Ogromny system wodny pod lodowcem Antarktydy. "Do tej pory nikt nie zbadał takich struktur"

Źródło:
PAP, CNN
Ujęcia z Antarktydy
Ujęcia z Antarktydytvn24
wideo 2/12
Antarktyda

Pod pokrywą lodową Antarktydy naukowcy odkryli gigantyczny zbiornik wody w stanie ciekłym. Jest głęboki nawet na dwa kilometry i znajduje się w zachodniej części kontynentu. Zdaniem badaczy, woda morska docierała w to miejsce kilka tysięcy lat temu. - Hipotezy o tym, że w tych osadach mogą kryć się głębokie pokłady wody istniały już wcześniej, ale do tej pory nikt nie zbadał takich struktur - podkreśliła główna autorka pracy Chloe Gustafson. Naukowcy zastanawiają się, jakie znaczenie zbiornik ten może mieć dla ruchu mas lodowych i dla zmian klimatu.

W ciągu ostatnich lat naukowcy odkryli setki połączonych jezior i rzek ukrytych wewnątrz antarktycznego lodu. Wykonali też mapy głębokich zbiorników z osadami mieszczących się niżej - pod lodem, podejrzewając przy tym, że także w tych osadach mogą kryć się systemy wodne. Nikt jednak takich nie wykrył, aż do teraz.

Zespół z Uniwersytetu Columbia w Nowym Jorku przedstawił mapę potężnego systemu tego typu, z cyrkulującą wodą, na zachodzie Antarktydy. - Hipotezy o tym, że w tych osadach mogą kryć się kryć się głębokie pokłady wody istniały już wcześniej, ale do tej pory nikt nie zbadał takich struktur - powiedziała główna autorka badania opisanego w czwartek na łamach czasopisma "Science", Chloe Gustafson.

Opisanych teraz systemów wodnych nie znaleziono dotąd mimo dekad badań, między innymi z użyciem radarów. Tylko w jednym przypadku, z pomocą umieszczonego w helikopterze instrumentu, w 2019 roku udało się wykryć kilkusetmetrowy zbiornik pod grubym na 350 metrów lodem. Jednak większość zbiorników z osadami jest znacznie głębsza, a lód znacznie grubszy. W badaniach tego typu słabo więc sprawdzają się także odwierty.

Z pomocą przyszła inna technika, odkryli zbiornik wodny głęboki nawet na dwa kilometry

Zespół z Uniwersytetu Colombia posłużył się inną techniką opartą na pomiarach pola magnetycznego Ziemi. Lód, osady, słodka i słona woda oraz skały blokują pole magnetyczne z różną intensywnością. Metoda przypomina więc technikę MRI (rezonans magnetyczny) i pozwala na "zobaczenie" ukrytych głęboko struktur. Dodatkowo naukowcy wykorzystali analizę propagacji fal sejsmicznych.

Swoje badania przeprowadzili na terenie rozciągającego się na ponad 100 km strumienia lodowego Whillansa zasilającego potężny Lodowiec Szelfowy Rossa znany m.in. z podlodowcowego jeziora i zgromadzonych pod nim osadów. Wcześniejsze odwierty pokazały obecność wody i mikroorganizmów w płytkich warstwach tych osadów, ale nie było wiadomo, co kryje się głębiej.

Autorzy nowej pracy odkryli tymczasem pokłady podlodowych osadów, położone między lodem a litą skałą, sięgające aż na głębokości od 500 m do dwóch kilometrów. Potwierdzili też, że do samego dna zawierają one wodę. Naukowcy obliczyli, że woda gruntowa z badanego obszaru utworzyłaby jezioro o głębokości od 220 do 820 metrów.

Okazało się jednocześnie, że wraz z głębokością rośnie zasolenie wody. Tak jest prawdopodobnie dlatego, że osady powstały dawno temu w środowisku morskim.

Woda morska docierała tam tysiące lat temu

Według badaczy morska woda docierała w to miejsce około pięciu-siedmiu tysięcy lat temu. Kiedy natomiast teren ten zajmował lodowiec, pochodząca z niego słodka woda wypierała od góry wodę słoną. Wpływanie tej słodkiej wody do osadów mogło przy tym zapobiec jej gromadzeniu się u podstawy lodowca, co z kolei spowalniało jego przemieszczanie się.

Co więcej, pomiary wykonane na styku lodowca lądowego z pływającym wskazują, że woda w tym miejscu jest nieco mniej słona niż woda morska. To wskazuje na to, że wpływająca do osadów woda pochodząca z lodowca wędruje aż do morza, co stwarza miejsce na kolejne jej porcje i utrzymuje system w stabilnej formie.

Naukowcy uważają jednak, że jeśli powierzchnia lodu stanie się cieńsza, co może się stać z powodu zmian klimatycznych, ruch wody w osadach może nawet ulec odwróceniu. Woda zacznie gromadzić się w większych ilościach tuż pod lodem, a to spowoduje spadek tarcia i przyspieszy ruch lodowca (już teraz lód w tym miejscu wędruje w stronę morza z prędkością jednego metra dziennie).

Jeśli natomiast woda z głębszych warstw będzie przemieszczać się w górę, będzie niosła energię geotermalną i będzie ogrzewać lód. To jeszcze przyspieszy roztapianie się jego podstawy i zwiększy jego prędkość. Zaznaczono, że obecnie to jednak tylko teorie. Nie wiadomo, czy, i w jakim stopniu, do tego dojdzie. - Ostatecznie nie mamy dobrych danych na temat przepuszczalności osadów i wiedzy o tym, jak szybko woda by przez nie przenikała. Nie wiemy, czy opisane zjawisko doprowadziłoby do kaskady bez odwrotu, czy podziemna woda ma pomniejsze znaczenie dla ruchu lodowca - wyjaśniła dr Gustafson.

Antarktyda coraz cieplejszaPAP/Reuters/Adam Ziemienowicz

Znaczenie dla klimatu

Wykryta wcześniej obecność mikrobów w płytkich warstwach osadów rodzi kolejne pytania. Znaleziony system i jemu podobne prawdopodobnie są zasiedlone przez życie aż do samego dna - podejrzewają naukowcy. Jeśli woda zacznie płynąć w odwrotnym kierunku niż obecnie, uwolni cały węgiel zgromadzony przez mikroby. To by znaczyło, że pomijana do tej pory Antarktyda także może stać się źródłem węgla. Także i w tym przypadku nie wiadomo jednak, na ile taki efekt byłby istotny.

Jak podsumowali naukowcy "potwierdzenie istnienia ukrytych głęboko, dynamicznych systemów wodnych odmieniło nasze rozumienie zachowania strumieni lodowych i zmusi nas do zmiany naszych modeli podlodowej wody".

Stacje polarne w AntarktyceAdam Ziemienowicz/PAP

Autorka/Autor:ps/dd

Źródło: PAP, CNN

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Kolejne dni przyniosą nam długo wyczekiwane ocieplenie. Za sprawą wyżu znad Europy Zachodniej do Polski napłynie łagodniejsze powietrze, a termometry pokażą ponad 20 stopni. Czy będziemy mieli szansę nacieszyć się cieplejszą aurą?

Będzie 20 stopni. Zaraz po tym nowa fala zimna

Będzie 20 stopni. Zaraz po tym nowa fala zimna

Źródło:
tvnmeteo.pl

W poniedziałek rano przy brzegu plaży w Kołobrzegu znaleziono martwą szarytkę morską. Ciało ssaka morskiego wyłowiono i zabezpieczono do badań. To druga martwa foka znaleziona w tym roku.

Martwa foka w Kołobrzegu. "Był to samiec, duży osobnik"

Martwa foka w Kołobrzegu. "Był to samiec, duży osobnik"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ostrzega przed przymrozkami. W nocy i o poranku temperatura może spaść poniżej zera stopni. Sprawdź, gdzie będzie lodowato.

Lodowata noc i poranek. Alarmy w 15 województwach

Lodowata noc i poranek. Alarmy w 15 województwach

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro, czyli na wtorek 13.05. W nocy mogą się miejscami pojawić mgły, lokalnie spodziewane są przymrozki. Dzień przyniesie przeważnie pogodną aurę. Termometry pokażą maksymalnie 20 stopni.

Pogoda na jutro - wtorek 13.05. Nocą mogą snuć się miejscami mgły

Pogoda na jutro - wtorek 13.05. Nocą mogą snuć się miejscami mgły

Źródło:
tvnmeteo.pl

Strażacy walczą z pożarem, który wybuchł w hrabstwie Saint Louis w północno-wschodniej Minnesocie. Ogień zniszczył tam kilka domów, a z powodu zagrożenia ewakuowano kilkadziesiąt osób.

Spłonęły domy, ewakuowano kilkadziesiąt osób

Spłonęły domy, ewakuowano kilkadziesiąt osób

Źródło:
CNN, fox9.com, cbsnews.com

Tej nocy na niebie zalśni Kwiatowy Księżyc. Nasz naturalny satelita znajdzie się dalej od Ziemi, przez co wyda się odrobinę mniejszy i ciemniejszy. Mimo to warto spojrzeć w niebo - mikropełnie są tak samo efektowne jak superpełnie.

Mikropełnia Księżyca już dziś

Mikropełnia Księżyca już dziś

Źródło:
timeanddate.com, "Z głową w gwiazdach", tvnmeteo.pl

Zimno na razie z nami zostaje. Jaką aurę przyniesie druga połowa maja? Czego możemy spodziewać się podczas zimnych ogrodników oraz zimnej Zośki? Sprawdź autorską, długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez Tomasza Wasilewskiego z tvnmeteo.pl.

Pogoda na 16 dni: długa droga do dużego ocieplenia

Pogoda na 16 dni: długa droga do dużego ocieplenia

Źródło:
tvnmeteo.pl

Ponad sto osób zginęło w powodziach w Demokratycznej Republice Konga. Najtrudniejsza sytuacja panuje na wschodzie kraju, gdzie z brzegów wystąpiło jezioro Tanganika. W niektórych dotkniętych regionach nie ma łączności komórkowej, co utrudnia koordynację pomocy.

Wylały rzeki i jezioro. Nie żyje ponad sto osób

Wylały rzeki i jezioro. Nie żyje ponad sto osób

Źródło:
PAP, Radio Okapi

Zimbabwe mierzy się z gwałtownym wzrostem zachorowań i zgonów spowodowanych malarią. W ciągu minionych tygodni liczba zgonów z tego powodu była przeszło dwukrotnie wyższa niż w tym samym okresie ubiegłego roku.

Gwałtowny wzrost zachorowań, już dwa razy więcej zgonów w Zimbabwe

Gwałtowny wzrost zachorowań, już dwa razy więcej zgonów w Zimbabwe

Źródło:
PAP, tvn24.pl

Brytyjskie służby meteorologiczne wydały alert przed burzami dla części Anglii i Walii. Synoptycy ostrzegają przed podtopieniami, ale niektóre regiony z niecierpliwością wypatrują opadów deszczu. Tegoroczna wiosna jest bowiem jedną z najsuchszych od wielu dekad.

Ekstremalna susza na północy Anglii, południe przygotowuje się na podtopienia

Ekstremalna susza na północy Anglii, południe przygotowuje się na podtopienia

Źródło:
BBC, Met Office

Co najmniej dziesięć osób zginęło na skutek uderzeń piorunów w Bangladeszu. W niedzielę nad niektórymi dystryktami kraju przechodziły intensywne burze. Do śmiertelnych wypadków doprowadziły także intensywne podmuchy wiatru.

Dziesięć osób zginęło na skutek uderzeń piorunów

Dziesięć osób zginęło na skutek uderzeń piorunów

Źródło:
Daily Sun, UNB

Masy gronorostów pokryły plaże południowej Florydy. Mieszkańcy amerykańskiego stanu skarżą się na nieprzyjemny zapach, jaki towarzyszy rozkładającym się glonom. To jednak dopiero początek sezonu na gronorosty, a jak wynika z badań, w tym roku może być ich wyjątkowo dużo.

Tony glonów pokryły rajskie plaże. "Zapach jest naprawdę okropny"

Tony glonów pokryły rajskie plaże. "Zapach jest naprawdę okropny"

Źródło:
CBS News, WUSF

Japońscy policjanci udaremnili próbę kradzieży... pustelników. Jak podały lokalne media, trzech turystów z Chin schowało tysiące małych skorupiaków do walizek. Bagaż wydawał z siebie dziwne dźwięki, co zaniepokoiło obsługę hotelu.

Usłyszeli szelest dobiegający z walizki. Aresztowano trzech turystów

Usłyszeli szelest dobiegający z walizki. Aresztowano trzech turystów

Źródło:
BBC, The Japan Times

Inwazyjne małże przyczepione do spodu łodzi zostały zauważone w Kalifornii. Niedoczyszczona jednostka mogła stanowić spore zagrożenie dla ekosystemu jeziora, po którym miała pływać. Na wielu kalifornijskich akwenach obowiązuje kwarantanna - ma to ograniczyć rozprzestrzenianie się uciążliwego mięczaka.

Przyczepiły się do spodu łodzi, wprowadzono kwarantannę

Przyczepiły się do spodu łodzi, wprowadzono kwarantannę

Źródło:
CBS News, Solano County Water Agency

Badanie 28 gęsto zaludnionych miast w Stanach Zjednoczonych pokazało, że wszystkie zapadają się w mniejszym lub większym stopniu. Problem dotyczy także metropolii położonych daleko od wybrzeży. Jednym z głównych powodów jest intensywne wydobycie wód gruntowych.

Miasta się zapadają. Naukowcy biją na alarm

Miasta się zapadają. Naukowcy biją na alarm

Źródło:
PAP, Virginia Tech

W Rezerwacie Przyrody Beka, położonym nad Zatoką Pucką, zaobserwowano dorosłego żurawia kanadyjskiego (Antigone canadensis). Ptaka znaleźli ornitolodzy Łukasz Janocha, Samuel Sosnowski, Antoni Karolak i Marek Biegański. To pierwszy potwierdzony przypadek pojawienia się tego gatunku w Polsce.

Sensacja nad Zatoką Pucką. Pierwszy taki widok w Polsce

Sensacja nad Zatoką Pucką. Pierwszy taki widok w Polsce

Źródło:
tvnmeteo.pl, Birding Poland

W kalifornijskim mieście Aliso Viejo temperatura zbliżyła się prawie do 40 stopni Celsjusza. Było tak gorąco, że strażacy z hrabstwa Orange ewakuowali przy pomocy śmigłowca kilkunastu turystów.

Piekielnie gorąco. Ewakuowano turystów

Piekielnie gorąco. Ewakuowano turystów

Źródło:
ABC 7 News

Kalifornia walczy z przenoszącymi choroby komarami tygrysimi... sterylizując je. Do środowiska wypuszczane są bezpłodne i niegryzące, ale atrakcyjne dla samic samce. Jaja złożone wskutek stosunku ze sterylnym osobnikiem nie wykluwają się. Populacja inwazyjnych owadów na badanym terenie skurczyła się średnio o 33 procent.

Walczą z tropikalną chorobą za pomocą bezpłodnych komarów

Walczą z tropikalną chorobą za pomocą bezpłodnych komarów

Źródło:
Los Angeles Times, CBS News

Aligator pojawił się pod drzwiami jednego z domów położonych w mieście Fort Myers na Florydzie. Gad mierzył ponad dwa metry. Był tak ciężki, że potrzeba było czterech mężczyzn, aby go podnieść i umieścić na pace pickupa.

Nietypowy gość zapukał do drzwi

Nietypowy gość zapukał do drzwi

Źródło:
CNN, miamiherald.com

Rybołowy spędziły zimę w ciepłych krajach. Pokonały kilka tysięcy kilometrów, aby powrócić na lęgowiska na Ziemi Lubuskiej. - W tym regionie swoje gniazda ma około 30 procent krajowej populacji tego gatunku - przekazał Michał Bielewicz, Regionalny Konserwator Przyrody w Gorzowie Wielkopolskim.

Są rzadkie i narażone na wyginięcie, wróciły do swoich rewirów

Są rzadkie i narażone na wyginięcie, wróciły do swoich rewirów

Źródło:
PAP

Na Rysach doszło w sobotę do śmiertelnego wypadku. Jak poinformowało Tatrzańskie Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe, kobieta spadła z góry w okolicach szczytu. To niejedyna akcja, w jakiej brali udział ratownicy.

Wypadek na Rysach. Nie żyje turystka

Wypadek na Rysach. Nie żyje turystka

Źródło:
TOPR, TPN, TVN24

W sobotę doszło do wejścia w atmosferę radzieckiej sondy Kosmos 482. Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) poinformowała, że obiekt zarejestrowały systemy radarowe nad Niemcami. Polska Agencja Kosmiczna podała, że nie ma sygnałów, aby obiekt mógł wejść w atmosferę Ziemi nad Polską.

Radziecka sonda "weszła w atmosferę Ziemi"

Radziecka sonda "weszła w atmosferę Ziemi"

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, "Z głową w gwiazdach", POLSA, sattrackcam.blogspot.com, tvnmeteo.pl, blogs.esa.int

Co najmniej siedem osób zginęło na skutek powodzi, które nawiedziły stolicę Somalii. W ciągu zaledwie ośmiu godzin w Mogadiszu spadło ponad 115 litrów deszczu na metr kwadratowy. Woda wdzierała się do domów, zalała drogi i spowodowała zamknięcie międzynarodowego portu lotniczego.

Stolica pod wodą. "Domy dosłownie rozpadały się dookoła nas"

Stolica pod wodą. "Domy dosłownie rozpadały się dookoła nas"

Źródło:
Reuters, Daily Sabah

Misja Axiom-4 może zostać opóźniona. Jak wynika z nieoficjalnych informacji, astronauci mogą ruszyć na Międzynarodową Stację Kosmiczną dopiero w czerwcu. Przyczyną opóźnienia, jak ustalił reporter TVN24 BiS Hubert Kijek, ma być problem techniczny.

Lot Polaka w kosmos się opóźni? "Problemy z kapsułą"

Lot Polaka w kosmos się opóźni? "Problemy z kapsułą"

Źródło:
Times of India, tvnmeteo.pl

Bylina Androsace tapete występuje na najwyższej górze świata. Naukowcy z Chin na podstawie liści tej rośliny zmierzyli zawartość rtęci w atmosferze. Okazało się, że stężenie tego pierwiastka spadło w ciągu 20 lat.

Zbadano roślinę rosnącą na Mount Evereście. Pokazała, ile jest rtęci w atmosferze

Zbadano roślinę rosnącą na Mount Evereście. Pokazała, ile jest rtęci w atmosferze

Źródło:
PAP, acs.org,

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej opublikował eksperymentalną prognozę pogody na wakacje. Z danych wynika, że latem w aurze zapanuje jedna wyraźna tendencja, która utrzyma się aż do września. Sprawdź przewidywania na czerwiec, lipiec, sierpień i wrzesień 2025.

Bardzo silny trend tego lata. Takie mają być kolejne cztery miesiące

Bardzo silny trend tego lata. Takie mają być kolejne cztery miesiące

Źródło:
IMGW

Od kilkunastu lat słyszymy o coraz to nowych miejscach, w których znaleziono mikroplastiki. Fragmenty tworzyw sztucznych znajdujemy już nie tylko w środowisku - rzekach, oceanach, na szczytach gór, na wykopaliskach archeologicznych czy nawet w chmurach - ale także w tkankach organizmów żywych.

Przenoszą toksyny, leki, rakotwórcze związki. I są wszędzie

Przenoszą toksyny, leki, rakotwórcze związki. I są wszędzie

Źródło:
TVN24+

Mieszkańcy południowej Kalifornii będą w weekend zmagać się falą upałów - wynika z prognozy Amerykańskiej Narodowej Służby Pogodowej (NWS). W mieście Palm Springs, gdzie zwykle o tej porze roku termometry pokazują średnio 32-34 stopnie Celsjusza, w sobotę temperatura może przekroczyć nawet 43 stopnie.

Ponad 40 stopni. "Zdecydowanie będzie czuć lato"

Ponad 40 stopni. "Zdecydowanie będzie czuć lato"

Źródło:
PAP, abc7.com, upi.com

Ostanie przymrozki na Lubelszczyźnie wyrządziły szkody w sadach i uprawach owoców jagodowych. - Straty w uprawach truskawek sięgają 70-80 procent - powiedział Gustaw Jędrejek, prezes Lubelskiej Izby Rolniczej. Regenerację roślin utrudnia susza.

Szkody w uprawach po przymrozkach. Problem potęguje susza

Szkody w uprawach po przymrozkach. Problem potęguje susza

Źródło:
PAP

Część Walencji nawiedziły gwałtowne burze z gradem i ulewnym deszczem. Ulice i pola pokryła w czwartek gruba, biała warstwa lodu. Nawałnice wyrządziły szkody w rolnictwie, lokalne władze rozważają ogłoszenie stanu klęski żywiołowej.

Zaspy gradu na ulicach. Rozważają stan klęski żywiołowej

Zaspy gradu na ulicach. Rozważają stan klęski żywiołowej

Źródło:
Las Provincias, Ecuavisa