Ksawery opuścił już Polskę, ale skutki po nim będą jeszcze długo widoczne. W jaki sposób tworzą się tego typu wiatry huraganowe, a także jak zachowują się wiry powietrza na Ziemi? Na te pytania odpowiada dr Łukasz Badowski z Centrum Nauki Kopernik.

Ksawery rządził w piątek nie tylko pogodą w Polsce, ale i portalami internetowymi oraz serwisami informacyjnymi. Silne i wietrzne niże jesienno-zimowe, zwane obecnie orkanami, zawsze budziły respekt i strach mieszkańców północnej Europy. Słowo orkan, duńskie "orkanen", pochodzi z języka ludów skandynawskich, czyli Germanów Północnych. Kiedyś tak nazywano silny wiatr występujący na Północnym Atlantyku, Morzu Północnym i zachodnim Bałtyku.

Skąd się wziął orkan, co go napędza i do kiedy będzie trwał? Klimatolog Tadeusz Niedźwiedź oraz Krzysztof Markowicz z Instytutu Geofizyki objaśniają czynniki, które odpowiadają za zamieć i wichurę szalejące po Europie. Jak przyznają - to normalne zjawisko, choć nie zawsze dostrzegane. Dwie masy powietrza - chłodną i ciepłą - napędza różnica ciśnień, skutkująca śnieżycą, wichurą i ulewami.

Jak uniknąć zagrożenia, jakie niesie za sobą silny wiatr? Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i TVN Meteo radzą, co zrobić, by gwałtowna pogoda nie skrzywdziła nas i naszych bliskich. Przeczytaj, jak przygotować się na nadchodzącą nawałnicę i jak zabezpieczyć swój dom przed przyszłymi gwałtownymi zjawiskami pogodowymi.

Huragany, orkany, tajfuny i cyklony są wirami powietrza związanymi z ośrodkami niskiego ciśnienia. Mimo różnych nazw jest to jedno i to samo zjawisko. Czym się różnią? Głównie miejscem występowania.

Nurkowie przeszukujący holownik Jascon 4, który zatonął u wybrzeża Nigerii, mieli wyciągnąć z niego ciała ofiar. Okazało się jednak, że przybyli w samą porę, żeby uratować okrętowego kucharza, który ocalał jako jedyny z 12-osobowej załogi. Okene Harrison przeżył dwa dni pod wodą dzięki bańce powietrza, która powstała w wywróconym kadłubie.

Resztki komety ISON, która miała w grudniu zapewnić niezwykły widok na nocnym niebie, znikają właśnie z pola widzenia. Kometa rozpadła się po przelocie w pobliżu Słońca - poinformowali naukowcy z NASA.

Astronauci przebywający na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej przy sprzyjających warunkach pogodowych widzą Ziemię z niezwykłej perspektywy, co potwierdzają zdjęciami. Tym razem chmury odsłoniły aktywne wulkany na Kamczatce. Zdjęcie przedstawia wysoki na blisko 5 tysięcy metrów szczyt Kluczewska Sopka i smugę wydobywającego się wulkanicznego pyłu.

Śledząc fale z rozgłośni radiowych odbijające się od obiektów krążących wokół Ziemi można będzie monitorować ruch tych obiektów - zakłada nowy projekt naukowców z australijskiej uczelni Curtin University of Technology. Jest to możliwe dzięki wykorzystaniu radioteleskopu Murchison Widefield Array (MWA).

Choć naukowcy pracowali nad tym od lat, dopiero wykorzystanie obserwacji satelitarnych okazało się skutecznym sposobem. Dzięki nim powstała kompleksowa trójwymiarowa mapa Wielkiej Rafy Koralowej. Naukowcy liczą, że pomoże ona lepiej poznać, a tym samym chronić tę unikatową strukturę - zwłaszcza przed nasilającą się w ostatnich czasach inwazją żarłocznych koron cierniowych.

Chiny wystrzeliły pierwszą sondę księżycową wyposażoną w lądownik z pojazdem przystosowanym do badań powierzchni Księżyca, o nazwie Jadeitowy Królik. Zadaniem pojazdu będzie badanie powierzchni Srebrnego Globu. Naukowcy wierzą, że dzięki tej misji świat wiele zyska, m.in. energię na kolejnych 10 tys. lat.

W grudniu miłośnicy astronomii nie mogą narzekać na brak atrakcji. Blisko opozycji znajdzie się Jowisz, a także planetoida Pallas. Będzie można podziwiać m.in. dwa ciekawe roje meteorów: Geminidy i Ursydy, oraz jasną kometę.

Ponad 800 metrów pod lodami Grenlandii znajdują się co najmniej dwa jeziora. Każdy ze zbiorników ma około 8-10 km kw. Jednak w trakcie ciepłej pory roku mogą one trzykrotnie zwiększać swoją powierzchnię. Akweny zostały namierzone przez naukowców z Uniwersytetu w Cambridge, którzy wykorzystali do tego radarowe obserwacje prowadzone z powietrza.

Jeśli przetrwała bliskie spotkanie ze Słońcem, to pod koniec grudnia rozbłyśnie nad naszymi głowami. Kometa ISON osiągnie wtedy perygeum, czyli znajdzie się w najmniejszej odległości względem Ziemi. To, czy nie stopiła jej nasza gwiazda, okaże się za kilka dni. - Dajmy jej trochę czasu, zanim wypiszemy nekrolog - apelują astrofizycy. O komecie ISON w materiale magazynu "Polska i Świat".

Naukowcy z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Politechniki Wrocławskiej i katowickiego Instytutu Ekologii Terenów Uprzemysłowionych stworzyli nowatorską metodę uszczelniania i wzmacniania wałów przeciwpowodziowych. Ich wynalazek - geokompozyty - przyniesie korzyść zarówno roślinom, jak i ludziom.

Naukowcy NASA i ESA są przekonani, że część jądra komety ISON przetrwała bliskie spotkanie ze Słońcem. Na najnowszych zdjęciach wykonanych z obserwatorium należącego do obu agencji kosmicznych widać smugę, jaką kometa pozostawiła za sobą oddalając się od gwiazdy. - Wygląda, jakby jakiś fragment jądra ISON w rzeczy samej przeszedł przez koronę słoneczną i przetrwał - powiedział jeden z pracowników NASA. Zbliżenie komety do Słońca nastąpiło w czwartek wieczorem.

30-stopniowy mróz, śnieg, lód to nie są warunki zachęcające do wyjścia z domu. Nie przeszkodziły one jednak ponad 50 sportowcom z 18 krajów stanąć na linii startu corocznego Antarctic Ice Marathon. Odbywa się on zaledwie kilkaset kilometrów od Bieguna Południowego. - To niezwykłe doświadczenie. Nie możesz się czuć źle, gdy docierasz do mety - powiedział zwycięzca maratonu Petr Vabrousek.

Niemieccy naukowcy odkryli bliźniaczo podobny do naszego układ słoneczny. W odległości 2,5 tys. lat świetlnych od nas wokół gwiazdy KOI-351 krąży siedem planet.

Słynna już "kometa stulecia", czyli ISON, w czwartek 28 listopada o godz. 19.35 naszego czasu osiągnie swoje peryhelium. Skała znajdzie się w odległości "zaledwie" miliona kilometrów od Słońca. Naukowcy wciąż nie są pewni, czy zdoła przetrwać to spotkanie.

Wyjątkowo długa szyja, imponujący ogon - to charakterystyczne cechy diplodoków, które żyły około 150 mln lat temu. Szkielet samicy z tego właśnie gatunku został w środę sprzedany na aukcji w Wielkiej Brytanii za kwotę 400 tys. funtów. To pierwszy przypadek w brytyjskiej historii, kiedy szkielet dinozaura został wystawiony na aukcję.

Naukowcy odkryli, że znaczący udział w podejmowaniu racjonalnych decyzji ma pomijana dotąd część międzymózgowia - uzdeczko boczne (ang. lateral habenula - red.). Dotychczas sądzono, że to właśnie ten element mózgu "popycha" nas w kierunku rozwiązania krótkofalowo korzystniejszego, choć niekoniecznie właściwego w dłuższym przedziale czasowym.

37 tysięcy "zdjęć" kosmosu to efekt obserwacji prowadzonych przez Kosmiczne Obserwatorium Herschela. Dziesiątki tysięcy godzin obserwacji zostało złożonych w krótki film, trwającym zaledwie 48 sekund. Wyraźnie dostrzec można rosnącą ilość jasnych punktów - to ciała niebieskie, których coraz więcej dostrzegała ogromna soczewka teleskopu.

- Powstał pierwszy lądownik, który poleci na Marsa i wróci z pobranymi próbkami - ogłosiła Europejska Agencja Kosmiczna. Projekt nie ma ustalonego terminu, jednak jest pierwszym przedsięwzięciem tego typu w historii. Naukowcy ESA są przekonani, że jako pierwsi w historii zdołają sprowadzić skały i próbkę "powietrza" z Czerwonej Planety.

Codziennie na dno oceanu opadają niezliczone ilości obumarłych szczątków roślin i zwierząt, a także piasku, sadzy, pyłu i fekaliów. Wszystko to później staje się pożywieniem dla żyjących tam organizmów.

Każdego roku na powierzchnię Ziemi spada ok. 40 tys. ton pyłu kosmicznego, możliwe jest więc, że podczas odkurzania mieszkania pozbywamy się cząstek, które kiedyś budowały potężną planetoidę lub kometę. Naukowcy postanowili bliżej przyjrzeć się tym niewielkim fragmentom, bo mają nadzieję, że dzięki temu lepiej poznają tajemnice Kosmosu i życia na Ziemi.

Nawet jeśli udałoby się zahamować emisję dwutlenku węgla do atmosfery, to i tak przez kolejne setki lat klimat by się ocieplał - dowodzą naukowcy z Uniwersytetu Princeton. Więc jaki jest sens ograniczania zanieczyszczeń?

Oglądanie tak niesamowitych widoków jak Wielki Kanion czy zorze polarne mogą zwiększać naszą skłonność do nabrania wiary w Boga czy inne siły nadprzyrodzone - wynika z najnowszych badań psychologicznych. Według naukowców wzbudzone przez takie bodźce silne uczucia zachwytu i podziwu wyzwala w nas specyficzny sposób postrzegania świata. - Ironią jest to, że w patrzenie na rzeczy, o których wiemy, że powstały w sposób naturalny, popycha nas do wyjaśniania ich istnienia jako efektu działania nadnaturalnego - zauważa jeden z badaczy.

Hiszpańscy naukowcy zamierzają wykorzystać przechowywane od 14 lat komórki bucardo - znanej jako Celia - i wszczepić je kozicom. Być może dzięki temu uda się wskrzesić wymarły gatunek.

We francuskich Pirenejach spadło już w niektórych ośrodkach nawet 60 cm śniegu, więc sezon narciarski rozpoczął się tam na dobre.

Argentyńscy naukowcy z National Institute of Agricultural Technology (INTA) opracowali metodę, dzięki której można przetworzyć wydalany przez krowy metan - jeden z gazów cieplarnianych - w czystą energię. Jedna krowa emituje dziennie co najmniej tysiąc litrów gazów; po oczyszczeniu daje to 250-300 litrów metanu.