Na 20 maja warszawski sąd przełożył we wtorek rozpoczęcie procesu biznesmena Marka Falenty, jego współpracownika Krzysztofa Rybki i dwóch kelnerów oskarżonych w sprawie nielegalnych nagrań, m.in. polityków PO, w stołecznych restauracjach w latach 2013-14.
Podczas wtorkowego posiedzenia Sąd Okręgowy w Warszawie rozpoznał wnioski złożone w sprawie przez obrońców oskarżonych. Wnosili oni m.in. o odroczenie postępowania, umorzenia go lub skierowania do mediacji, a także o wyłączenie sprawy Krzysztofa Rybki do odrębnego postępowania i umorzenie go w stosunku do tego oskarżonego "z powodu braku faktycznych podstaw oskarżenia".
Sąd po trwającej około pół godziny naradzie oddalił te wnioski, przychylił się zaś do wniosku obrońców Falenty o przełożenie rozpoczęcia procesu ze względu na już wcześniej sygnalizowane obowiązki obrońców w innych sprawach wyznaczonych na 17 i 19 maja. Prokuratura wniosła natomiast o odroczenie terminu wyznaczonego na 23 maja.
Rozprawa 20 maja
Ostatecznie sąd wyznaczył kolejny termin na 20 maja, zaś kolejne na: 20 czerwca, 21, 22, 26 i 27 lipca oraz 5 i 8 sierpnia. Osobista obecność prokuratora - autora aktu oskarżenia, a także obrońców w przypadku tej sprawy jest szczególnie ważna, gdyż toczyć się ona będzie według procedury kontradyktoryjnej - formalnie obowiązującej od lipca zeszłego roku do kwietnia tego roku. Sąd musiał przy niej pozostać, bo w okresie obowiązywania przepisów przewidujących tą procedurę wpłynął bowiem do sądu akt oskarżenia.
W modelu kontradyktoryjnym sędzia jest arbitrem rozsądzającym spór między oskarżycielem a obroną. Jedynie w wyjątkowych wypadkach, uzasadnionych szczególnymi okolicznościami, sąd może dopuścić i przeprowadzić dowód z urzędu. Przed sądem stawili się wszyscy oskarżeni: Falenta, Rybka i kelner Konrad Lassota (którzy zgadzają się na podawanie swych danych) oraz drugi kelner Łukasz N., który jest chroniony przez uzbrojonych antyterrorystów i na ławie oskarżonych zasiada w kamizelce kuloodpornej oraz kominiarce.
"Mój klient nie zlecił podsłuchiwania gości"
Falenta i Rybka przed rozprawą zapewniali media, że nie mają sobie nic do zarzucenia. "Mój klient nie zlecił podsłuchiwania gości warszawskich restauracji. Jako właściciel przedsiębiorstwa o szczególnym znaczeniu dla bezpieczeństwa państwa, które zajmuje się przesyłaniem poufnych danych, miał stałe relacje z przedstawicielami polskich służb. Gdy dowiedział się o zjawisku nagrywania członków rządu, to ostrzegł przedstawicieli polskich służb, aby podjęli działania zmierzające do wyeliminowania takiego procederu. Tworzenie argumentacji opartej na założeniu, że sam na siebie donosił, jest niedorzeczne" - powiedział Marek Małecki, adwokat Falenty. W sądzie stawili się też liczni pełnomocnicy pokrzywdzonych w sprawie, mających status pokrzywdzonych i oskarżycieli posiłkowych (m.in. mec. Mikołaj Pietrzak w imieniu b. szefa MSW Bartłomieja Sienkiewicza i szefa PKN Orlen Jacka Krawca oraz mec. Roman Giertych w imieniu b. szefa MSZ Radosława Sikorskiego oraz b. ministra finansów Jana Rostowskiego). Giertych mówił dziennikarzom, że będzie domagał się wezwania przed sąd ministra-koordynatora służb specjalnych Mariusza Kamińskiego i b. szefa delegatury CBA we Wrocławiu Dariusza Duszy, aby "ustalić głębsze motywy podsłuchiwania polityków, niż ustaliła prokuratura".
15 miesięcy śledztwa
We wrześniu 2015 r. Prokuratura Okręgowa Warszawa-Praga wysłała akt oskarżenia w tej sprawie. Jak podawała rzeczniczka prokuratury Renata Mazur, ustalono że motywy działania oskarżonych miały charakter biznesowo-finansowy. Według mediów nagrania miały być zemstą Falenty za śledztwo w sprawie firmy Składy Węgla, gdzie miał udziały, oraz próbą zdobycia ważnych informacji dla jego działalności gospodarczej.
Śledztwo trwało 15 miesięcy i dotyczyło podsłuchiwania od lipca 2013 r. do czerwca 2014 r w kilkudziesięciu osób z kręgu polityki, biznesu oraz funkcjonariuszy publicznych. Mazur powiedziała, że materiał dowodowy nie dał podstaw do uznania, że w tej sprawie obecny był "wątek zagraniczny". Falenta według śledczych miał zlecić wykonanie nagrań dwóm pracownikom restauracji - Łukaszowi N. i Konradowi L. Za takie przestępstwo grozi im i współpracującemu z nimi Rybce do dwóch lat więzienia.
80 zarzutów dla Falenty
Akt oskarżenia obejmuje 81 zarzutów. 80 usłyszał Falenta, 66 z nich dotyczy nielegalnego nagrywania osób - gości dwóch warszawskich restauracji Sowa i Przyjaciele (38 zarzutów) oraz AmberRoom (28 zarzutów). Kelnerom - Łukaszowi N. prokuratura postawiła w akcie oskarżenia 66 zarzutów, a Konradowi N. - 28, zaś Rybce jeden - pomocnictwa przy nagrywaniu.
Podczas 66 nielegalnie nagranych spotkań utrwalonych na taśmie zostało ponad sto osób. Udało się ustalić tożsamość 97 z nich. Nie wszystkie złożyły wniosek o ściganie - było ich 57. Przesłuchanych zostało w sumie ok. 300 osób.
Według Mazur, materiał dowodowy nie dał żadnych podstaw do uznania, że w sprawie istniał jakiś "wątek zagraniczny". W 2014 r. ówczesny prokurator generalny Andrzej Seremet pytany, czy potwierdzają się słowa o scenariuszu tej sprawy mogącym być "pisanym innym alfabetem" - co ówczesny premier Donald Tusk sugerował w czerwcu 2014 r. - mówił, że "na razie w tej sprawie nic nie wskazuje na to, żeby był jakiś trop zagraniczny, na przykład prowadzący do obcych służb".
Taśmy "Wprost"
Nagrania ujawnił w czerwcu 2014 r. tygodnik "Wprost". Wkrótce potem prokuratorzy wraz z funkcjonariuszami ABW weszli do redakcji, żądając wydania nośników z nagraniami. Redakcja odmówiła, w związku, z czym prokuratura zarządziła przeszukanie. Odstąpiono od tych działań po szamotaninie i wtargnięciu do gabinetu naczelnego osób postronnych. Naczelny "Wprost" zapowiedział, że redakcja przekaże prokuratorom nośnik z nagraniem, gdy tylko upewni się, że nie naraża to źródła informacji - stało się to po kilku dniach.
Sąd nie uwzględnił zażaleń "Wprost" na działania prokuratury. Uznał, że redakcja miała obowiązek wydać żądane przedmioty. Ocenił też, że treść protokołu przeszukania nie wskazuje na złamanie przez prowadzących czynności przepisów bądź konstytucji. - Wręcz przeciwnie, zastrzeżenia można mieć do postępowania samego skarżącego i dziennikarzy "Wprost", którzy swoim zachowaniem utrudniali i ostatecznie uniemożliwili prokuratorom i funkcjonariuszom ABW dalsze prowadzenie czynności procesowej" - zaznaczyła sędzia.
Na początku kwietnia prokurator generalny Zbigniew Ziobro powiedział, że sprawa wejścia do "Wprost" jest przedmiotem analizy w Prokuraturze Krajowej. - Nie wykluczam nawet, że w tej sprawie będą podejmowane działania procesowe mające wyjaśnić, czy nie doszło przy okazji tej operacji, którą nadzorował prok. Gacek, do popełnienia przestępstwa przekroczenia uprawnień, nadużycia władzy przez funkcjonariuszy czy też prokuratorów - dodał.
Falenta, współpracownik trzech służb
Po nielegalnym upublicznieniu w czerwcu 2015 r. akt śledztwa ówczesna premier Ewa Kopacz informowała, że rezygnację z funkcji w rządzie i w Sejmie złożyły zarówno osoby, których rozmowy podsłuchano, a następnie ujawniono, ale też i takie, których nazwiska pojawiły się kontekście sprawy. Byli to ministrowie: zdrowia Bartosz Arłukowicz, sportu Andrzej Biernat, skarbu Włodzimierz Karpiński, wiceministrowie: skarbu Rafał Baniak, środowiska Stanisław Gawłowski, gospodarki Tomasz Tomczykiewicz. Z funkcji szefa doradców premiera zrezygnował Jacek Rostowski, a decyzję o rezygnacji z funkcji marszałka Sejmu podjął Radosław Sikorski.
Jak twierdziła w 2015 r. "Gazeta Wyborcza", Falenta miał być współpracownikiem trzech służb specjalnych: ABW, CBA i policyjnego CBŚ, które nawzajem o tym nie wiedziały. Nie było gry między służbami specjalnymi ws. Marka Falenty, wszystkie procedury zostały zachowane - mówił wtedy ówczesny koordynator służb specjalnych Marek Biernacki.
Autor: pk,js/ja / Źródło: PAP