Rok 2022 podsumowany w dwóch słowach

Słowo, które najbardziej charakteryzuje minione dwanaście miesięcy, co roku wybierają internauci oraz, niezależnie od głosowania internetowego, kapituła językoznawców. Plebiscyt organizowany jest przez Instytut Języka Polskiego UW.

Głosowanie w konkursie trwało do 31 grudnia 2022 roku. Podobnie jak w poprzednich latach uczestnicy plebiscytu mogli wybierać propozycję z listy słów podanych przez organizatorów lub przesyłać własne pomysły za pomocą formularza na stronie plebiscytu.

Internauci wybierali spośród 23 wyrazów lub wyrażeń, szczególnie często występujących w prasie ubiegłego roku, takich jak m.in.: "agresja/agresor", "dron", "granica", "kamień milowy", "mierzeja (Wiślana)", "omikron", "opał", "podwyżka", "pomoc/pomagać", "przekop (mierzei Wiślanej)", "rakieta", "rzeka (zatrute rzeki)", "w Ukrainie", "węgiel".

W plebiscycie internetowym oddano 4,5 tysiąca głosów. Wygrał wyraz "inflacja", który uzyskał ponad 1,2 tysiąca głosów. Kolejne miejsca zajęło słowo "wojna" oraz wyrażenie "w Ukrainie". Oprócz pierwszej trójki ponad 100 głosów uzyskały także rzeczowniki "pomoc", "uchodźca" (które było także słowem roku 2015) oraz "podręcznik (do HiT)".

Językoznawcy słowem roku wybrali "wojnę"

O rozstrzygnięciu plebiscytu poinformował UW na swojej stronie internetowej. 3 stycznia wyniki konkursu zaprezentowali członkowie kapituły – eksperci w zakresie językoznawstwa. W 12. edycji konkursu słowem roku 2022 została "wojna". Na drugim miejscu językoznawcy umieścili wyraz "inflacja", na trzecim słowo "uchodźca/uchodźczyni".

Wyboru dokonali przedstawiciele dziesięciu uniwersytetów: prof. Marian Bugajski (UZ), prof. Katarzyna Kłosińska (UW), prof. Ewa Kołodziejek (USZ), prof. Danuta Krzyżyk (UŚ), prof. Jan Miodek (UWr), prof. Jolanta Panasiuk (UMCS), prof. Renata Przybylska (UJ), prof. Mariusz Rutkowski (UWM), prof. Barbara Sobczak (UAM), prof. Rafał Zimny (UKW).

– Większość "laureatów" to słowa nienowe, które pojawiały się w mediach z powodu wojny w Ukrainie i kryzysu ekonomicznego. Spośród wyrazów i wyrażeń nowych lub przypomnianych w nowym znaczeniu w 2022 roku warto wymienić "w Ukrainie" (do połowy XIX wieku częstsze "na Ukrainie") oraz "kamień milowy" – przytoczono w komunikacie wypowiedź sekretarza kapituły plebiscytu profesora Marka Łazińskiego z UW.

W 2021 roku wygrało "szczepienie"

W głosowaniu internautów w plebiscycie na Słowo Roku 2021 zwyciężył wyraz "szczepienie". Podobne stanowisko zaprezentowali też językoznawcy, którzy oprócz "szczepienia" wyróżnili ex aequo słowo "granica". W edycji 2020 słowem roku w głosowaniu internautów oraz językoznawców został wybrany "koronawirus".

Oprócz Polski "wojna" została słowem roku także w Czechach w plebiscycie "Lidovych Novin" (cz. valka) oraz w plebiscycie rosyjskim, w którym głosują w większości osoby spoza Rosji. Niemcy wybrali Zeitenwende – punkt zwrotny historii w kontekście zmiany polityki wobec Rosji. W plebiscycie szwajcarskim wybrane zostało słowo Strommangellage – brak prądu, a w austriackim Inflation – inflacja. W plebiscycie słowników oksfordzkich wygrało wyrażenie Goblin mode – postawa wobec świata, w której własne potrzeby są ważniejsze od społecznych oczekiwań.

Pisaliśmy również o słowie roku 2019, został nim "klimat":