"Dzisiaj ogłaszam, że nie wyrósł mi na dłoni kaktus"

Cerkiew Zwiastowania Najświętszej Marii Panny w Supraślu została wzniesiona w latach 1503-1510. Jej ściany pokryły freski autorstwa mnicha Nektariusza z Serbii. Obiekt łączy styl gotycki i bizantyjski. Konstrukcja przypomina świątynie obronne Mądrości Bożej w Połocku, Synkowiczach i Małomożejkowie.

Cerkiew jest najważniejszym obiektem wzniesionym na terenie, również ponad 500-letniego, supraskiego monastyru. W 1944 roku wycofujący się Niemcy wysadzili świątynię w powietrze. Czterdzieści lat później ruszyła odbudowa. Prace trwały przez 37 lat. Obejmowały również, rozpoczęte w 2016 roku odtworzenie XVI-wiecznych fresków. Choć już od kilku lat cerkiew była wykorzystywana do celów religijnych, to ostatecznie w niedzielę (27 czerwca) została uroczyście wyświęcona.

- Dzisiaj ogłaszam, że nie wyrósł mi na dłoni kaktus, jak mi mówiono, kiedy podejmowałem decyzję o odbudowie tego, co nie istniało. W miejsce kaktusa Chrystus kierując moją ręką pozwolił nam dzisiaj, tu i teraz, w Supraślu, przeżywać historyczny moment poświęcenia Domu Bożego, wyjątkowej świątyni Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny. To jedyna taka świątynia prawosławna w Rzeczpospolitej – mówi podczas nabożeństwa zwierzchnik Cerkwi w Polsce Jego Eminencja Metropolita Warszawski i całej Polski Sawa.

Przypominał też zabiegi o odzyskanie zrujnowanej nieruchomości, trudności z przygotowaniem projektu i późniejszym finansowaniem. Dziękował m.in. władzom państwowym poczynając od 1981 roku do obecnych, ale też wiernym i duchowieństwu, którzy wspierali budowę materialnie. - Przywracamy tę świątynię prawosławiu i kulturze naszej ojczyzny – powiedział.

W podobnym tonie wypowiadał się też ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej abp Jakub, który odbudowę supraskiej cerkwi porównał do odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie. - Nasze wysiłki nie poszły na marne, odtworzyliśmy obiekt, który ma wyjątkowe znaczenie dla Supraśla, regionu, Kościoła prawosławnego i całego kraju – mówił.

Przypomniał, że supraski monaster odegrał znaczącą rolę w historii Rzeczypospolitej, był ośrodkiem duchowości, oświaty i kultury. To tu powstał chociażby Kodeks Supraski (czyli XI-wieczny rękopis zawierający zbiór żywotów świętych oraz nauk Ojców Kościoła) oraz - powstały na przełomie XVI i XVII wieku - Irmologion Supraski. Czyli oryginalny rękopis zawierający teksty śpiewane na nabożeństwach.

Wyświęcenie obserwowały setki wiernych. Pielgrzymi zgromadzili się nie tylko w cerkwi Zwiastowania, ale także w jej dolnej części i na obszernym dziedzińcu monasterskim. Na zewnątrz zamontowany był telebim, poprzez który transmitowano uroczystość.

OGLĄDAJ TVN24 NA ŻYWO W TVN24 GO >>>

Na uroczystości przybył też m.in. sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP Adam Kwiatkowski, który przeczytał list napisany przez prezydenta Andrzeja Dudę. W liście jest mowa m.in. o tym, że niedzielna uroczystość ma wymiar symboliczny.

"Jest świadectwem duchowego odrodzenia i materialnego wzrostu Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, chrześcijańskiej wspólnoty wiary i wartości, której liczni wierni wspaniale służyli i nadal służą RP, budując jej pomyślną przyszłość oraz powiększając jej dobra duchowe" - napisał prezydent.

Uczestniczący w nabożeństwie wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski wyraził zaś nadzieję, że odbudowana cerkiew będzie miejscem ważnym na mapie religijnej nie tylko dla prawosławnych, ale dla "wszystkich osób, które są wrażliwe na głos Boga, które w życiu poszukują takiego uporządkowania, hierarchii wyrastającej z Ewangelii".

Natomiast marszałek województwa podlaskiego Artur Kosicki określił supraski monaster mianem "perły duchowej polskiego prawosławia". Przypomniał, że samorząd regionu wspiera inicjatywy polskiej Cerkwi, również prace rekonstrukcyjne głównej świątyni w Supraślu. - Przykładamy dużą wagę do współpracy z naszymi prawosławnymi braćmi w wierze - zapewniał.