W związku ze złożeniem poprawek w II czytaniu, Sejm odesłał w środę wieczorem do komisji sprawiedliwości prezydencki projekt noweli ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa. Popiera go PiS. PO i Nowoczesna wnoszą o jego odrzucenie. Wcześniej do ponownych prac w komisji został także skierowany projekt w sprawie Sądu Najwyższego.
Wobec złożenia poprawek w II czytaniu, Sejm skierował projekt noweli ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa do komisji sprawiedliwości.
Przewodniczący KRS: zmieniony projekt prezydencki umożliwia zgłaszanie kandydatów do KRS także przez prokuratorów.
Zawistowski: państwo prawa to taki ustrój, w którym każda z władz państwa podlega prawu. Celem jest zabezpieczenie obywateli przed samowolą władz.
Głos zabrał Dariusz Zawistowski, przewodniczący Krajowej Rady Sądownictwa.
Posłowie zakończyli zadawanie pytań.
Antoni Duda (PiS): dlaczego opozycja tak źle ocenia sędziów?
Krzysztof Mieszkowski (Nowoczesna): Sejm RP staje się atrapą Sejmu. Panie ministrze, jaką demokrację pan prezydent Duda buduje?
Krzysztof Brejza (PO): nie macie zgody suwerena na zmianę konstytucji
Mirosław Suchoń (Nowoczesna): jak obywatele mają się dowiedzieć, kto kandyduje do KRS? Jakich Misiewiczów chcecie do tej KRS powołać?
Sławomir Nitras (PO): Niby będą niezależne sądy, dochodzenie, proces, a na końcu wyrok zapadnie, gdzie indziej. Tworzycie nam niby demokrację.
Krystyna Wróblewska (PiS): dlaczego opozycja wyklucza prawo parlamentu do wyboru sędziów do KRS?
Krystian Jarubas z PSL: w toku prac komisji projekt prezydencki ws. KRS został zmieniony. Czy taka reforma podniesie poziom pracy KRS?
Mucha: apeluję do przedstawicieli opozycji. Jeśli ta ustawa byłaby w takim kształcie przyjęta, macie szansę wzmocnić Krajową Radę Sądownictwa
Mucha: prezydent przygotowując projekt dał gwarancje wyboru multipartyjnego.
Mucha: nikt nie podważa twierdzenia, że od jakości sądów zależy zaufanie obywateli do tej instytucji. Obywatele dzisiaj nie ufają sądom. Zmiany muszą być wprowadzone i fakt ten w debacie nie jest kwestionowany. Prezydent jest zwolennikiem zmiany sposobu wyboru członków KRS.
Głos zabrał prezydencki minister Paweł Mucha.
Przedstawiciel PSL oświadczył, że klub PSL nie zgłosi kandydatów do Krajowej Rady Sądownictwa.
Gasiuk-Pihowicz: zastanówcie się państwo, czego będzie pilnowała Krajowa Rada Sądownictwa. Czy niezawisłości sędziów, czy partyjnych oczekiwań wobec sądów
Gasiuk-Pihowicz: prezydencki projekt niezależność sądów likwiduje, przerywa konstytucyjnie wskazaną czteroletnią kadencję członków KRS. Poprawki PiS sprawią, że kontrolę nad KRS przejmie prokurator generalny
Kamila Gasiuk-Pihowicz (Nowoczesna): w którą stronę zmierzają proponowane przez państwa zmiany? Jak mamy patrzeć na projekt ws. KRS?
Jerzy Jachnik z Kukiz'15: nie będziemy popierać ustawy, jeśli nie będzie klarownych zasad wyboru członków KRS
Borys Budka: nie było, nie ma i nie nie będzie żadnej reformy wymiaru sprawiedliwości. Niszczycie wymiar sprawiedliwości. W waszych ustach słowo reforma to kpina z obywateli.
Budka zgłosił wniosek o odrzucenie projektu ustawy o KRS.
Budka: chcecie przypieczętować powrót do reguł PRL.
Borys Budka zwraca się do parlamentarzystów PiS: zniszczyliście niezależność prezesów, wiceprezesów od ministra sprawiedliwości
Budka: nadal forsujecie zmiany niezgodne z konstytucją, a których jedynym celem jest upartyjnienie polskiego wymiaru sprawiedliwości. Projekt gwarantuje, że większość sejmowa może w całości wybrać sędziów do KRS.
- Możecie zablokować wybór sędziów w I kroku. Ten projekt to oszustwo wobec tych, do których się odwołujecie - oświadczył.
Głos zabrał Borys Budka (PO).
Stanisław Piotrowicz (PiS) przedstawiając stanowisko swego klubu podkreślił, że w żadnym znaczącym państwie europejskim nie ma takiej sytuacji, żeby to środowiska sędziowskie decydowały o tym, kto będzie sędzią, kto sędzią nie będzie, kto zostanie pociągnięty do odpowiedzialności, komu zostanie uchylony immunitet.
- Ponieważ padały zarzuty, że oto obok sędziów wyłaniać kandydatów do KRS spośród sędziów będą mogli w Polsce prokuratorzy, notariusze, adwokaci, w związku z tym decydujemy się wycofać ten zapis i taką poprawkę składam - oświadczył Piotrowicz.
Chodzi o poprawkę PiS, która stanowi, że podmiotami uprawnionymi do zgłaszania sędziów, którzy mogliby zostać kandydatami na członków KRS, byłyby - oprócz grupy dwóch tys. obywateli i 25 sędziów - także grupy 25 prokuratorów, adwokatów, radców prawnych i notariuszy.
Waldemar Buda (PiS) przedstawia założenia projektu o KRS, który przygotowała komisja sprawiedliwości
Sejm przechodzi do dyskusji nad ustawą o KRS
Terlecki w związku z tym, że zgłoszono poprawki do ustawy skierował projekt ustawy o Sądzie Najwyższym do ponownych prac w komisji sprawiedliwości
Ryszard Terlecki zamyka dyskusję
Mucha: były konsultacje nad projektami. Prezydent rozmawiał z przedstawicielami KRS, z I prezes Sądu Najwyższego, z przedstawicielami klubów parlamentarnych
Mucha: nie rozumiem obaw, że państwo negujecie odpowiedzialność dyscyplinarną, ona musi być rzeczywista i realna
Mucha: w zakresie skargi nadzwyczajnej nie mam wątpliwości, mamy przekonanie, że to rozwiązanie jest trafne
Mucha: skarga nadzwyczajna jest oczekiwanym rozwiązaniem
Paweł Mucha: tego rodzaju retoryka - jakoby wprowadzenia skargi nadzwyczajnej miałoby być elementem burzącym idealny stan rzeczy - jest po prostu nietrafna
Paweł Mucha: moje doświadczenia adwokackie przekonuje mnie, że jest potrzebna skarga nadzwyczajna
.@MuchaPK @prezydentpl: w ramach pojęcia niezawisłości sędziowskiej zawiera się także apolityczność – to wymóg konstytucyjny, a dzisiaj mamy sędziów - polityków, którzy się wypowiadają nt. realizacji kompetencji przez organy władzy publicznej. #ReformaSądownictwa #SN pic.twitter.com/2qdNA4Xian
— Sejm RP (@KancelariaSejmu) December 6, 2017
Agnieszka Pomaska (PO): te poprawki są redakcyjne, wszystko co pan zawetował to w tych ustawach nadal jest. Jedyna różnica jest taka, że wtedy pan się z PiS-em nie dogadał, a teraz się pan z PiS-em dogadał
Rafał Grupiński (PO): to jest ta chwila, kiedy w Polsce ograniczana jest demokracja i przykłada do tego rękę prezydent
Lubnauer: nie ma wątpliwości co do niekonstytucyjności tej ustawy, nie ma ich nawet Krystyna Pawłowicz
Katarzyna Lubnauer (Nowoczesna): Izba Dyscyplinarna to ma być nic innego jak policja polityczna skierowana przeciwko wszystkim prawnikom
Gasiuk-Pihowicz: dajcie sobie szansę, że jak kiedyś Jarosław Kaczyński odejdzie na emeryturę, to będzie mieli szansę na jakąś walkę, a nie od razu będzie musieli iść złożyć hołd lenny ministrowi Ziobrze
Kamila Gasiuk-Pihowicz: nie oddawajcie kontroli nad sądami osobie, która ma już jej większość. Stwórzcie sobie jakieś osobne ministerstwo sprawiedliwości
Kamila Gasiuk-Pihowicz (Nowoczesna) do PiS: kręcicie sami bat na siebie
Bożena Kamińska (PO): to smutny dzień i smutna forma dyskusji. Chciałabym zadać pytanie do pana ministra Muchy, czy zdążył się już pan zapoznać z poprawkami, które złożył dziś Piotrowicz? Bo być może niepotrzebnie tutaj debatujemy
Terlecki: poziom naprawdę smutny, ale każdy tu może opowiadać co chce
Joanna Scheuring-Wielgus (Nowoczesna) do PiS: dlaczego państwo chcecie stworzyć Izbę Dyscyplinarną? Sędziowie tam będą zarabiać o 40 procent więcej, czy to pieniądze mają być łapówką?
Joanna Scheuring-Wielgus (Nowoczesna): nigdy nie myślałam, że będę świadkiem zachowania 235 posłów bez kręgosłupa. Nie rozumiem, czemu dajecie się tak wykorzystywać przez Jarosława Kaczyńskiego
Paulina Hennig-Kloska (Nowoczesna): jak się mają słowa wypowiedziane wczoraj w orędziu pana prezydenta do tego, co jest w ustawach o sądownictwie? Te kwestie są zupełnie niespójne
Piotr Kaleta (PiS) zaczął zadawać pytanie do Cezarego Tomczyka, skończył się czas, Ryszard Terlecki wyłączył mu mikrofon.
Adam Szłapka (Nowoczesna): projekt dotyczący Sądu Najwyższego jest projektem partyjnym, a nie prezydenta
Szczerba do PiS: obudźcie się, jeszcze nie jest za późno
Michał Szczerba (PO): skrócenie konstytucyjnej kadencji I prezesa Sądu Najwyższego to jednocześnie zmiana przewodniczącego Trybunału Stanu i być może o to w tej ustawie chodzi
Piotr Cieśliński (PO) do Krystyny Pawłowicz: jesteście pisowską kastą
Z sali krzyki, że poseł będzie siedział
#Sejm: w imieniu @Platforma_org poseł @RKropiwnicki złożył wniosek o odrzucenie projektu o Sądzie Najwyższym. Zaapelował też do Prezydenta RP o wycofanie propozycji ustaw dot. #SN i #KRS. #ReformaSądownictwa pic.twitter.com/C29CvnsmQs
— Sejm RP (@KancelariaSejmu) December 6, 2017
Duda (PiS) do prezes Gersdorf: czy pani ma moralne prawo reprezentowania SN przed tą izbą?
RMF FM: Stanisław Piotrowicz (PiS) złożył ponad 20 dodatkowych poprawek do prezydenckiego projektu o Sądzie Najwyższym.
Według jednej z nich, regulamin Sądu Najwyższego będzie wydawany przez prezydenta, po zasięgnięciu opinii Kolegium Sądu Najwyższego. Kolejna precyzuje, że wynagrodzenie ławników w Sądzie Najwyższym będzie wynosiło 200 złotych za dzień pracy.
Tomczyk do PiS: dla was autorytety nic nie znaczą
Cezary Tomczyk składa wniosek o przerwę: padły z ust Krystyny Pawłowicz skandaliczne słowa. To pani poseł przynosi wstyd, nie pierwszy raz
Tomczyk do Piotrowicza: najwyższą władzę ma prawo, a nie samowola ludzi
- Ja na razie wstydu Polsce nie przynoszę, a pani tak - powiedział Ryszard Galla, zwracając się do Krystyny Pawłowicz.
Nitras: proszę nie pozwalać na to, żeby uchybiać majestatowi I prezes Sądu Najwyższego i Rzecznika Praw Obywatelskich
Nitras: poziom dyskusji zaniża poważną debatę ustrojową
Poseł PO przypomniał, że poza kolejnością można udzielać głosu przedstawicielom rządu, ale nie jest nim Anna Surówka-Pasek
Sławomir Nitras (PO) z wnioskiem formalnym: proszę pana marszałka o przerwę, uchybił pan regulaminowi Sejmu
Mieczysław Kasprzak (PSL): wy chcecie oddać sądy PiS-owi, obywatele to nie jest PiS
Krzysztof Truskolaski (Nowoczesna): panie prezydencie, jest jeszcze czas na wycofanie tych ustaw
Małgorzata Chmiel (PO) do PiS: przedstawiacie nam jedynie skok na stołki, wymianę kadrową
W Sejmie rozpoczyna się seria pytań posłów. Na listę zapisało się 60 parlamentarzystów
Surówka-Pasek: utyskujecie państwo, że zmienia się wiek emerytalny sędziów, a czy ktoś pytał obywateli, gdy podnoszono ich wiek? I to tym, którzy już byli w systemie emerytalnym
Surówka-Pasek odpowiada na zarzuty Małgorzaty Gersdorf i Adama Bodnara
Głos zabiera prezydencka minister Anna Surówka-Pasek
Bodnar: sądy muszą być niezależne, aby móc oceniać wyniki wyborów i nie obawiać się pomruków niezadowolenia partii politycznych
Bodnar: aparat państwa rośnie z każdym dniem w siłę, obywatel jest coraz słabszy, jedyną tarczą są sądy
RPO: poprawki spowodowały, że Rzecznikiem Izby Dyscyplinarnej może zostać prokurator. To samo w sobie zagraża autonomii sędziowskiej
Bodnar: potrzebna jest reforma sądownictwa, ale nie polegająca na niszczeniu całego dorobku ostatnich lat
Bodnar: można wprowadzić wiek emerytalny sędziów, ale na przyszłość. Nie może on dotyczyć obecnych sędziów
Bodnar: już 1,5 roku temu można było zaobserwować początek likwidowania mechanizmów ochrony praw obywatelskich
Bodnar: bez niezależnych sądów, trudno mówić o przestrzeganiu praw obywatelskich
Głos zbiera Adam Bodnar, Rzecznik Praw Obywatelskich
Gersdorf: dziś jeszcze jest czas na opamiętanie się, na zatrzymanie procesu degradacji, apeluje do państwa o refleksje, zacznijmy rozmawiać, jest jeszcze czas
Gersdorf: oby nie przyszło wam się zmierzyć z takim rodzajem sprawiedliwości, jaki właśnie serwujecie
Gersdrof: to żadna reforma, nie przyspieszy biegu spraw, to aroganckie okłamywanie społeczeństwa
Gersdorf: w tej reformie SN chodzi tylko o wymianę kadr
Gersdorf: przyrzekaliście na konstytucję, często dopowiadając "tak mi dopomóż Bóg", a teraz chcecie ją łamać
Gersdorf do prezydenta: jakiej konstytucji pan broni?
Gersdorf: jeden z przepisów ustawy ma wyłącznie na celu spacyfikowanie niepokornych sędziów
Gersdorf: wedle poprawek minister sprawiedliwości uzyska personalny wpływ na działalność sądu
Pierwsza prezes Sądu Najwyższego zwróciła uwagę, że zapis o wieku, kiedy sędzia ma przejść w stan spoczynku jest niekonstytucyjny
I prezes Sądu Najwyższego krytykuje prezydencki projekt o SN i poprawki PiS
Gersdorf do PiS: to samo chcecie zrobić z Sądem Najwyższym? Zniszczyć autorytet instytucji budowanej przez sto lat?
Gersdorf: w podobny sposób zreformowali już państwo Trybunał Konstytucyjny
Gersdorf: z przykrością muszę stwierdzić, że dla polskiego wymiaru sprawiedliwości jest to chwila tragiczna
Przemawia I prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Gersdorf
Mucha: otwarci jesteśmy na merytoryczną dyskusję, jeśli chodzi o poprawki
Mucha: nie będzie wycofania projektów, one są zgodne z Konstytucją, oczekiwane i potrzebne
Mucha: dzisiaj mamy taką sytuację, że mamy sędziów polityków
Mucha: nie mogę się zgodzić z tymi postulatami, aby wycofać projekt ustawy
Mucha: skarga nadzwyczajna nie ingeruje w treść konstytucji
Mucha: zmiana ustawy o SN przewiduje dwie instytucje prawne, które są kluczowe z perspektywy rozwiązań proobywatelskich: wprowadzenie ławników i skargi nadzwyczajnej
Mucha: niezbędnym elementem reformy sądownictwa są zmiany w KRS i SN
Mucha: te ustawy są realizacją programu wyborczego pana prezydenta
Głos zabiera Paweł Mucha z Kancelarii Prezydenta
Krystyna Pawłowicz została upomniana, aby nie przeszkadzać
Unia Europejskich Demokratów jest za odrzuceniem w II czytaniu projektu ustawy o Sądzie Najwyższym
Kosiniak-Kamysz do PiS: wam potrzeba nie rządzenia a leczenia od władzy absolutnej
Kosiniak-Kamysz: nie zagłosujemy za ustawą niezgodną z konstytucją
Kosiniak-Kamysz do PiS: zostaniecie grabarzami sądownictwa
Kosiniak-Kamysz: to Sąd Najwyższy stanął po stronie PiS, kiedy PKW odrzuciła wasze sprawozdanie, to są złe orzeczenia?
Kosiniak-Kamysz: stoimy przed wyborem między niezależnymi sądami a samosądami jednej partii
Przemawia szef PSL Władysław Kosiniak-Kamysz
Nowoczesna złożyła wniosek o odrzucenie projektu o SN
Posłanka oceniła, że ustawa ma na celu głównie wprowadzić do SN nowych sędziów, a dotychczasowych - wysłać na "przysłowiową emeryturę"
Dolniak do PiS: tworzycie nowe izby wyłącznie dla potrzeby wprowadzenia tam nowych sędziów
Według Dolniak, PiS zmienia ustrój państwa, omijając konstytucję
Dolniak: sądy trzeba reformować, ale proszę mi pokazać chociaż jedną ustawę, jeden przepis, który reformuje wymiar sprawiedliwości. Uznała, że w projekcie nie ma zapisów, które usprawniałyby prace SN
Przemawia Barbara Dolniak (Nowoczesna)
Jachnik: nabrzmiała sytuacja masowych i niszczących obywateli wyroków, to musi być naprawione
Przemawia Jerzy Jachnik (Kukiz'15)
Piotrowicz: składam wniosek o skierowanie wystąpienia Kropiwnickiego do komisji etyki
Piotrowicz z wnioskiem formalnym: miarka się przebrała
Kropiwnicki do PiS: nie wróci stan wojenny, a tego byście chcieli
Kropiwnicki do PiS: na dzień dobry 70 sędziów Sądu Najwyższego powoła wasza KRS
Kropiwnicki: chcecie zrobić z Sądu Najwyższego jeszcze gorszą wycieraczkę niż z Trybunału Konstytucyjnego
Kropiwnicki: Kaczyński albo Szydło będą wydawać zgodę na funkcjonowanie Sądu Najwyższego, tego chcecie?
Kropiwnicki do PiS: chcecie przejąć Sąd Najwyższy, bo chcecie wprowadzić tam swoich sędziów
Kropiwnicki: to kpina, gdy prokurator, który oskarżał w stanie wojennym mówi nam o sprawiedliwości
Kropiwnicki: apeluję do prezydenta, żeby wycofał te projekty
Przemawia Robert Kropiwnicki (PO)
Piotrowicz przyniósł dodatkowe poprawki do projektu ustawy o SN
Piotrowicz: my chcemy apolitycznych sądów
Piotrowicz: wielokrotnie zetknęliśmy się z wielką krzywdą i niesprawiedliwością, jaka dotykała obywateli
Piotrowicz: w pełni popieramy prezydencki projekt zmierzający do reformy Sądu Najwyższego
Głos zabiera Stanisław Piotrowicz (PiS)
Według Milewskiego, Izba Dyscyplinarna SN nie będzie "straszakiem, czy środkiem nacisku", lecz ma stać na straży godności, sprawiedliwości i powagi urzędu sędziego i dlatego musi się cechować niezależnością
Milewski: Sąd Najwyższy trzeba oddać obywatelom, dlatego wprowadzamy ławników
Milewski: nowym rozwiązaniem jest wprowadzenie ławników do Sądu Najwyższego
W Sejmie przemawia Daniel Milewski (PiS). Sala plenarna jest prawie pusta
Sejm zajmuje się prezydencką ustawą o Sądzie Najwyższym z poprawkami PiS
Projekt Andrzeja Dudy zakłada m.in. badanie przez Sąd Najwyższy skarg nadzwyczajnych na prawomocne wyroki sądów, w tym z ostatnich 20 lat. Utworzenie w SN dwóch nowych izb, w tym Izby Dyscyplinarnej, z udziałem ławników oraz przechodzenie sędziów SN w stan spoczynku po ukończeniu 65. roku życia, z możliwością przedłużania tego przez prezydenta.
Przez kilka tygodni w sprawie projektów o SN i KRS trwały rozmowy między przedstawicielami PiS i Andrzeja Dudy. Były też spotkania prezydenta i prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego.
Według PiS, podczas prac w komisji spełniono najważniejsze oczekiwania prezydenta.
- Określiłem granice tego, co postrzegam jako dopuszczalną zmianę w ustawach o KRS i SN. Nie zgodzę się na powrót do rozwiązań, które zakwestionowałem w lipcu - mówił kilka dni temu Duda.
- Wetując ustawy o SN i KRS, prezydent wytyczył warunki brzegowe. One znalazły się w uzgodnionych projektach - oceniał rzecznik prezydenta Krzysztof Łapiński.
W ubiegłym tygodniu nad projektem w sprawie SN przez trzy dni pracowała komisja sprawiedliwości i praw człowieka. Pozytywnie zaopiniowała projekt wraz z poprawkami PiS. Komisja odrzuciła poprawki opozycji, które ponowiono jako wnioski mniejszości - jest ich 68.
Autor: KB/adso / Źródło: TVN24, PAP
Źródło zdjęcia głównego: tvn24