Wiemy, co odkryła Wisła mostami Gdańskim a Grota-Roweckiego. W czwartek archeolodzy pokazali fragmenty starożytnej ceramiki z okresu kultury łużyckiej i przeworskiej, kamienne ławy z mostu Poniatowskiego i drewnianą łódź tzw. dłubankę.
- Szczególnie ważnym z naszego punktu widzenia znaleziskiem są elementy ceramiki z okresu starożytnych kultur łużyckich i przeworskich odsłonięte na wysepkach koło Młocin oraz na kępach w rejonie Wilanowa. To ceramika, jak określiliśmy z okresu kultury łużyckiej ok. 700-400 r. p.n.e. i przeworskiej ok. 200-100 r. p.n.e. - relacjonował Ryszard Cędrowski z warszawskiego oddziału Stowarzyszenia Naukowego Archeologów Polskich.
Historyczne znaleziska
Znaleziska były posadowione na tzw. wtórnym złożu, czyli zostały przeniesione z innych miejsc przez wodę. - Odnaleźliśmy także fragmenty naczyń oraz przedmiotów szklanych - średniowiecznych i nowożytnych. Wśród znalezisk są również m.in. monety - dodał archeolog.
Na terenie nabrzeża znaleziono także elementy budowlane. - To zarówno niedokończone elementy z kamieniołomów, jak fragmenty wyrzucone z gruzowisk po wojnie. To m.in. fragmenty nadproży i bazy kolumn z różnych materiałów, takich jak piaskowiec, granit czy marmur - mówił Cędrowski.
Znaleziono również fragmenty kamiennych ław z mostu Poniatowskiego. Czytaj więcej o reliktach przeprawy.
Szwedzkie skarby
W ramach prac prowadzonych przez dr Huberta Kowalskiego odkrywane są też elementy XVII-wiecznych dekoracji architektonicznych z Pałacu Kazimierzowskiego zrabowanych w okresie potopu szwedzkiego.
- Jeżeli chodzi o zabytki techniki są to głównie pozostałości z XIX i XX w. np. związane z żeglugą. To fragmenty barki, która może być przedwojennym statkiem wycieczkowym Bajka i innych jednostek wykonane z metalu lub drewna. Wisła odsłoniła także elementy żelazne, będące częściami dawnych mostów jak oceniamy m.in. kolejowego przy Cytadeli. A także drewniane pale, które mogą należeć do dawnego łyżwowego Mostu Ponińskiego zniszczonego podczas powstania kościuszkowskiego. Inne pale to prawdopodobnie część tymczasowego mostu powstałego po wyzwoleniu w 1945 r. - wymieniał archeolog. Wśród znalezisk jest też rama i koła wąskotorowego wagonika, fragment stalowego pontonu i drewniana łódź tzw. dłubanka.
- Praca nad wydobyciem tych kolejnych fragmentów była bardzo ciężka – podkreślił Kowalski – to nie tak, że te elementy leżały na dnie, trzeba je było odkopywać czasami spod metrowej warstwy piasku, dlatego wydobycie poprzedziliśmy dokładnymi badaniami z użyciem elektroniki.
Gdzie trafią?
- Te zabytki są bezcenne, mają wielką wartość historyczną - powiedziała Małgorzata Omilanowska, minister kultury. W czwartek wraz z prezydent Warszawy oglądała wydobyte z rzeki marmury, których nie zdołano wywieść podczas potopu szwedzkiego. - Spotykamy się tu na brzegu pewno nie ostatni raz. Wisła to kapryśna rzeka. Przez następne lata będziemy wydobywać kolejne rzeczy, które rzeka zechce ujawnić - zapowiedziała minister.
Prezydent Warszawy zapewniła, że po zakończeniu wydobycia przedmiotów, po ich klasyfikacji i opisie przez historyków, zostaną umieszczone w miejscu, gdzie będą je mogli oglądać warszawiacy. - Myślimy tu o lapidarium przy Zamku Królewskim, albo w Muzeum Warszawy, albo w Cytadeli, gdzie powstaje Muzeum Historii Polski – dodała minister Omilanowska.
Tu prowadzono prace:
Fontanna, kule, płytki ...
Wyjątkowo dużo artefaktów wydobyto z Wisły we wrześniu 2012 r. przy stanie Wisły wynoszącym 58 cm. Podniesiono wtedy z dna fontannę, bardzo liczne kamienne elementy wystroju sal pałacowych (niektóre z herbem Wazów), kule armatnie, płytki posadzkowe, drewniane elementy wozów i wiele innych.
W ciągu ostatnich tygodni niski poziom Wisły odsłonił też m.in. wrak statku na wysokości ul. Wilanowskiej czy wagonik kopalniany, który był prawdopodobnie wykorzystywany przy budowie Trasy W-Z. W tym roku rekordowo niski stan wody po raz pierwszy pozwolił archeologom na przeprowadzenie badań także na nabrzeżu.
kś/PAP/b