W filmie "Zdobyć miasto" 92-letni pilot RAF Lawrence Toft nie kryjąc emocji opowiada przed kamerą o locie, jaki wykonał w nocy z 14 na 15 sierpnia 1944 roku. Jego celem było dokonanie zrzutu dla walczącej Warszawy. To była niezwykle trudna i niebezpieczna misja. Przeżyli ją nieliczni.
Toft opowiada, jak jego ekipa otrzymała informacje, że Plac Napoleona (docelowy punkt zrzutu) będzie oświetlony pochodniami trzymanymi przez kobiety stojące na dachach. Były łatwym celem dla niemieckich snajperów. Larry był zdeterminowany - ich misja musiała się udać. Podobnie myślał jego nawigator, Dave Lambert i tylny strzelec Jim MacKenzie – jedyni, jacy przeżyli z siedmioosobowej załogi samolotu Halifax Bomber, która wykonała tamten niebezpieczny lot.
"Zdobyć miasto"
Historia "Berlingowca"
Oprócz ocalałej części brytyjskiej załogi, w filmie wystąpił też były żołnierz Armii Berlinga, Felix Osiński. W połowie września 1944 przepłynął Wisłę i walczył na Powiślu oraz Przyczółku Czerniakowskim. Został aresztowany przez Niemców i zesłany do obozu. Po wojnie losy rzuciły go do Kanady, gdzie mieszka do dziś. Jego osobista historia jest znakomitym odzwierciedleniem rzadko naświetlanego i często kontrowersyjnego aspektu powstania, jakim był udział żołnierzy armii Berlinga w walce Warszawy.
Film pokaże też, jak losy Powstania Warszawskiego zostały uwarunkowane ówczesną sytuacją międzynarodową, głównie postawą i zachowaniem zachodnich aliantów.
"Zdobyć miasto"
Film nie rozstrzyga sporu
Dramatyczny zryw zbrojny pod kierownictwem Armii Krajowej w okupowanej przez Niemców Warszawie do dziś dzieli Polaków. Spory wokół słuszności decyzji o Powstaniu wydają się narastać w miarę jak przybywa jego rocznic.
- Ten dokument nie ocenia i nie jest intelektualną debatą z udziałem ekspertów czy historyków. Nie zamierza również podgrzewać toczącego się sporu. – mówi reżyserka i scenarzystka filmu Ewa Ewart. - W filmie zobaczymy i usłyszymy tych, którzy mają największe prawo do mówienia o Powstaniu. Mało znani uczestnicy i uczestniczki, będący jeszcze wśród nas i pamiętający tamte dni.
Przedpremierowy pokaz dokumentu Ewy Ewart odbędzie się w czwartek o godz. 11.30 w Muzeum Powstania Warszawskiego. Poprzedzającą emisję filmu rozmowę Jarosława Kuźniara z TVN 24 i Jana Ołdakowskiego, dyrektora Muzeum Powstania Warszawskiego pokaże na żywo telewizja TVN 24. Z kolei po godz. 13.45 odbędzie się spotkanie z pilotem Lawrencem Toftem i reżyserką Ewą Ewart, które także transmitować będzie TVN 24.
Sam film "Zdobyć Miasto" będzie można natomiast obejrzeć na antenie TVN 24 w niedzielę 27 lipca o godzinie 12.50 i 20.00.
Porusza tematy trudne i niebezpieczne
Ewa Ewart jest producentką filmów dokumentalnych pokazywanych na całym świecie i jednym z najbardziej cenionych dziennikarzy dochodzeniowych w brytyjskiej stacji BBC. Ewart nie boi się poruszać tematów trudnych i niebezpiecznych. Zajmowała się już np. obozami koncentracyjnymi w Korei Północnej, wojną domową w Kolumbii czy korupcją w Rosji będącej pod wodzą Borysa Jelcyna.
W 1993 r. Ewart dołączyła do grona dziennikarzy BBC, wcześniej pracowała w Polsce jako reporter dla hiszpańskiej agencji informacyjnej EFE, z kolei w latach 1981-85 nadawała reportaże z Europy Wschodniej. Jej dokument "Obozy śmierci" był jedynym materiałem w roku 2004, mówiącym o torturach i łamaniu praw człowieka w tajnym więzieniu w Korei Północnej.
Zobacz kadry z filmu "Zdobyć miasto":
jsy/b