Mimo że kandydaci w wyborach prezydenckich mają jeszcze około dwóch tygodni, aby przekonać do siebie wyborców, to sami głosujący mają mniej czasu, aby podjąć decyzję o tym, w jaki sposób i gdzie oddać głos. Poniżej przedstawiamy najważniejsze zasady i daty dotyczące głosowania w wyborach również poza miejscem zamieszkania lub kiedy przebywa się za granicą.
Wybory prezydenckie mają odbyć się 28 czerwca. Ustawa z 2 czerwca, która dotyczy zasad organizacji wyborów prezydenckich, przewiduje hybrydową metodę głosowania - tradycyjnie oraz drogą korespondencyjną.
Poniżej przedstawiamy najważniejsze zasady dotyczące głosowania w wyborach prezydenckich 2020.
Co zrobić, aby zagłosować korespondencyjnie?
Aby móc zagłosować korespondencyjnie, do 16 czerwca należy złożyć wniosek do urzędu gminy. - Jeżeli ktoś jest w rejestrze wyborców, jest zameldowany w danej gminie i tam zawsze głosował, to jest to ten właściwy urząd, na obszarze którego znajduje się jego obwodowa komisja wyborcza - tłumaczyła w rozmowie z TVN24 szefowa Krajowego Biura Wyborczego Magdalena Pietrzak. - Jeżeli ktoś nie znajduje się w tym rejestrze wyborców, czyli nie jest zameldowany i nie dopisał się do tego rejestru, to musi dopisać się do spisu wyborców - dodała.
Podkreślała, że w tych konkretnych wyborach najpierw należy dopisać się do spisu wyborców, a dopiero potem złożyć wniosek o głosowanie drogą korespondencyjną. - Ustawa dopuszcza możliwość, że oprócz tych osób, które znajdują się w rejestrze wyborców, mogą być to te osoby, które znajdują się w spisie wyborców. Żeby znaleźć się w tym spisie, należy złożyć wniosek w tym urzędzie gminy, na obszarze której znajduje się obwód, do którego wyborców chcielibyśmy się dopisać.
We wniosku o głosowanie korespondencyjne należy zaznaczyć, czy chce się odebrać pakiet wyborczy osobiście, w urzędzie gminy, czy - jeśli jest się osobą niepełnosprawną - żeby taki pakiet dostarczyć bezpośrednio do miejsca zamieszkania.
Zgłoszenie takie można dostarczyć do urzędu osobiście lub pocztą. Zgłoszenie można przesłać również w formie elektronicznej za pośrednictwem usługi udostępnionej na platformie e-PUAP. Zamiar głosowania korespondencyjnego można zgłosić też ustnie lub telefaksem, a o szczegóły należy pytać w biurze komisarza wyborczego.
Głosowanie poza miejscem zamieszkania
Do 23 czerwca w urzędzie gminy, na terenie której wyborca przebywa czasowo, należy złożyć pisemny wniosek o dopisanie do spisu wyborców w wybranym obwodzie głosowania. Umieszczenie w spisie wyborców w tym obwodzie będzie obowiązywać także w drugiej turze głosowania.
Wyborcy na stałe mieszkający w kraju, którzy w dniu wyborów będą za granicą, mają czas do 25 czerwca na zawiadomienie odpowiedniego konsula o zamiarze głosowania w obwodzie utworzonym za granicą. Ci, którzy znajdą się za granicą po 28 czerwca, na zgłoszenie takiego wniosku, by móc zagłosować w drugiej turze, będą mieli czas do 9 lipca.
Czytaj więcej na Konkret24: Wybory prezydenckie. Odpowiedzi na najczęstsze pytania.
Można jeszcze wystąpić z wnioskiem do urzędu gminy, w której wyborca jest ujęty w spisie wyborców, o wydanie zaświadczenia o prawie do głosowania. Trzeba to zrobić najpóźniej do 26 czerwca. To zaświadczenie trzeba odebrać osobiście lub przez pełnomocnika; umożliwi ono zagłosowanie w dowolnym obwodzie w kraju i zagranicą. Obowiązuje też w drugiej turze.
Głosowanie osób przebywających na kwarantannie
Wyborca, który w dniu wyborów, a więc 28 czerwca, będzie przebywać na kwarantannie, w izolacji lub izolacji w warunkach domowych musi zgłosić najpóźniej do 23 czerwca zamiar głosowania korespondencyjnego do urzędu gminy, w której jest ujęty w spisie wyborców. Jeśli jego kwarantanna rozpoczęła się po 23 czerwca, musi to zrobić do 26 czerwca.
Zasady głosowania poza granicami Polski
W związku z pandemią koronawirusa obwodowe komisje wyborcze za granicą podzielono na:
- te, w których ze względu na kwestie organizacyjne lub techniczne Polacy będą mogli oddać swój głos wyłącznie w lokalu wyborczym,
- te, w których ze względu na sytuację epidemiczną głosowanie odbędzie się wyłącznie korespondencyjnie,
- te, w których to wyborca będzie mógł wybrać sposób, w jaki odda swój głos.
Głosowanie korespondencyjne poza granicami
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Spraw Zagranicznych powstanie 169 obwodowych komisji wyborczych. To niemal dwukrotnie mniej niż w wyborach parlamentarnych w 2019 roku. W 74 z nich, między innymi we Francji, Hiszpanii, Irlandii, Niemczech, Holandii, Stanach Zjednoczonych, Kanadzie, Wielkiej Brytanii czy we Włoszech, gdzie skupiska Polonii są największe, ze względu na sytuację epidemiczną, będzie można zagłosować wyłącznie korespondencyjnie.
Głosowanie za granicą bezpośrednio w lokalu wyborczym
Ze względu na brak możliwości przeprowadzenia wyborów korespondencyjnych w 24 obwodowych komisjach wyborczych, m.in. w dwóch z pięciu w Austrii, w Danii, Chorwacji czy Czarnogórze, Polacy będą mogli zagłosować wyłącznie bezpośrednio w lokalu wyborczym.
Głosowanie za granicą korespondencyjne lub osobiste
Mieszany model głosowania będą mieli Polacy m.in. w Czechach, Szwecji, krajach bałtyckich, Grecji, Chinach i Brazylii. To oni zdecydują, czy do urn pójdą osobiście, czy zagłosują listownie. Podobnie będzie w Rosji, ale - jak ustalił moskiewski korespondent "Faktów" TVN Andrzej Zaucha - wyjątek stanowi obwód wyborczy w Irkucku, gdzie głosować można będzie wyłącznie za pośrednictwem poczty. - Oprócz tego lokale wyborcze będą otwarte w czterech miastach: Moskwie, Petersburgu, Kaliningradzie i Smoleńsku. W ostatnich wyborach parlamentarnych w całej Rosji głosowało około 700 osób, teraz aktywnych wyborców prawdopodobnie będzie mniej, bo ze względu na epidemię wielu pracowników polskich firm przebywa w Polsce - informuje Zaucha.
Źródło: TVN24, Konkret24, PAP
Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock