Jak przypomina w komunikacie na swojej stronie Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków prof. Jakub Lewicki, kompleks parkowy im. marszałka Edwarda Rydza-Śmigłego powstał w latach 1951-1960 jako Centralny Park Kultury. Jednym z motywów powstania nowego parku, wpisanego w tarasowy układ skarpy, była chęć uporządkowania oraz scalenie rozległego terenu, częściowo uwolnionego spod gruzów zniszczonej podczas wojny zabudowy. Do parku włączono wtedy pozostałości historycznych ogrodów zlokalizowanych na środkowym odcinku skarpy – Frascati Branickich i wschodnią cześć ogrodów sejmowych.
Eklektyczna kompozycja architektoniczna
Za projekt parku odpowiadał zespół Biura Urbanistycznego Warszawy pod kierunkiem inżynier ogrodnictwa Aliny Scholtzówny. Pierwotny plan obejmował znacznie większy obszar, ostatecznie założenie zredukowano do rejonu między ulicami Książęcą i Ludną a Górnośląską. Park został otwarty dla mieszkańców w 1955 roku.
Jak wskazuje mazowiecki konserwator, o reprezentacyjnym charakterze parku stanowi eklektyczna kompozycja architektoniczna, na którą składa się dwupoziomowy układ tarasów widokowych, podkreślonych detalem architektonicznym i zamkniętych ozdobną ścianą oporową oraz plac z fontanną i szerokimi schodami, skąd otwiera się promenada ku Wiśle. Obsadzone lipą kaukaską i modrzewiem europejskim alejki urozmaicono układem fontann i kwietników. W latach 70. na promenadzie powstał pomnik "Chwała Saperom". Z kolei na przebiegającej w poprzek alei Bobkowskiego zachowało się dawne kino plenerowe "Jutrzenka" (dziś skatepark), a także pozostałości parkietu tanecznego.
Wśród dekoracji należy wspomnieć zegar słoneczny oraz figurę dziewczynki z gołębiem.
Cenne obiekty małej architektury
"Obecny teren Parku Marszałka Rydza-Śmigłego stanowi jedyny zrealizowany fragment planowanego wielkoprzestrzennego, monumentalnego kompleksu zieleni, będąc cennym dokumentem ówczesnych zamierzeń urbanistycznych projektowanych w oparciu o socjalistyczne założenia ideowe i przestrzenne" – uzasadnia swoją decyzję prof. Jakub Lewicki. "Jako realizacja powojenna zachował ciągłość funkcji w obrębie górnych tarasów, respektując charakter panoramy Powiśla. Park wpisuje się tym samym w długą, kilkuwiekową tradycję osadzania założeń ogrodowych w pasie skarpy wiślanej. Jednocześnie dokumentuje powojenne wysiłki urbanistów próbujących na nowo wydobyć walory topograficzne brzegu Wisły i powiązać miasto z panoramą rzeki" – wyjaśnia konserwator wojewódzki.
Lewicki zwraca uwagę na cenne elementy małej architektury. "Posiadają one znaczącą wartość zabytkową, jako relikty zagospodarowania charakterystycznych dla okresu powojennego parków kultury i wypoczynku. Klasycystyczna kompozycja muru oporowego oraz obiekty małej architektury i elementy dekoracyjne (rozety, muszle, tralki, kompozycje alegoryczne, rzeźbione wazy w formie kraterów, kamienne ławy itp.) są także świadectwem sięgania po klasyczne wzorce zarówno w architekturze, jak i w założeniach przestrzennych epoki socrealizmu oraz dowodem na to, iż w architekturze i urbanistyce tego okresu twórcy szczególne znaczenie nadawali projektowaniu detalu architektonicznego" – podsumowuje prof. Lewicki.
Na tvnwarszawa.pl informowaliśmy również o planach renowacji witrażu w Domu Braci Jabłkowskich:
Autorka/Autor: dg/b
Źródło: tvnwarszawa.pl
Źródło zdjęcia głównego: MWKZ