- Zrobiłem to dla naszej kultury i historii. Chciałem, by po życiu, którego już nie ma, został ślad. To dowód na to, że istnieliśmy na tej ziemi - tymi słowami wita mnie 76-letni lekarz Mohammed, kiedy zaczynamy rozmowę. Właśnie usiedliśmy w ciemnej izbie, przy świetle lampy naftowej, w obozie uchodźców palestyńskich.

Była wtedy mała, tak bardzo chciała zapomnieć. Po latach demony obudziło jedno zdjęcie

- Nieważne, co masz na sobie, jakie masz buty, jak wyglądasz. Najważniejsze, że kiedy jesteś na boisku, masz kontrolę i możesz wygrywać. To daje ci siłę, by wygrywać w życiu - mówi 22-letnia Amina. Od urodzenia mieszka w obozie dla uchodźców w Libanie. Drużyna "Koszykówka pokonuje granice" daje tutaj młodym dziewczynom niejedną szansę. Na zobaczenie świata, na edukację, na to, by zbyt wcześnie nie wychodzić za mąż, wreszcie - by nie zmarnować życia.

Blokady dróg, aresztowania, operacje wojskowe, ataki na placówki medyczne - to codzienność na Zachodnim Brzegu Jordanu. Od 7 października - po tym, jak Hamas zaatakował Izrael - źle dzieje się nie tylko w Strefie Gazy. Na Zachodnim Brzegu izraelskie wojsko zabiło 502 Palestyńczyków, w tym 122 dzieci - najwięcej, odkąd ONZ zbiera takie dane.

Niespodziewana śmierć prezydenta Iranu Ebrahima Raisiego w wypadku śmigłowca wywołała więcej poruszenia i pytań o przyszłość tego państwa na Zachodzie niż w samym Iranie. Czy ta śmierć wpłynie na politykę zagraniczną Iranu i czy zmieni cokolwiek w kraju rządzonym dziś przez ajatollahów? Zapytałam o to ekspertów z Niemiec, Stanów Zjednoczonych i Polski.

- Mam przywilej rozmawiać z Palestyńczykami, którzy tak samo jak ja, stracili swoich bliskich w tym konflikcie. Niech ofiary naszych bliskich będą ofiarami pokoju, a nie wojny. Wierzę we wspólną przyszłość, dla niej warto się poświęcić i działać, bo gdzie jest działanie, tam jest nadzieja, a gdzie jest nadzieja, tam jest zmiana - mówi Maoz Inon, 49-letni Izraelczyk, który w ataku Hamasu 7 października ub. roku stracił oboje rodziców. Dziś głośno mówi o potrzebie pokoju. Każdemu, kto chce słuchać.

7 października… nie ma słów w żadnym słowniku, w żadnym języku, by wyrazić jak szatański był to atak. Ten dzień jest i pozostanie dla Izraelczyków wielką traumą. Izraelskie społeczeństwo nie jest teraz w momencie po tej traumie, ale jest w środku tej traumy i to jest środowisko, które daje podłoże do tworzenia "moralnych potworów". I tego, co dziś dzieje się w Gazie – mówi w rozmowie z Miłką Fijałkowską z tvn24.pl Michael Sfard, izraelski działacz polityczny, prawnik specjalizujący się w prawach człowieka, prywatnie wnuk Zygmunta Baumana. 

To kobiety płacą zawsze największą cenę w konfliktach i wojnie. Tracą mężów, dzieci. My już nie chcemy wojen. Chcemy żyć w miejscu spokojnym dla nas i bliskich, których kochamy - mówi Reem al-Hajajreh z Palestyny. Izraelka Yael Admi przekonuje, że "zemsta przynosi tylko kolejną zemstę i jeszcze kolejną, powodując niekończący się krąg zemsty".

- Wyobraź sobie, że nie możesz iść do szkoły, nie możesz pracować, nie możesz iść do parku, na zakupy, nie możesz sama wybrać się w podróż, jesteś zamknięta w czterech ścianach i nie masz żadnych praw, nie możesz decydować o swojej przyszłości, bo tej przyszłości nie ma - mówi jedna z trzech Afganek, które udzieliły mi wywiadu, opisując, jak teraz wygląda bycie kobietą w Afganistanie, w ocenie ONZ jednym z najgorszych miejsc do życia dla kobiet na świecie.

Osoby, które doświadczyły przemocy seksualnej, czują wstyd, ich rodziny mają poczucie winy, ponieważ nie udało im się tego zatrzymać, a inne osoby z tej społeczności czują strach przed tym, że mogą zostać tak samo potraktowane przez Rosjan. Ta mieszanina emocji, poczucia winy i strachu obniża siłę więzi społecznych wśród ludzi i siłę ich oporu - mówi w rozmowie z tvn24.pl Ołeksandra Matwijczuk, ukraińska obrończyni praw człowieka, laureatka Pokojowej Nagrody Nobla za 2022 rok.

- Wielokrotnie byłam rażona prądem – tak, że nie mogłam chodzić. Przetrzymywano mnie w izolatce. Nie wiedziałam, czy jest noc, czy dzień. Moja mama przez 90 dni nie wiedziała, gdzie jestem - mówi Sareh, skazana w Iranie na karę śmierci. Udało jej się uciec.

Oto Liban w pigułce: sektor publiczny i bankowy w kompletnej zapaści, funt libański stracił swoją wartość, a co trzecia osoba wykształcona nie ma pracy. Kraje zachodnie i Stany Zjednoczone wiedzą, że kolejna wojna w tym kraju oznaczałby chaos, który najbardziej sprzyjałaby organizacjom radykalnym i Iranowi. W Libanie mieszka ponad 5 mln ludzi. Jaki los czeka ich w najbliższym czasie? I co do ich przyszłości mają Iran oraz Izrael?

Wojna, która jest odpowiedzią Izraela na brutalny atak Hamasu z 7 października, trwa już ponad 100 dni. Liczba ofiar przekroczyła 25 tysięcy. 85 procent mieszkańców Strefy Gazy opuściło swoje domy, a ponad 80 procent cierpi z powodu głodu - alarmują organizacje międzynarodowe. Co dalej? Jakie są scenariusze? Jest ich kilka, ale żaden optymistyczny.

Przyszli po mnie rano 13 grudnia 1981 roku. Mówili, że zabierają tylko do wyjaśnienia. Do domu wróciłam po sześciu miesiącach. Cel był jeden: złamać nas i podporządkować - wspomina Iwona Filipowicz, dziś 64-latka, wtedy 23-letnia studentka architektury i jedna z najmłodszych kobiet internowanych za działalność opozycyjną po wprowadzeniu stanu wojennego.

Ma 30 lat, przeżył kilka zamachów na swoje życie, wielokrotnie grożono mu śmiercią. Talibowie od roku rządzą Afganistanem, ale on ani na chwilę nie przestał robić tego, czym zajmuje się od 13 lat. Dzięki niemu i jego współpracownikom do dziś w całym kraju do szkoły poszło ponad 116 tysięcy afgańskich dzieci.

- Ta wojna jest z nami już kilka tygodni, może będzie jeszcze wiele tygodni. Nie chcę, by ludzie się do niej przyzwyczaili. Widzimy unicestwienie narodu, ludobójstwo. Nie mogę milczeć - mówi w pierwszym wywiadzie udzielonym polskim mediom Natalia Kliczko, działaczka i piosenkarka, żona Witalija, byłego mistrza świata w boksie, dziś mera Kijowa. 

Kilka dni temu dostałam od znajomej dziennikarki wiadomość. Napisała, że opuszcza Kabul i Afganistan. Przesłała też list od afgańskich dziennikarzy. Prosiła, by go opublikować. Podpisało go ponad 120 dziennikarzy różnych mediów, w tym ponad 20 kobiet. Ich sytuacja jest dramatyczna. Każdego dnia jest tylko gorzej.

- W imię praw kobiet i dziewcząt nie zamilknę i nie pozwolę nikomu odebrać swoich marzeń o edukacji. Przyrzekłam to sobie dwadzieścia lat temu, jako dziesięciolatka pobita na ulicy przez taliba - mówi trzydziestoletnia dziś Suhailah Akbari, afgańska aktywistka na rzecz praw kobiet, doktor prawa, wykładowca akademicki, były doradca prezydenta Ashrafa Ghaniego.