Marsz Pamięci przejdzie ulicami Muranowa. Towarzyszy mu wystawa roślin, które wyrosły na morzu gruzów

Marsz, który przejdzie ulicami Warszawy 21 lipca, upamiętnia początek wielkiej akcji likwidacyjnej. W 80. rocznicę wybuchu powstania w getcie warszawskim marszowi towarzyszy wystawa plenerowa "Korzenie powstania. Opór w getcie warszawskim". "Jej unikatowa konstrukcja odnosi się do roślin, które w skrajnie niesprzyjających warunkach wyrosły na gruzach Muranowa" - informuje Żydowski Instytut Historyczny w Warszawie.

Jak zapowiedziała Monika Krawczyk, dyrektorka ŻIH, Marsz Pamięci wyruszy o godziny 18 sprzed pomnika Umschlagplatz przy ulicy Stawki. - Marsz, jak zwykle, idzie od śmierci do życia. Chcemy pokazać wymiar tego, że pamiętamy nie tylko tragiczną śmierć, ale także cały dorobek społeczności żydowskiej w Warszawie - mówiła Krawczyk. - Ta społeczność przyczyniała się do rozwoju kulturalnego i gospodarczego naszego miasta - podkreśliła.

Marsz zakończy się przed kinem Muranów u zbiegu alei "Solidarności" i placu Bankowego.

O wystawie "Korzenie powstania. Opór w getcie warszawskim" opowiadała jej kuratorka Maria Ferenc z ŻIH. - Na wystawie staraliśmy się uchwycić moment, kiedy energia konspiracji getta warszawskiego kieruje się ku idei organizacji oporu zbrojnego. To nakłada się z momentem, kiedy rozpoczęła się akcja likwidacyjna. Wtedy działacze konspiracyjni bardzo poważnie zaczęli zgłaszać postulaty organizacji powstania - powiedziała Ferenc. - Musimy jednak pamiętać, że w momencie, kiedy rozpoczęły się wywózki z Warszawy do Treblinki, w getcie były dwa, trzy, może cztery pistolety. Ostatnie przestrzenie wystawy poświęcamy organizacji powstania w getcie, temu, jak wiele przygotowań to powstanie wymagało - podkreśliła.

- Wystawa ma bardzo fascynującą formę. Tablice, na których przedstawiliśmy opowieść o wielu obliczach oporu w getcie warszawskim są zamontowane na kwietniku, w którym zasadzono rośliny, które po wojnie wyrosły na tym morzu gruzów - zapowiedziała Maria Ferenc. - Używamy roślin, które przetrwały w tych niezwykle trudnych warunkach do tego, żeby opowiedzieć właśnie o tych, którzy nieco podobnie, w tym oceanie cierpienia, jakim getto warszawskie było, próbowali działać i stawiać opór - dodała kuratorka.

Zobacz też: One pierwsze powróciły na ruiny getta. Odtworzyli rośliny na wyjątkową wystawę

Z kolei, jak zaznaczył Franciszek Bojańczyk z ŻIH, również kurator wystawy, korzenie o których mowa w tytule ekspozycji są rozumiane dosłownie. W znacznym stopniu do realizacji wystawy w tej formie przyczyniła się praca wykonana przez botanika Romana Kobendzę. - Jako pracownik Biura Odbudowy Warszawy wędrował po gruzach Muranowa i odnajdywał tutaj gatunki, które się na wystawie pojawią. Gatunki, które mimo całego zniszczenia, były w stanie tutaj trwać. To są też korzenie oporu względem tego, co się stało - wyjaśnił Bojańczyk.

- Rośliny znaczą dla nas zwykle nadzieję. W tym przypadku ta nadzieja jest raczej ograniczona. Ludzie, których upamiętniamy, zginęli. Pamiętamy o nich. Nie ma tu nadziei, że coś się udało. Ale wiedza o tym, że był opór w getcie, pomimo tak trudnych warunków, jest w pewnym sensie optymistyczne- podkreślił Franciszek Bojańczyk.

Tego samego dnia na zakończenie marszu zorganizowany zostanie koncert. Zaprezentowane zostaną cztery utwory w języku jidysz. Będą to utwory związane oporem, gettem wileńskim i gettem warszawskim. Koncert odbędzie się na skwerze przed kinem Muranów.