Sejmowa komisja nadzwyczajna pozytywnie zaopiniowała w czwartek wieczorem projekt zmian w Kodeksie wyborczym autorstwa polityków PiS, który zakłada między innymi wprowadzenie dwukadencyjności wójtów, burmistrzów i prezydentów miast oraz wygaszenie kadencji Państwowej Komisji Wyborczej po wyborach parlamentarnych w 2019 roku.
Prace nad projektem w komisji nadzwyczajnej trwały siedem dni. Na czwartkowym posiedzeniu komisja rozpatrywała propozycję dwukadencyjności w samorządach. W związku z wątpliwościami komisji, o analizę tej propozycji poproszone zostało w zeszłym tygodniu Biuro Legislacyjne.
W czwartek jego przedstawiciele zaproponowali inne brzmienie tego przepisu. Zgodnie z nową propozycją ograniczenie możliwości kandydowania na wójta, burmistrza i prezydenta miasta ma nie dotyczyć wyborów na wójta, burmistrza i prezydenta miasta "przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy".
"Rozwieją jakiekolwiek wątpliwości i fake newsy"
Komisja poparła sugestię Biura Legislacyjnego. Przedstawiciel wnioskodawców Łukasz Schreiber z PiS wyraził nadzieję, że tak sformułowane zapisy "rozwieją jakiekolwiek wątpliwości i fake newsy o tym, że Prawo i Sprawiedliwość chce wprowadzić tak zwaną wsteczną dwukadencyjność".
Wykreślenia z projektu PiS dwukadencyjności chciały kluby opozycyjne: PO, Kukiz'15, Nowoczesna i PSL.
W czwartek posłowie komisji poparli proponowane przez PiS ustanowienie inicjatywy uchwałodawczej w gminach, powiatach i województwach z dwiema poprawkami, wniesionymi przez Nowoczesną.
Zgodnie z pierwotnym zapisem projektu inicjatywę uchwałodawczą miało posiadać 300 osób w gminach do 20 tysięcy mieszkańców, w gminach powyżej 20 tysięcy - 500 osób. Poseł Nowoczesnej Marek Sowa zaproponował - na co zgodziła się komisja - by inicjatywę miało 100 osób w gminach do 5 tysięcy mieszkańców, 200 osób w gminach do 20 tysięcy i 300 osób w gminach powyżej 20 tysięcy mieszkańców.
Komisja przychyliła się także do proponowanego przez posła Sowy obniżenia z co najmniej 2 tysięcy do 1 tysiąca podpisów mieszkańców województwa mających inicjatywę uchwałodawczą.
"Taki zapis może umożliwić fałszerstwa wyborcze"
Marcin Horała z PiS zaproponował z kolei obniżenie wymogu w powiecie. Zgodnie z propozycją popartą przez komisję inicjatywę uchwałodawczą w powiecie do 100 tysięcy mieszkańców będzie miało co najmniej 300 osób, w powiecie powyżej 100 tysięcy - co najmniej 500. Poseł Sowa proponował dalej idące obniżenie progu, jednak tym razem jego poprawka nie została poparta przez komisję.
Posłowie pozytywnie zaopiniowali też propozycję, by dokumenty z wyborów były przekazywane do archiwów państwowych, gdzie mają być przechowywane przez okres dwóch lat lub na wniosek uprawnionych podmiotów pięć lat.
Według innej, popartej w czwartek przez komisję propozycji, "dopisanie na karcie do głosowania dodatkowych numerów list i nazw lub nazwisk albo poczynienie innych znaków lub dopisków na karcie do głosowania, w tym w kratce lub poza nią, nie wpływa na ważność oddanego na niej głosu". PO, Nowoczesna i PSL chciały wykreślenia tej zmiany z projektu, bo - jak argumentował poseł Platformy Tomasz Szymański - taki zapis może umożliwić fałszerstwa wyborcze. W ocenie polityka PO możliwe będzie skreślenie znaku "x" postawionego przez wyborcę i postawienie go w innej kratce.
Schreiber, przychylając się do propozycji zapisanej w projekcie, podkreślił, że o złagodzenie przepisów dotyczących ważności oddanego głosu mówią zalecenia OBWE, do których Polska powinna się przychylić, ponieważ jest w czołówce krajów z wysokim odsetkiem głosów nieważnych.
Ustawowe uregulowanie procedury liczenia głosów w komisjach obwodowych, wprowadzenie zasady dwukadencyjności wójtów, burmistrzów i prezydentów miast - to najnowsze zmiany przyjęte przez #KomisjaNadzwyczajna ds. prawa wyborczego. #Sejm #ordynacja #wybory pic.twitter.com/XJoOKcgaoO
— Sejm RP (@KancelariaSejmu) 7 grudnia 2017
Wygaszenie kadencji i zmiana sposobu wyboru PKW
Projekt PiS dotyczy także zmian w funkcjonowaniu samorządów. W czwartek komisja opowiedziała się za obowiązkowym budżetem obywatelskim w miastach na prawach powiatu. Według projektu wysokość budżetu obywatelskiego będzie wynosić co najmniej 0,5 procent wydatków gminy będącej miastem na prawach powiatu.
Poparty przez komisję projekt zakłada także między innymi wygaszenie kadencji Państwowej Komisji Wyborczej po wyborach parlamentarnych 2019 roku oraz zmianę sposobu wyboru PKW. Według propozycji, siedmiu na dziewięciu członków Państwowej Komisji Wyborczej ma być powoływanych przez Sejm, a nie - jak do tej pory - delegowanych przez Trybunał Konstytucyjny, Naczelny Sąd Administracyjny i Sąd Najwyższy.
Projekt wprowadza ordynację proporcjonalną w wyborach do rad gmin, znosząc tym samym obowiązującą obecnie ordynację większościową, czyli jednomandatowe okręgi wyborcze (tak zwane JOW-y).
Zgodnie z projektem, podziału gminy na obwody głosowania ma dokonywać komisarz wyborczy (a nie władze samorządowe). W projekcie znalazła się też propozycja możliwości kandydowania do rady gminy i powiatu osób spoza obszaru działania rady. Projekt zmian trafi teraz do drugiego czytania w Sejmie.
Komisja nadzwyczajna na kolejnych posiedzeniach ma się zająć jeszcze innym projektem, przygotowanym przez posłów Kukiz '15.
Autor: mnd//now / Źródło: PAP