Wystawy, koncerty i spektakle. Jest program obchodów 80. rocznicy powstania w getcie warszawskim

Źródło:
PAP
Piotr Gliński o obchodach 80. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim
Piotr Gliński o obchodach 80. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskimMateusz Szmelter/tvnwarszawa.pl
wideo 2/4
Piotr Gliński o obchodach 80. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskimMateusz Szmelter/tvnwarszawa.pl

19 kwietnia przypada 80. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim. W środę w siedzibie Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego zaprezentowano szczegóły związane z upamiętnieniem tamtych wydarzeń. W programie znalazły się liczne wystawy, koncerty, spektakle oraz premiery publikacji.

Konferencję rozpoczął występ muzyczny pianisty Mikołaja Kapały z Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina, który wykonał suitę fortepianową "Życie Maszyn", skomponowaną przez Władysława Szpilmana w 1933 rok.

"Symbol oporu Żydów polskich wobec Holokaustu"

Wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński przypomniał, że powstanie w getcie warszawskim było pierwszym powstaniem wielkomiejskim w okupowanej Europie, "powstaniem heroicznym i tragicznym".

- Gdy 19 kwietnia 1943 roku oddziały kata getta warszawskiego Jürgena Stroopa weszły do getta, żołnierze żydowscy z Żydowskiego Związku Wojskowego i z Żydowskiej Organizacji Bojowej stawili opór - przypomniał Gliński. - Powstanie było tragiczne - jak wszyscy wiemy - ale stało się na zawsze symbolem oporu Żydów polskich wobec Holokaustu. Co znaczy opór wobec zła - jest dla nas, współczesnych, nie zawsze chyba oczywiste. Widzimy to bardzo wyraźnie w kontekście wojny i napaści tego zła rosyjskiego na Ukrainę, ale powinniśmy o tym zawsze pamiętać - podkreślił.

Dodał, że "powstanie było także formacyjne dla tożsamości żydowskiej". - Powstanie było bardzo ważnym wydarzeniem w obrębie dziedzictwa historii Polski - ocenił.

- Obchody 80. rocznicy, w sensie obchodów państwowych, koncentrują się 19 kwietnia o godzinie 12, jak zawsze, ale tym razem organizatorem jest prezydent RP Andrzej Duda i jego kancelaria. Natomiast z uwagi na wagę tego wydarzenia i wagę rocznicy 80. obchody w tym roku są szczególnie uroczyste i organizowane są przez cztery instytucje wraz z wieloma instytucjami towarzyszącymi, współpracującymi - a więc Muzeum Getta Warszawskiego, Żydowski Instytut Historyczny, Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN i Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce - powiedział Gliński.

PRZECZYTAJ: "Nie bądź obojętny" przesłaniem 80. rocznicy powstania w getcie warszawskim. Uczczą ją niemal setką wydarzeń.

"Nie bądź obojętny" - Marian Turski o haśle obchodów 80. rocznicy powstania w getcie warszawskim
"Nie bądź obojętny" - Marian Turski o haśle obchodów 80. rocznicy powstania w getcie warszawskimTVN24

Koncert polsko-izraelskiej orkiestry symfonicznej w Teatrze Wielkim

Dyrektor Muzeum Getta Warszawskiego Albert Stankowski podkreślił, że "te obchody są bardzo szczególne, dlatego że nie mamy już praktycznie żadnych świadków historii, którzy przeżyli powstanie w getcie, jeżeli chodzi o bojowników".

- Dlatego też nieliczni ci, którzy żyją, którzy przeżyli powstanie w getcie warszawskim, dla nich jest to ostatni moment udziału w tych obchodach. Jednym z członków naszej Rady Muzeum Getta Warszawskiego jest pan Wacław (Izaak) Kornblum. Jest moim wielkim przyjacielem i kiedy rozmawiałem z nim na ten temat, to on powiedział: "Albert, bardzo ci dziękuję za to, że udało się wam wszystkim wspólnie te obchody zorganizować". Na naszej stronie, którą wspólnie utworzyliśmy - www.warsaw1943.pl - jest pełen program obchodów uroczystości powstania w getcie warszawskim - wyjaśnił Stankowski.

Jak dodał, są tam informacje nie tylko o samej rocznicy wybuchu powstania przypadającej 19 kwietnia, ale także o wydarzeniach organizowanych przez cały rok w Polsce i za granicą.

Muzeum Getta Warszawskiego m.in. organizuje 19 kwietnia koncert polsko-izraelskiej orkiestry symfonicznej w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej. Koncert został objęty patronatem prezydenta Andrzeja Dudy.

Orkiestrę, którą tworzą młodzi muzycy z Jerusalem Academy of Music and Dance oraz Uniwersytetu Muzycznego Fryderyka Chopina, poprowadzi Anna Sułkowska-Migoń (tegoroczna laureatka "Paszportu Polityki"). W trakcie koncertu wykonana zostanie VIII Symfonia Op. 53 "Kwiaty Polskie". Autorami dzieła są Mieczysław Weinberg i Julian Tuwim. Zaprezentowany zostanie również utwór skomponowany specjalnie na tę okazję przez Elżbietę Sikorę.

MGW przygotowało także wystawę "Pamięć 1943" w Kordegardzie – galerii Narodowego Centrum Kultury (30 marca - 10 maja).

"Przez lata pamięć o powstaniu kształtowana była przez głosy, wspomnienia i zapiski tych, którzy przeżyli – bojowników i bojowniczki, świadków po obu stronach muru, a także przez kolejne generacje historyków i historyczek. Dominującym wizualnym przekazem pozostawał jednak zapis sprawców tej tragedii - zdjęcia z raportu Jurgena Stroopa. Wystawa konfrontuje najsłynniejsze zdjęcia ze zwykłymi przedmiotami wydobytymi z piwnic zniszczonej kamienicy przy ul. Miłej 18, które są transferem pamięci o dawnych mieszkańcach getta i których miejsce znajdzie się na wystawie stałej powstającego Muzeum Getta Warszawskiego" - napisano w informacji prasowej na temat wystawy.

Kuratorka o wystawie "Wokół nas morze ognia"
Kuratorka o wystawie "Wokół nas morze ognia" TVN24

Wystawa w Żydowskim Instytucie Historycznym, Marsz Pamięci

Dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego Monika Krawczyk przypomniała, że "od pierwszych lat ŻIH prowadził badania i działania upamiętniające". - Jednym z nich było tworzenie konkursów dla artystów, do których byli zaproszeni wszyscy, którzy chcieli upamiętnić zwłaszcza powstanie w getcie warszawskim - powiedziała.

Jak wskazała, powstanie "od razu po swoim upadku stało się legendą i symbolem oporu, determinacji i bohaterstwa polskich Żydów, którzy w obliczu zagłady zdobyli się na opór zbrojny".

Poinformowała, że w siedzibie ŻIH będzie pokazywana wystawa czasowa "Pomniki oporu. Sztuka wobec powstania w getcie warszawskim (1943-1956)" (21 kwietnia - 1 października).

Zaprezentowany na niej zostanie wybór prac plastycznych, często nieznanych szerokiemu gronu odbiorców, między innymi wielkoformatowe socrealistyczne obrazy olejne, projekty plakatów rocznicowych z lat 1945-48, ilustracje publikowane w prasie i książkach, a także rysunki, fotografie, rzeźby i dzieła metaloplastyczne z epoki. Zgromadzone na ekspozycji prace pochodzić będą głównie z unikatowych zbiorów ŻIH.

Krawczyk powiedziała, że "artyści, którzy przysłali na konkursy swoje prace to m.in. Alina Szapocznikow, Andrzej Wajda, Bronisław Linke, Natan Rapaport, autor Pomnika Bohaterów Getta w Warszawie".

Dyrektor ŻIH podała, że 21 lipca o godz. 18 już po raz dwunasty ulicami Warszawy przejdzie Marsz Pamięci - wyruszy sprzed pomnika Umschlagplatz.

"Drogi do powstania. Opór w getcie warszawskim" - to tytuł wystawy, która będzie towarzyszyć Marszowi Pamięci. Plenerowa ekspozycja, czynna do 23 września, będzie poświęcona różnym formom oporu w getcie warszawskim i pozwoli zobaczyć, jak działalność organizacji młodzieżowych, politycznych i społecznych w getcie doprowadziła do zorganizowana zbrojnego oporu w kwietniu i maju 1943 roku.

POLIN organizuje akcję "Żonkile". "Chcemy w samej Warszawie rozdać 450 tysięcy"

Dyrektor Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN Zygmunt Stępiński przekazał, że wydarzenia organizowane przez POLIN, odbywają się pod hasłem znanym z oświęcimskiej wypowiedzi Mariana Turskiego: "Nie bądź obojętny".

- Staramy się zwracać uwagę na kwestie, które do tej pory, w związku z kolejnymi rocznicami powstania w getcie, nie były dostrzegane, stąd też wszystkie najważniejsze wydarzenia koncentrują się wokół losów ludności cywilnej. Mało kto wie - przyznam, że ja również o tym nie wiedziałem - że w dniu wybuchu powstania, na terenie getta ukrywało się 50 tysięcy Żydów i Żydówek z dziećmi, z rodzinami, z osobami starszymi. Z góry było wiadomo, że nie mają żadnych szans na przeżycie, to jednak walczyli o każdy dzień, każdą minutę i każdą sekundę - wyjaśnił. - I ich opór jest dla nas równie ważny, jak opór tych, którzy bezpośrednio wzięli udział w walkach z oddziałami niemieckimi - podkreślił Stępiński.

Czytaj też: Hanna Krall została honorową ambasadorką akcji "Żonkile"

Poinformował, że POLIN organizuje wystawę czasową "Wokół nas morze ognia. Losy żydowskich cywilów podczas powstania w getcie warszawskim".

Na wystawie (18 kwietnia 2023 - 8 stycznia 2024) pokazane zostanie codzienne życie w bunkrze, w jakich warunkach przebywano i jak radzono sobie z rutynowymi czynnościami i potrzebami. Część ekspozycji poświęcono również relacjom między ukrywającymi, ich uczuciom i emocjom. Wystawa, choć dotyczyć będzie historycznego czasu i wydarzeń, poruszy uniwersalne dylematy, postawy i uczucia, postawi pytania ważne we współczesnym świecie. Głównym materiałem będą świadectwa Żydów ukrywających się w bunkrach w getcie oraz po stronie aryjskiej - wszystkie inne przedmioty czy pamiątki zostały zniszczone, spalone.

Muzeum organizuje również, 19 kwietnia, akcję społeczno-edukacyjną Żonkile, podczas której wolontariusze będą rozdawać papierowe żonkile - symbol wspólnej pamięci o powstaniu w getcie. - Chcemy w samej Warszawie rozdać 450 tysięcy żonkili. Jest to liczba Żydów i Żydówek, wraz z rodzinami, którzy w szczytowym okresie przebywali w getcie warszawskim. W 2023 roku po raz pierwszy żonkile zostaną rozdane w pięciu innych miastach Polski: Łodzi, Krakowie, Wrocławiu, Białymstoku oraz Lublinie - przekazał Stępiński.

Dodał, że w tym roku do akcji w Warszawie i całej Polsce zgłosiło się 3,7 tys. wolontariuszek i wolontariuszy. Z czego poza Warszawą 1631.

Dyrektor Muzeum POLIN o akcji "Żonkile"
Dyrektor Muzeum POLIN o akcji "Żonkile"TVN24

Multimedialna publikacja TSKŻ "Żydowska pamięć o powstaniu w getcie warszawskim", spektakl

Prezes Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce Artur Hofman przypomniał, że "TSKŻ właściwie od zawsze jest głównym organizatorem obchodów pod Pomnikiem Bohaterów Getta 19 kwietnia".

"19 kwietnia dla polskich Żydów - zanim przez ONZ 27 stycznia został ustanowiony Międzynarodowym Dniem Pamięci o Ofiarach Holokaustu - był i pozostaje tym najważniejszym symbolem oporu i dumy z tego oporu dla mojego, powojennego pokolenia" - podkreślił Hofman. Dodał, że w tym dniu "wspomina się o Holokauście oraz o strasznych rzeczach, które zgotował niemiecki nazizm na terenach polskich". Podkreślił, że "o 19 kwietnia pamięta od dziecka każdy polski Żyd".

Powstanie w warszawskim getcieIPN

Jednym z wydarzeń organizowanych przez TSKŻ jest wydanie publikacji multimedialnej "Żydowska pamięć o powstaniu w getcie warszawskim" (koniec marca/początek kwietnia). Publikacja będzie zawierać kody QR odsyłające do strony internetowej Muzeum Getta Warszawskiego.

Kolejną z inicjatyw TSKŻ jest realizowany we współpracy z Teatrem Lalka spektakl pt. "Poczta" Rabindranatha Tagorego (24 kwietnia). Spektakl nawiązuje do ostatniego przedstawienia teatralnego wystawionego w Domu Sierot Janusza Korczaka 18 lipca 1942 roku, na cztery dni przed rozpoczęciem Wielkiej Akcji deportacyjnej. Dziecięca inscenizacja dramatu Tagorego "Poczta" była dla Korczaka symbolicznym pożegnaniem z życiem. Spektakl będzie rejestrowany, zostanie również przygotowany reportaż z premiery.

Pełen program wydarzeń zaplanowanych na 80. rocznicę powstania w getcie warszawskim dostępny jest tutaj>>>.

Powstanie w getcie warszawskim trwało niespełna miesiąc (wybuchło 19 kwietnia 1943 r.), a jego tragicznym epilogiem było wysadzenie 16 maja 1943 r. przez Niemców Wielkiej Synagogi na Tłomackiem.

Czytaj też: Warszawa lat 30. na nieznanych zdjęciach francuskiego fotografa amatora

Dzielnica Północna na zdjęciach francuskiego weterana
Dzielnica Północna na zdjęciach francuskiego weteranaThe Pritzker Family National Photography Collection, The National Library of Israel

Autorka/Autor:dg/gp

Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: Fakty/TVN

Pozostałe wiadomości

W sobotę zatrzymano dowód rejestracyjny samochodu, którym poruszał się Jarosław Kaczyński - przekazał rzecznik partii Rafał Bochenek. Wcześniej tego dnia przed Ministerstwem Sprawiedliwości odbył się protest przedstawicieli PiS-u. To, że doszło do takiej sytuacji, potwierdziła Komenda Stołeczna Policji. Wskazano, że to nie była interwencja własna, lecz reakcja na zgłoszenie i dotyczyła zbyt ciemnych szyb w samochodzie.

"Zakaz dalszej jazdy", zatrzymany dowód rejestracyjny. Kłopoty Kaczyńskiego

"Zakaz dalszej jazdy", zatrzymany dowód rejestracyjny. Kłopoty Kaczyńskiego

Źródło:
tvn24.pl

Zarząd Zieleni pokazał, jak wygląda nowe oświetlenie w Dolinie Szwajcarskiej. Kilkadziesiąt nowych klimatycznych latarni zastąpiło stare i wysłużone. Energooszczędne oprawy minimalizują też zanieczyszczenie światłem z myślą o dzikich mieszkańcach parku.

Nowe oświetlenie w Dolinie Szwajcarskiej. Zmniejsza zanieczyszczenie światłem i zużywa mniej prądu

Nowe oświetlenie w Dolinie Szwajcarskiej. Zmniejsza zanieczyszczenie światłem i zużywa mniej prądu

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Gwałtowna i groźna pogoda utrzymuje się w Polsce. Alert RCB w związku z intensywnymi, nawalnymi opadami deszczu został ogłoszony na noc z soboty na niedzielę w południowej i południowo-zachodniej części kraju. Rządowe Centrum Bezpieczeństwa rozesłało też alert w związku z burzami i silnym wiatrem w centrum i na południowym wschodzie Polski.

Kolejne alerty RCB. Mieszkańcy tych regionów powinni zachować szczególną ostrożność

Kolejne alerty RCB. Mieszkańcy tych regionów powinni zachować szczególną ostrożność

Źródło:
tvnmeteo.pl, RCB

Trąba powietrzna przeszła w sobotę w powiecie radomskim na Mazowszu. Ponad 20 dachów budynków mieszalnych i gospodarczych zostało uszkodzonych. Silny wiatr zerwał dachy także w powiecie kozienickim.

Trąba powietrzna nieopodal Radomia. "Dachy zerwane częściowo lub całkowicie"

Trąba powietrzna nieopodal Radomia. "Dachy zerwane częściowo lub całkowicie"

Źródło:
tvnmeteo.pl, PAP

Stołeczni policjanci prowadzą działania pod nazwą "Ciche miasto II". Sprawdzają, czy samochody nie generują nadmiernego hałasu. Zwracają też uwagę na agresywne zachowania kierowców wobec pozostałych uczestników ruchu.

567 mandatów na w sumie ponad 240 tysięcy złotych. Za ryczące silniki

567 mandatów na w sumie ponad 240 tysięcy złotych. Za ryczące silniki

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Dwie osoby trafiły do szpitala po tym, jak w nocy z piątku na sobotę zostały potrącone na przejściu dla pieszych przy ulicy Okrzei. Policja szuka kierowcy, który porzucił samochód i uciekł pieszo.

Potrącił w nocy dwie osoby, porzucił auto i uciekł

Potrącił w nocy dwie osoby, porzucił auto i uciekł

Źródło:
tvnwarszawa.pl

W toczącym się przed Sądem Okręgowym w Płocku procesie dotyczącym uprowadzenia i zabójstwa Krzysztofa Olewnika pozostali do przesłuchania ostatni świadkowie, w tym skazany w pierwszym procesie w tej sprawie Grzegorz O. i uniewinniony wówczas Artur S. Rozprawy wyznaczone są do grudnia.

Porwanie Krzysztofa Olewnika. Sąd przesłuchuje ostatnich świadków

Porwanie Krzysztofa Olewnika. Sąd przesłuchuje ostatnich świadków

Źródło:
PAP

Strażnicy miejscy interweniowali w warszawskim Wawrze, gdzie kierowca potrącił kobietę przechodzącą przez pasy. Z poszkodowaną był utrudniony kontakt, trafiła do szpitala.

Leżała na jezdni, wcześniej potrącił ją samochód

Leżała na jezdni, wcześniej potrącił ją samochód

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Rozbudowa terminala na Lotnisku Chopina ma ruszyć wiosną 2026 roku - przekazał Andrzej Ilków, prezes Polskich Portów Lotniczych. Jak wyjaśnił, powrót do tej koncepcji okazał się konieczny, gdyż lotnisko centralne powstanie najwcześniej w 2032 roku.

Lotnisko Chopina zostanie rozbudowane. Jest termin

Lotnisko Chopina zostanie rozbudowane. Jest termin

Źródło:
PAP

Aktywiści z Miasto Jest Nasze krytykują pomysł utworzenia progu wodnego na Wiśle. Apelują też do prezydenta Warszawy Rafała Trzaskowskiego, by nie wydawał zgody na jego budowę. Ich zdaniem grozi to bardzo poważanymi konsekwencjami: rekordowo niskimi stanami rzeki.

Aktywiści przeciwko budowie progu wodnego na Wiśle. Mówią o poważnych konsekwencjach

Aktywiści przeciwko budowie progu wodnego na Wiśle. Mówią o poważnych konsekwencjach

Źródło:
PAP

Na wokandę wraca sprawa byłego policjanta, który wraz z drugim funkcjonariuszem wiózł radiowozem nastolatki w Dawidach Bankowych. Dziewczyny zostały ranne. Terminy rozpraw wyznaczono na listopad.

Wieźli nastolatki, rozbili radiowóz. Były policjant stanie przed sądem

Wieźli nastolatki, rozbili radiowóz. Były policjant stanie przed sądem

Źródło:
PAP

Skuszony bitcoinem, który rzekomo był na jego koncie wydał 200 tysięcy złotych. Wykonał cztery przelewy i dopiero żądanie kolejnego go zaniepokoiło. Postanowił to sprawdzić i dowiedział się, że został oszukany.

Skusił go jeden bitcoin, stracił 200 tysięcy złotych

Skusił go jeden bitcoin, stracił 200 tysięcy złotych

Źródło:
tvnwarszawa.pl

W piątek na terenie dawnej Fabryki Samochodów Osobowych na Żeraniu zainaugurowano "Wystawę w Fabryce". Po latach przerwy znów można zobaczyć tu polskie klasyki: polonezy, fiaty czy syrenki oraz sporą kolekcję aut zagranicznych, w tym stuletnie renault. W przyszłości na pofabrycznych terenach powstanie ogromne osiedle z parkiem i szkołą. Rozpoczęcie budowy się jednak przeciąga.

Zabytki motoryzacji wróciły do FSO

Zabytki motoryzacji wróciły do FSO

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Miał ponad 150 par podrobionych butów, 45 litrów spirytusu bez akcyzy oraz 330 kilogramów krajanki tytoniowej. Towar zabezpieczyli policjanci, a 63-latka czeka wizyta w sądzie.

150 par podrobionych butów, a do tego alkohol i tytoń bez akcyzy

150 par podrobionych butów, a do tego alkohol i tytoń bez akcyzy

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Kierująca wyprzedziła policyjny radiowóz na oznakowanym znakami pionowymi i poziomymi przejściu dla pieszych. Została od razu zatrzymana i ukarana mandatem w wysokości 1500 złotych, a do jej konta dopisano 15 punktów.

Na przejściu dla pieszych wyprzedziła oznakowany radiowóz

Na przejściu dla pieszych wyprzedziła oznakowany radiowóz

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Około 50-letni mężczyzna zginął w nocy z czwartku na piątek na drodze w gminie Pniewy w powiecie grójeckim (Mazowieckie). Okoliczności tragedii bada policja.

Jeden kierowca go ominął, drugi nie zdołał. Mężczyzna nie żyje

Jeden kierowca go ominął, drugi nie zdołał. Mężczyzna nie żyje

Źródło:
PAP

Dziesięciolatka wyszła ze szkoły i nie wróciła do miejsca zamieszkania. Dyżurny policji zaangażował wszystkie dostępne patrole, a komendant powiatowy w Ciechanowie ogłosił alarm mobilizacyjny dla wszystkich policjantów. Po godzinie odnaleziono dziewczynkę.

Zaginęła 10-letnia dziewczynka, ogłoszono alarm w całym mieście

Zaginęła 10-letnia dziewczynka, ogłoszono alarm w całym mieście

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Trwają prace w synagodze Nożyków. W zeszłym roku generalny remont przeszedł dach. Teraz odświeżona zostanie elewacja. Jest czyszczona i wróci do pierwotnej kolorystyki. Trwają też prace nad naprawą detali sztukatorskich.

Po dachu przyszedł czas na elewację synagogi Nożyków

Po dachu przyszedł czas na elewację synagogi Nożyków

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Były już wikariusz z Drobina, w którego mieszkaniu zmarł mężczyzna, otrzymał od biskupa płockiego upomnienie kanoniczne i ma zakaz publicznego sprawowania sakramentów. Prokuratura czeka na wyniki badań toksykologicznych zmarłego. - Nie prowadzimy postępowania w sprawie obyczajowej, ale w sprawie nieumyślnego spowodowania śmierci - oświadczył Marek Łasicki, szef sierpeckiej Prokuratury Rejonowej.

Były wikariusz z upomnieniem kanonicznym i zakazem sprawowania sakramentów. Śledztwo trwa

Były wikariusz z upomnieniem kanonicznym i zakazem sprawowania sakramentów. Śledztwo trwa

Źródło:
PAP