Remont nagrobków z dawnych cmentarzy osadników niemieckich, tak zwanych olędrów, rozpoczął się dwa miesiące temu. Prace zleciło Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków, z uwagi na zły stan płyt nagrobnych oraz ich wagę dla historii Białołęki. Przeprowadziła je firma Portofino Magdalena Olszowska.
"W ramach prac usunięto zabrudzenia powierzchniowe. Zdjęto nawarstwienia biologiczne metodami mechanicznymi i chemicznymi, przeprowadzono kompleksową dezynfekcję. Oczyszczono powierzchnię kamienia także metodami mechanicznymi i chemicznymi. Ubytki i spękania uzupełniono drobnoziarnistą zaprawą mineralną oraz pokryto warstwą odpychającą wodę" - informuje BSZK w komunikacie.
Ściana pamięci z 17 nagrobków
W skład lapidarium wchodzi 17 nagrobków bądź ich fragmentów, wykonanych z piaskowca, granitu i wapienia. Ich pochodzenie datowane jest na okres od końca XIX wieku do lat 30. XX wieku.
Obecnie obiekty ustawione są w szeregu, kompozycyjnie tworząc ścianę pamięci. Można znaleźć je wzdłuż spacerowej alei na terenie rekreacyjnym przeznaczonym na skatepark i plac zabaw przy ulicy Ruskowy Bród.
Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków wyjaśnia, że w wąskich przestrzeniach pomiędzy obiektami z czasem gromadzi się ziemia oraz liście spadające z sąsiadujących drzew i krzewów. Ich nawarstwianie się ma negatywny wpływ na stan zachowania kamiennych obiektów i ich zawilgocenie.
Urzędnicy zapowiadają współpracę z dzielnicą, by opracować nową aranżację lapidarium, w której ustawienie płyt nie powodowało problemów konserwatorskich. "Tak, by godne upamiętnienie dawnych mieszkańców, było także bardziej czytelne dla każdego odbiorcy" - wskazują.
Olędrzy osuszyli tereny Białołęki
Lapidarium graniczy z dawnym cmentarzem ewangelickim przy ulicy Ruskowy Bród. Był on miejscem pochówku "olęderskich" osadników. Istniał do 1941 roku, do momentu, gdy niemieccy okupanci przesiedlili osadników z Białołęki najprawdopodobniej na Pomorze. "W 1944 roku tereny Białołęki były areną walk frontowych, o czym świadczą zachowane liczne ślady postrzałów na powierzchni kamiennych nagrobków. Od 2012 roku cmentarz ujęty jest w gminnej ewidencji zabytków" - przypomina BSKZ.
Lapidarium oraz cmentarz stanowią ważny element dziedzictwa kulturowego i historycznego Białołęki. Są świadectwem po dawnych osadnikach niemieckich. Olędrzy opanowali bardzo dobrze technikę osuszania podmokłych terenów, dlatego bez problemu osadzali się tam, gdzie wylewała Wisła. Swoją działalnością przyczynili się do osuszenia znacznych terenów obecnej Białołęki.
Informowaliśmy także o nielegalnej rozbiórce najstarszej wolskiej czynszówki przy Łuckiej:
Autorka/Autor: kk
Źródło: tvnwarszawa.pl
Źródło zdjęcia głównego: Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków