Prezydent zmienia sądownictwo

Krajowa Rada Sądownictwa udostępniła w środę protokoły z odbywających się za zamkniętymi drzwiami przesłuchań osób kandydujących do Sądu Najwyższego. Wnioskowała o to Sieć Obywatelska Watchdog Polska.

Stowarzyszenie Sędziów Polskich "Iustitia" zaapelowało do czynnych przedstawicieli zawodów prawniczych o zgłaszanie swoich kandydatur do Sądu Najwyższego. Ma to związek z postanowieniem Naczelnego Sądu Administracyjnego o wstrzymaniu wykonania uchwały nowej Krajowej Rady Sądownictwa z wnioskami o powołanie sędziów Sądu Najwyższego do Izby Karnej.

Zgromadzenia ogólne Izby Karnej oraz Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego uznały za bezprzedmiotowe wyłanianie kandydatów na prezesów tych izb, gdyż - w ich ocenie - stanowiska te pozostają obsadzone - przekazał w środę sędzia SN Krzysztof Rączka. Prezesami tych izb są kolejno Stanisław Zabłocki i Józef Iwulski, którzy postanowieniem prezydenta zostali przeniesieni w stan spoczynku.

Pierwsza prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Gersdorf i sędzia Krzysztof Rączka złożyli pozew przeciwko posłowi Prawa i Sprawiedliwości Stanisławowi Piotrowiczowi. Za słowa o sędziach "złodziejach, którzy nie powinni orzekać" domagają się przeprosin oraz 50 tysięcy złotych na wskazany cel społeczny.

Za szkalujące i podważające wiarygodność wymiaru sprawiedliwości sędziowie z Gorzowa Wielkopolskiego uznali słowa Jarosława Kaczyńskiego o ojkofobii. "Wypowiedź ta narusza godność wszystkich sędziów, zasadę demokratycznego państwa prawnego, trójpodziału władz i stanowi element zorganizowanej kampanii oszczerczej" - napisali w uchwale.

Naczelny Sąd Administracyjny podjął we wtorek dwa postanowienia o wstrzymaniu wykonania uchwały Krajowej Rady Sądownictwa z wnioskami o powołanie sędziów Sądu Najwyższego do Izby Karnej - oświadczył w środę wydział informacji sądowej NSA. Musimy podporządkować się postanowieniu NSA o wstrzymaniu wykonania uchwały - powiedział przewodniczący KRS, sędzia Leszek Mazur.

Wieczorem wszystkie informacje spływają do ministerstwa, noc skrywa tajemnice, a rano otrzymujemy informacje, kto co wylosował - mówiła w dogrywce "Rozmowy Piaseckiego" w tvn24.pl Barbara Piwnik, była minister sprawiedliwości i sędzia sądu okręgowego. Odniosła się w ten sposób do kwestii losowego przydzielania spraw sędziom. - Każdego dnia zastanawiamy się, dla kogo los był dziś przychylny, okrutny czy jak poszło pięć czy dziesięć spraw do losowania, czy wszystkie padną na jednego - dodała.

Być sędzią to nie myśleć na pierwszym miejscu o sobie, tylko o tej służbie, którą pełnimy - powiedziała Barbara Piwnik. Była minister sprawiedliwości podkreśliła w środowej "Rozmowie Piaseckiego" w TVN24, że "nie możemy pozwalać na to, żeby pogłębiał się brak zaufania do prawa".

Interpretuję to jako gest dobrej woli. Jako dowód na to, że premier chce prowadzić dialog, zarówno w Polsce, jak i za granicą - tak w "Kropce nad i" w TVN24 szef kancelarii premiera Michał Dworczyk skomentował spotkanie Mateusza Morawieckiego z profesor Małgorzatą Gersdorf. - Nawet gdyby premier bardzo chciał traktować Gersdorf jako Pierwszą Prezes Sądu Najwyższego to nie mógłby, dlatego że nowelizacja ustawy weszła w życie - dodał.

Rzecznik Praw Obywatelskich zapytał sędziowskich rzeczników dyscyplinarnych w wysłanych do nich pismach o powody wezwania na przesłuchania w ostatnich dniach pięciorga sędziów, a także o podmiot, który zainicjował czynności w sprawie. Wskazuje, że przesłuchania mogą prowadzić do wywołania tak zwanego efektu mrożącego, polegającego na "zniechęceniu tych oraz innych sędziów do udziału w przyszłości w debacie publicznej na temat reform ustawodawczych dotykających sądownictwa".

Komisja Europejska zdecydowała w poniedziałek o skierowaniu skargi przeciwko Polsce do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z uwagi na pogwałcenie zasady niezawisłości sędziowskiej. Skomentowała to we wtorek I Prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Gersdorf. Jak podkreśliła, "cały wymiar sprawiedliwości w Polsce chciał tego, żeby to zbadać". Pytana, czy Komisja Europejska może wstrzymać przeprowadzane w naszym kraju zmiany, Gersdorf odpowiedziała, że to "zależy od rządzących".

W poniedziałkowym wydaniu "Kropki nad i" sędzia Leszek Mazur, przewodniczący nowej KRS dyskutował o przerwaniu zapisanej w konstytucji sześcioletniej kadencji pierwszej prezes Sądu Najwyższego Małgorzaty Gersdorf. Pytany, czy władza może również zmienić jego czteroletnią kadencję, odparł: - Ja nie kwestionowałbym takiej sytuacji. Gdyby moja kadencja została przecięta tym limitem 65 lat, to bym uznał, że nie spełniam już warunków do dalszego pełnienia swojej funkcji.

Tutaj nie ma miejsca na jakieś delikatne słowa, tylko trzeba powiedzieć coś bardzo wyraźnego. Tego typu wypowiedzi są symptomem tak zwanego faszystowskiego stylu myślenia - mówił w "Kropce nad i" profesor Uniwersytetu Warszawskiego Marcin Matczak. W ten sposób skomentował słowa prezesa PiS Jarosława Kaczyńskiego o "ojkofobii sędziów".

Pierwszym prezesem Sądu Najwyższego była profesor Gersdorf, ale po wydaniu przez prezydenta decyzji stwierdzającej jej przejście w stan spoczynku, ta funkcja nie jest obsadzona - powiedział w "Kropce nad i" w TVN24 przewodniczący nowej KRS Leszek Mazur. Jak podkreślał, przejście w stan spoczynku zostało określone w ustawie. - Nie mamy do czynienia z łamaniem reguł. Tylko z doprecyzowaniem ogólnego zapisu konstytucji, który mówi tylko o kadencji - ocenił.

Realizacja warunków brzegowych postawionych przez Małgorzatę Gersdorf w sprawie zakończenia sporu wokół Sądu Najwyższego to byłby chaos prawny - ocenił w poniedziałek wiceminister sprawiedliwości Michał Wójcik.

Wątpię, żeby PiS znalazł jakikolwiek argument, by wykazać, że odwołanie Gersdrof jest zgodne z prawem - stwierdził w "Rozmowie Piaseckiego" Paweł Kukiz, lider Kukiz'15. Dodał też, że środowe spotkanie pierwszej prezes Sądu Najwyższego z premierem Mateuszem Morawieckim to "próba wyjścia z twarzą z niezbyt fortunnej decyzji o objęciu Gersdorf wiekiem emerytalnym".

Sędzia ma prawo zabierać głos - podkreślił sędzia Wojciech Łączewski w programie "Fakty po Faktach" na antenie TVN24. - Jeżeli wypowiada się w sposób niepowściągliwy, może ponieść odpowiedzialność dyscyplinarną - przyznał.

Już od dłuższego czasu jest to zapowiadane. Poszczególne kroki przybliżają nas do tej drogi prawnej - powiedział minister spraw zagranicznych Jacek Czaputowicz w programie "Horyzont" w TVN24. Odniósł się do doniesień agencji Reutera, że Komisja Europejska zdecydowała o pozwaniu Polski przed Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.