Wirtualny Zderzacz Hadronów to eksponat, który uzupełni wystawę "Wszechświat i cząstki". Centrum Nauki Kopernik. Placówka rozpoczyna w ten sposób obchody 60. rocznicy powstania Europejskiej Organizacji Badań Jądrowych (CERN).
Nowy eksponat pomaga poznać istotę badań prowadzonych w Wielkim Zderzaczu Hadronów pod Genewą, zobaczyć na czym polega zderzenie protonów, a nawet przyspieszyć cząstki elementarne w trzymetrowym tunelu.
Zainstalowano w nim potężny ekran, siedem projektorów i sensor kinect. Dzięki temu zwiedzający będą mogli zagrać w "protonowy futbol".
dr Łukasz Badowski o interaktywnym tunelu
"Protonowy futbol"
Jego zasady odbiegają nieco od zasad piłkarskich. Do dyspozycji dwóch zawodników są dwie wirtualne, protonowe piłki. Każdy kopie swoją tak, by trafiła w piłkę przeciwnika. Wtedy dochodzi do zderzenia, które obrazuje te dokonywane w Wielkim Zderzaczu Hadronów. Grający mogą sprawdzić, jakie nowe cząstki powstaną i jaki wpływ na kolizje będzie miała siła uderzenia.
Dzięki innej aplikacji tunel pozwoli również stworzyć wizualizacje samego siebie. Stając przed projektorem widzimy się w polu Higgsa i poza nim.
- Tunel interaktywny, który od dzisiaj prezentujemy w CNK, jest czymś zupełnie nowatorskim i pokazuje tę najnowsza naukę, którą pokazać trudno, bo jest bardzo wyrafinowana. Ta interktywna, artystyczna, inspirująca forma prezentacji pozwala nam w intuicyjny sposób zrozumieć samo doświadczenie, które dokonuje się w Wielkim Zderzaczu Hadronów i zobaczyć zwizualizowany efekt rozpadu cząstek. Możemy też zobaczyć tam wczesną fazę rozwoju wszechświata - opowiadał Robert Firmhofer, dyrektor CNK.
prof. Jan Królikowski o CERN
Zobacz też teledysk L.U.C.-a o bozonie Higgsa
Naukowcy w 140 krajów
Wystawa "Wszechświat i cząstki" jest owocem współpracy Kopernika z CERN-em. Prof. Jan Królikowski, przedstawiciel Polski w Radzie CERN, przypomniał, że ośrodek ten powstał w 1953 roku na gruzach powojennej Europy. Był inicjatywą, która miała zjednoczyć środowiska naukowe. Był pomyślany jako organizacja otwarta, publikująca wszystkie swoje wyniki, niepatentująca swoich podstawowych osiągnięć technicznych. Na początku organizacja składała się z 12 krajów członkowskich, obecnie jest ich 21. W ośrodku pracują naukowcy ze 140 krajów świata.
W czasie swojej działalności CERN dokonał wielu przełomowych odkryć, jednym z nich było odkrycie bozonu Higgsa. Umożliwił to Wielki Zderzacz Hadronów - najpotężniejszy akcelerator cząstek elementarnych na świecie.
- Pracowanie w ośrodku, w którym spotyka się na co dzień ludzi z różnych krajów, o różnych językach i kolorach skóry, pracujących zgodnie dla wspólnych celów, jest niesłychanym doświadczeniem - powiedział prof. Królikowski. - Niewiele jest organizacji na świecie, które przez tak długi okres spełniały tak szczytną rolę. Był jednocześnie najwspanialszym ośrodkiem naukowym i miejscem, w którym ludzie ponad barierami mogą razem pracować - podkreślił.
Jubileuszowy wykład
W Polsce obchody jubileuszu organizowane są przez CNK, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego i Polskie Konsorcjum Fizyki Cząstek.
Z okazji rocznicy CERN w sobotę 8 lutego w CNK otwarty wykład - "60 lat CERN - co odkrycie cząstki Higgsa uczy nas o fizyce, ludzkości i Wszechświecie" - wygłosi dyrektor generalny CERN prof. Rolf Dieter Heuer.
Nowy eksponat będzie można oglądać w CNK między 8 lutego a 30 marca,
PAP/b