Nie początek wojny w Bośni, nie upadek Vukovaru, nawet nie ludobójstwo w Srebrenicy. To rocznica wyzwolenia Kninu przypadająca na 4 sierpnia jest datą budzącą najwięcej emocji w krajach byłej Jugosławii. 20 lat temu w wyniku trwającej cztery dni operacji Burza Chorwacja odzyskała 20 proc. swego terytorium, wypędzając równocześnie z domów ponad 200 tys. Serbów. Był to największy exodus ludności w Europie od zakończenia II wojny światowej. To dlatego, gdy w tym roku ulicami Zagrzebia wędrowała wojskowa parada, w Belgradzie płonęły chorwackie flagi.

"W Bośni ważą się losy międzynarodowego porządku i podstawowych zasad, na których ufundowano cywilizację. Nie jestem przekonany, że punkt zwrotny, na jaki liczyliśmy, nadejdzie, dlatego nie mogę dłużej uczestniczyć w pozornej tylko misji ochrony praw człowieka" – pisał 27 lipca 1995 r. w liście do Organizacji Narodów Zjednoczonych Tadeusz Mazowiecki. Po trzech latach pełnienia misji na Bałkanach, w czasie której – z jego rekomendacji – stworzono tzw. strefy bezpieczeństwa mające chronić cywilów, on sam składał broń. Strefy nigdy nie zadziałały tak, jak tego chciał. Bezpieczeństwo miało w nich oznaczać życie, nie śmierć.

Premier Serbii Aleksandar Vuczić powiedział w środę, że puścił w niepamięć incydent, do którego doszło 11 lipca w trakcie obchodów 20. rocznicy masakry w Srebrenicy. Został wówczas obrzucony kamieniami przez wściekły tłum. W tym tygogniu w Belgardzie odwiedzili go członkowie Prezydium Bośni i Hercegowiny, by załagodzić sprawę.

Dżihadyści z Państwa Islamskiego ogłosili w ostatnich dniach, że ich celem są całe zachodnie Bałkany. Chorwacki dziennik "Jutarnji list" opisuje w środę przekaz video umieszczony w jednym z serwisów społecznościowych. Islamiści zapowiadają w nim "wyzwolenie" i nadejście "szariatu", w pierwszej kolejności w Serbii, następnie w Chorwacji.

Władze Bośni i Hercegowiny zdecydowanie potępiły atak z użyciem kamieni na premiera Serbii Aleksandara Vuczicia, co zmusiło go do opuszczenia obchodów 20. rocznicy masakry w Srebrenicy. Wyraziły ubolewanie z tego powodu.

Produkt uboczny wojny – tak przez prawie cały XX wiek określano gwałt - za zbrodnię wojenną i zbrodnię przeciwko ludzkości został uznany w 1993 r.

Najstraszniejsze były noce. W ciszy przerywanej tylko szeptami modlitw, między tysiącami kobiet, dzieci i starców śpiących pod gołym niebem u bram holenderskiej bazy chodzili żołnierze Mladicia. Palili papierosy, mieli broń. Szukali młodych dziewcząt. Gdy którąś wybrali, dwóch chwytało ją za nogi. Trzeci zaczynał gwałcić. Nigdzie nie odchodzili. Robili to w miejscu, w którym leżała. Wśród wrzasków i płaczu ofiar, skulone ze strachu matki zatykały usta płaczącym dzieciom i prosiły Boga: nie pozwól, bym była następna.

Tłumy mieszkańców wyszły na ulice Sarajewa, gdy ciężarówka ze szczątkami 136 nowo zidentyfikowanych ofiar masakry z 1995 r. przejeżdżała przez miasto w drodze do Srebrenicy. W sobotę w Srebrenicy odbędzie się uroczysty pogrzeb, w ramach obchodów 20. rocznicy mordu.

Po raz pierwszy członek holenderskiego rządu ma zabrać głos w trakcie obchodów rocznicy masakry w Srebrenicy. W sobotniej uroczystości w Potocari weźmie udział Bert Koenders, minister spraw zagranicznych Holandii. Holenderscy żołnierze sił ONZ, którzy w 1995 roku stacjonowali w tym regionie, nie byli w stanie jej zapobiec, co do dziś budzi kontrowersje.

Były prezydent USA Bill Clinton będzie stał na czele amerykańskiej delegacji na sobotnie uroczystości upamiętniające 20. rocznicę masakry w Srebrenicy w Bośni i Hercegowinie - poinformował w środę Biały Dom.

Rosja, zgodnie z oczekiwaniami, zawetowała rezolucję ONZ, w której masakrę ośmiu tysięcy Bośniaków w Srebrenicy nazwano ludobójstwem. Celem rezolucji było upamiętnienie ofiar przed 20. rocznicą tragicznych wydarzeń z końca wojny w Bośni. Rosjanie nie chcieli, aby w rezolucji zawarto jakiekolwiek potępienie Serbów. W zamian proponowali potępienie "najpoważniejszych zbrodni, będących przedmiotem troski wspólnoty międzynarodowej".

Rosja odrzuciła we wtorek brytyjski projekt rezolucji ONZ upamiętniającej ludobójstwo w Srebrenicy z 1995 roku i zapowiedziała, że przedstawi własny tekst dokumentu. Wkrótce przypada 20. rocznica tragicznych wydarzeń ze Srebrenicy.

Władze Szwajcarii przekażą Bośni Nasera Oricia, byłego bośniackiego dowódcę, komendanta Srebrenicy z czasów wojny 1992-95. O decyzji tej powiadomił szwajcarski wymiar sprawiedliwości. Wydania Orica domagała się też - przy sprzeciwie Bośni - Serbia.

Władze Bośni i Hercegowiny (BiH) zwróciły się w poniedziałek do Szwajcarii o przekazanie im zatrzymanego pod Genewą byłego bośniackiego dowódcy Nasera Oricia, komendanta Srebrenicy z czasów wojny 1992-95 i niewydawanie go Serbii.

Prezydent Serbii Tomislav Nikolić odwołał wizytę w Sarajewie na prośbę muzułmańskiego członka Prezydium Bośni i Hercegowiny (BiH). Powodem był dyplomatyczny spór wokół aresztowania w Szwajcarii na wniosek Belgradu byłego dowódcy bośniackiego.

Czerwiec i lipiec to moment, który może mieć kolosalne znaczenie dla przyszłości Bałkanów. Premier Serbii Aleksandar Vuczić wrócił w ubiegłym tygodniu z Waszyngtonu, a za dwa tygodnie przyjmie w Belgradzie Angelę Merkel. Źródła dyplomatyczne bliskie rozmowom w Waszyngtonie i przygotowujące wizytę kanclerz Niemiec mówią, że Belgradowi przedstawiono dwa warunki dalszej integracji z Zachodem, a dojdzie jeszcze kolejny. Problem w tym, że jeden z nich jest prawie niewykonalny, a drugi i trzeci na pewno nie zostanie spełniony. Zachód ryzykuje tym samym utratę Serbii na rzecz Rosji.

Kraj zmierza do katastrofy. Warto wypowiedzieć te słowa, by zdać sobie sprawę z tego, w jakiej kondycji znajduje się Bośnia i Hercegowina. Prawie połowa ludzi nie ma tam pracy, a politycy największych partii zdecydowali właśnie, że kolejne lata to najlepszy czas, by zagrać kartą etniczną. Mówią otwarcie o rozbiciu Bośni lub zmianie jej wewnętrznych granic. Zachód, który 20 lat temu napisał dla tego kraju konstytucję, na wszystkie pytania odpowiada "nie". Ale ta odpowiedź nikogo już nie zadowala.

Bośniak, który walczył w Syrii, został aresztowany w Sarajewie w związku z atakiem na posterunek policji w Zworniku. W poniedziałek uzbrojony mężczyzna z okrzykiem "Allahu Akbar" (Bóg jest wielki) zaatakował posterunek i zabił policjanta. Napastnik zginął w wyniku strzelaniny z policjantami.

Bośniackie służby we współdziałaniu ze szwedzką i holenderską policją zatrzymały w piątek pięć osób podejrzewanych o skonstruowanie bomby i zamiar przeprowadzenia w niedalekiej przyszłości zamachu gdzieś w Europie. Wśród nich znalazł się Szwed arabskiego pochodzenia, który próbował wyjechać z Bośni.

Tego dnia rzucili ponoć mleko w proszku. Żona Sulejmana poszła na targ Markale. Ich córeczka miała rok. O 12.10 na stragany spadły pociski moździerzowe. Ulice spłynęły krwią. Zginęła kobieta i 67 innych osób, a ponad 140 zostało rannych. Dziś mija 21 lat od jednej z największych masakr dokonanych przez Serbów. I dziś, jak co roku, mieszkańcy Sarajewa znów przyniosą tam kwiaty.