Mijają 142 lata od otwarcia Wielkiej Synagogi na Tłomackiem. Z tej okazji iluminacja nieistniejącej już świątyni pojawi się ponownie na fasadzie Błękitnego Wieżowca. Władze stolicy chcą w ten sposób oddać hołd zgładzonej w czasie wojny społeczności żydowskiej oraz stanąć w obronie wszystkich mniejszości doświadczających współcześnie przemocy.
Sobotnia symboliczna odbudowa synagogi będzie trzecim takim pokazem. W poprzednich latach był on jednak organizowany w kwietniu - w rocznicę powstania w getcie warszawskim. Tym razem urzędnicy zdecydowali, że multimedialne wydarzenie według koncepcji artystki Gabi von Seltmann uczci 142. rocznicę otwarcia Wielkiej Synagogi.
Jak mówi sama pomysłodawczyni projektu, nie wolno nam być obojętnym wobec zła i nienawiści. - Mamy obowiązek reagować. Naszym projektem nawiązujemy do obecnej rzeczywistości, dedykując go wszystkim mniejszościom, które ucierpiały i nadal cierpią prześladowania. Niech zagłada żydowskiej społeczności nie będzie daremna! - podkreśla.
Świetlny wizerunek powstającej z gruzów świątyni zostanie pokazany na ścianie Błękitnego Wieżowca. Biurowiec stoi dziś dokładnie w miejscu zburzonej przez Niemców budowli. Iluminacji będzie towarzyszył odtworzony z archiwalnego nagrania śpiew kantora tej synagogi, Gerszona Siroty, który zginął w warszawskim getcie. Elementem pokazu będzie także odczytanie przez autorkę Irenę Klepfisz fragmentów wiersza Bashert/Przeznaczenie. Klepfisz jest córką Michała Klepfisza, żołnierza Żydowskiej Organizacji Bojowej. Ratusz zapowiada, że wydarzenie będzie można zobaczyć w online na stronie www.otwarta.org i na Facebooku na profilu Wielka Przywraca Pamięć.
Niemcy wysadzili ją w powietrze
Wielką Synagogę uznawano za jedną z najwspanialszych polskich budowli wzniesionych w XIX wieku. Uroczystość otwarcia zorganizowano 26 września 1878 roku w święto Rosz ha-Szana. "Podczas ceremonii rabin Izaak Cylklow przywitał rosyjskiego namiestnika hr. Pawła Kotzebue nie w języku rosyjskim, hebrajskim czy jidysz, lecz w polskim, co odebrano jako zgodę na wygłaszanie kazań w tym języku, gdyż ten ostatni nie zaprotestował. Wieczne światło przed Aron ha-kodesz zapalił Henryk Natanson" - podaje ratusz.
Kres świątyni nadszedł wraz z nastaniem II wojny światowej. Hitlerowscy okupanci sukcesywnie ją niszczyli. Ostatecznie Wielka Synagoga została wysadzona w powietrze 16 maja 1943 roku. W ten sposób Niemcy chcieli zademonstrować ostatni akt zniszczenia dzielnicy żydowskiej po kwietniowym powstaniu.
Źródło: tvnwarszawa.pl
Źródło zdjęcia głównego: Urząd Miasta