Mija 40 lat od Marca '68. W wyniku komunistycznych represji z Polski wyjechało wtedy kilkanaście tysięcy osób o żydowskich korzeniach. Okazuje się, że prawie 90 procent uczniów i studentów nie ma pojęcia o tych wydarzeniach.
Młodzi Polacy patrzą na marcowe wydarzenia z obojętnością. Z sondażu IQS AND QUANT GROUP dla "Gazety Wyborczej" wynika, że aż 87 procent uczniów i studentów w ogóle nie wie, co zdarzyło się 1968 roku. Pozostałe 13 procent kojarzy, że doszło wtedy do studenckich wystąpień, choć i tutaj zdarzały się błędne odpowiedzi.
Praktycznie nikt z młodych dzisiaj nie zazdrości generacji '68 jej buntu odczuwają raczej satysfakcję, że tamte czasy minęły, lub patrzą na Marzec z obojętnością.
Jak to było?
W 1968 roku, po zdjęciu z afisza "Dziadów" K. Deymka, przez nasz kraj przetoczyła się fala protestów. Władze PRL odpowiedziały antysemicką i antyinteligencką nagonką. Na uczelniach, w środkach przekazu, wojsku i w aparacie PZPR doszło do czystek. Szacuje się, że z Polski wyjechało wtedy kilkanaście tysięcy osób żydowskiego pochodzenia.
Praktycznie nikt z młodych dzisiaj nie zazdrości generacji '68 jej buntu odczuwają raczej satysfakcję, że tamte czasy minęły, lub patrzą na Marzec z obojętnością. Praktycznie nikt z młodych dzisiaj nie zazdrości generacji '68 jej buntu odczuwają raczej satysfakcję, że tamte czasy minęły, lub patrzą na Marzec z obojętnością.
Żeby dostać pozwolenie na wyjazd żydowscy emigranci musieli podpisać podanie o zrzeczenie się polskiego obywatelstwa. Zamiast paszportów otrzymywali tzw. dokumenty podróży, ważne tylko na wyjazd z Polski i bez prawa powrotu.
Trzy lata temu Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, że emigranci marcowi nie utracili polskiego obywatelstwa, którego musieli się zrzec w wyniku represji.
W całym kraju w 40 stą rocznicę Marca 68 zaplanowano konferencje, spotkania, wystawy, pokazy filmów.
"Gdzie byliśmy? Gdzie jesteśmy?" - program obchodów
Konferencje, spotkania, wystawy i projekcje filmów złożą się na program obchodów 40. rocznicy wydarzeń Marca'68.
5 marca rusza trzydniowa konferencja organizowana przez Żydowski Instytut Historyczny pt. "Żydowski Marzec 1968-2008", podczas której odbędą się panele m.in. o antysemickich stereotypach w dokumentach UB, o pamięci II wojny światowej w Marcu '68 i poświęcone tematyce żydowskiej w literaturze i sztuce. Spotkaniu będzie towarzyszyć wystawa "Syjoniści do Syjamu".
6 marca ŻIH organizuje spotkanie z marcowymi emigrantami zatytułowane "Gdzie byliśmy? Gdzie jesteśmy?". Rozmowy z tymi, którzy wyjechali z Polski po antysemickich wystąpieniach z 1968 roku poprowadzi Teresa Torańska.
W kolejnym dniu obchodów otwarta zostanie wystawa archiwalnych zdjęć ze zbiorów Polskiej Agencji Prasowej "Tu się nigdy nic nie zmieni '68". Ekspozycja będzie prezentowana na kampusie Uniwersytetu Warszawskiego, na skwerze u zbiegu ul. Karowej i Krakowskiego Przedmieścia oraz w Domu Spotkań z Historią.
Rocznicę wydarzeń marcowych przypomni także wystawa w gmachu Politechniki Warszawskiej.
8 marca na Uniwersytecie Warszawskim rozpocznie się dwudniowa debata "Czterdzieści lat później: Marzec 1968-2008", podczas której poruszone zostaną trzy tematy: "Nienawiść, pogarda i antysemityzm w języku publicznym", "Różnorodność kulturowa jako wartość" oraz "Ideały i styl pokoleń - młodzież Marca i młodzież dzisiaj". Debacie będą towarzyszyć pokazy filmów o tematyce marcowej.
Tego samego dnia odbędzie się spotkanie pod tablicą na Dworcu Gdańskim upamiętniającą miejsce, z którego przymusowo wyjeżdżali z kraju Polacy pochodzenia żydowskiego. Później na scenie Teatru Żydowskiego zaplanowano dyskusję z udziałem marcowych emigrantów.
Dzień zakończy rekonstrukcja wydarzeń marcowych przy ul. Lubelskiej oraz wernisaż instalacji Krystyny Piotrowskiej "Dokumenty podróży", poświęconej emigrantom pochodzenia żydowskiego.
9 marca w Klubie Fundacji "Shalom" odbędzie się spotkanie "Literatura Marca '68 - emigranci marcowi" z twórcami literatury z kraju i zagranicy oraz promocja książki Henryka Daski "Dworzec Gdański".
Na 10 marca zaplanowano otwarcie konferencji "Rok 1968 w Polsce. Historia współczesna jako magistra vitae" zorganizowanej przez Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego.
Ostatnimi imprezami wpisującymi się w obchody wydarzeń marcowych są pokaz filmu "Rachela na Dworcu Gdańskim", który odbędzie się 14 marca w Domu Spotkań z Historią, oraz prezentacja "Naród z Partią -Partia z Narodem" zaplanowana na 19 marca w Sali Kongresowej.
Źródło: PAP, "Gazeta Wyborcza"
Źródło zdjęcia głównego: TVN24