Sędziowie Trybunału Konstytucyjnego zarzucili prezes Julii Przyłębskiej "nieprawidłowości" w kształtowaniu składów orzekających Trybunału. Skierowali do prezes TK list z wnioskiem o "bezzwłoczne przedstawienie informacji o dotychczasowej praktyce wyznaczania składów oraz przyjętych zasad wyznaczania składów na przyszłość". Prezes Przyłębska w odpowiedzi oświadczyła, że zarzucane przez sędziów nieprawidłowości są bezzasadne.
"Niemal od początku sprawowania przez Panią funkcji Prezesa TK obserwujemy praktykę kształtowania składów orzekających Trybunału, w której znajdujemy nieprawidłowości" - czytamy w piśmie siedmiorga sędziów Trybunału Konstytucyjnego do prezes Julii Przyłębskiej.
Sędziowie Leon Kieres, Piotr Pszczółkowski, Małgorzata Pyziak-Szafnicka, Stanisław Rymar, Piotr Tuleja, Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz i Marek Zubik wymienili w liście, jakie nieprawidłowości mają na myśli.
Nieprawidłowości według sędziów TK
Jak napisali, chodzi przede wszystkim o "niejasne kryteria wyznaczania sprawozdawców i przewodniczących składów orzekających" czy "powszechnie stosowane zmiany obsady sędziowskiej w uprzednio wyznaczanych składach Trybunału Konstytucyjnego, dotyczące zarówno sędziów sprawozdawców, jak i członków składów orzekających, w tym eliminowanie ze składów sędziów sprawozdawców, którzy przygotowali uprzednio projekty orzeczeń w tych sprawach".
Wśród nieprawidłowości wymienili także "powtarzający się brak uzasadnienia zarządzeń o zmianie składów sędziowskich oraz niemal całkowite pomijanie niektórych sędziów przy wyznaczaniu składów rozpatrujących wnioski o wyłączenie sędziów".
Siedmioro sędziów zarzuca także prezes TK pomijanie ustawowej "zasady alfabetycznego wyznaczania sędziów do składów orzekających, w tym przewodniczącego i sprawozdawcy".
Wskazują również na wyjątek od tej zasady. Jest to "wyznaczanie poza porządkiem alfabetycznym wyłącznie sędziego sprawozdawcy". "Wyznaczenie sędziego sprawozdawcy poza porządkiem alfabetycznym powinno być zaznaczone i uzasadnione w treści zarządzenia o wyznaczeniu składu sędziowskiego" - podkreślają jednak.
Sędziowie zaznaczyli w liście, że "uprawnienie prezesa TK do wyznaczenia sprawozdawcy poza kolejnością alfabetyczną nie może być rozszerzane na pozostałych członków składu orzekającego".
"Praktyka stosowana przez Panią Prezes jawnie odbiega od ustawowego standardu, o czym najlepiej świadczą coraz częstsze publikacje, których autorzy wyliczają sygnatury spraw rozstrzyganych przez TK w składzie ukształtowanym sprzecznie z prawem, ukazując bezpośredni związek między swobodnym doborem sędziów a treścią konkretnego rozstrzygnięcia" - czytamy w liście.
"Nie możemy dłużej milczeć"
Sędziowie napisali, że "wobec wypowiedzi sędziego Mariusza Muszyńskiego, wiceprezesa TK, który przedstawił własną interpretację przepisów o wyznaczaniu składów orzekających, dopuszczającą pełną swobodę Prezesa w ich kształtowaniu, nie mogą dłużej milczeć".
Ich zdaniem, "pomijanie kolejności alfabetycznej przy wyznaczaniu składów oraz zmiany wyznaczonych zgodnie z ustawą składów sędziowskich", prowadzi do "zniweczenia założonego przez ustawodawcę celu, jakim jest zagwarantowanie bezstronności składów orzekających Trybunału.
Sędziowie chcą "bezzwłocznego przedstawienia informacji"
Sędziowie - jak piszą - w tej sytuacji wnoszą o "bezzwłoczne przedstawienie informacji o dotychczasowej praktyce wyznaczania składów oraz przyjętych przez Panią zasad wyznaczania składów na przyszłość".
"Praktyka wyznaczania składów sędziowskich powinna być transparentna i zapewniać każdemu z sędziów konstytucyjnych wiedzę, która z kolejnych rodzajów spraw wpływających do Trybunału Konstytucyjnego będzie rozpoznawana z jego udziałem" - podsumowali sędziowie TK.
List podpisali sędziowie wybrani w poprzednich kadencjach Sejmu oraz sędzia Piotr Pszczółkowski, wybrany za czasów Prawa i Sprawiedliwości.
Przyłębska odpowiada
Prezes Przyłębska w odpowiedzi skierowanej do sędziów w czwartek, zaznaczyła, że przyjęte przez nią zasady wyznaczania składów orzekających Trybunału są zgodne z przepisami ustawy o organizacji i trybie postępowania przed TK. Wskazała też, że żądanie przedstawienia informacji o przyjętych przez nią zasadach wyznaczania składów na przyszłość jest pozbawione podstaw prawnych.
Według Przyłębskiej, zarzucane przez sędziów "nieprawidłowości" w postaci "niejasnych kryteriów wyznaczania sprawozdawców i przewodniczących składów orzekających" są bezzasadne.
Jak zaznaczyła, przewodniczący, sprawozdawcy oraz członkowie składów orzekających wyznaczani są w kolejności alfabetycznej, z uwzględnieniem rodzaju, liczby oraz kolejności wpływu spraw do Trybunału. "Zastosowanie tych wszystkich kryteriów powoduje, że nie jest możliwe proste przełożenie składu orzekającego wyznaczonego do rozpoznania danej sprawy, na kolejne litery alfabetu" - podkreśliła prezes Trybunału Konstytucyjnego.
Wskazała również, że konieczność zmian w składach wymienionych przez sędziów wynika m.in. "ze względów organizacyjnych jak długotrwałe urlopy czy zwolnienia lekarskie sędziów i ma na celu zapewnienie prawidłowego wykonywania przez Trybunał ustawowych kompetencji".
Przyłębska zwróciła też uwagę, że obowiązujące przepisy nie przewidują uzasadniania zarządzeń prezesa TK o zmianie składów orzekających. Dodała, że nie było to też praktykowane przez poprzednich prezesów TK.
Autor: KB/adso / Źródło: TVN24, PAP