Sędzia Izby Cywilnej Sądu Najwyższego Kamil Zaradkiewicz, wybrany przez nową Krajową Radę Sądownictwa, skierował do Trybunału Konstytucyjnego pytania dotyczące prawidłowości powołań sędziów tego sądu przez poprzednią KRS. Zaradkiewicz pyta między innymi, czy rozstrzygnięcia tych sędziów mają moc wiążącą oraz czy Pierwsza Prezes SN Małgorzata Gersdorf jest uprawniona do kierowania Sądem Najwyższym.
Jak poinformował we wtorek zespół prasowy Sądu Najwyższego, sędzia Kamil Zaradkiewicz wystosował w poniedziałek cztery pytania prawne do Trybunału Konstytucyjnego na kanwie sprawy rozpatrywanej w jednoosobowym składzie na posiedzeniu niejawnym. Dotyczyła ona usunięcia niezgodności pomiędzy stanem prawnym w księdze wieczystej a rzeczywistym stanem prawnym.
Sędzia Zaradkiewicz w swoim wtorkowym oświadczeniu zaznaczył, że przesłanką wątpliwości uzasadniających pytania jest okoliczność, iż we wcześniejszym postępowaniu w tej sprawie zapadł wyrok, w którego wydaniu "brały udział osoby powołane przez Prezydenta RP do pełnienia urzędu na stanowisku sędziów SN, wyłonione przez KRS i przedstawione na podstawie uchwał Rady w okresie jej funkcjonowania w niekonstytucyjnych składach".
"Okoliczność ta może wpływać na ocenę prawidłowości i skuteczności uchwał KRS, a tym samym mandatu sędziowskiego [inwestytury - red.] osób powołanych na podstawie tych uchwał biorących udział w postępowaniu mającym znaczenie dla sprawy" - zaznaczył sędzia.
W postanowieniu Izby Cywilnej wydanym przez Zaradkiewicza zwrócono się także o rozstrzygnięcie konstytucyjności przepisów określających kompetencje Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego profesor Małgorzaty Gersdorf oraz prezesów Sądu Najwyższego powołanych przez poprzednią KRS.
Zapytano między innymi również o "moc wiążącą" rozstrzygnięcia wydanego z udziałem sędziego powołanego przez Radę funkcjonującą w oparciu o dawne regulacje.
Pytania o konstytucyjność
Pytania sformułowane przez sędziego Zaradkiewicza dotyczą między innymi tego, czy zgodne z konstytucją są: przepis Kodeksu postępowania cywilnego mówiący między innymi o tym, że Sąd Najwyższy rozpoznaje skargę kasacyjną w składzie trzech sędziów oraz przepis ustawy o Sądzie Najwyższym mówiący o tym, że "Sąd Najwyższy orzeka w składzie trzech sędziów, chyba że ustawa stanowi inaczej".
Chodzi o konstytucyjność tych przepisów w sytuacji, gdy sprawa rozpoznawana jest w Sądzie Najwyższym z udziałem osoby powołanej na sędziego Sądu Najwyższego przez Prezydenta RP na podstawie uchwały Krajowej Rady Sądownictwa, której skład został ustalony przez przepisy w brzmieniu obowiązującym do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 20 czerwca 2017 roku.
Trybunał uznał wtedy za niekonstytucyjne między innymi zawarte w ustawie o Krajowej Radzie Sądownictwa w ówczesnym brzmieniu odmienne procedury wyboru członków KRS spośród sędziów sądów powszechnych i spośród sędziów innych sądów, to jest Sądu Najwyższego, sądów administracyjnych i sądów wojskowych, a także dwie odrębne drogi wyborów członków Rady spośród sędziów sądów powszechnych - dla sędziów sądów apelacyjnych oraz dla sędziów sądów okręgowych i rejonowych.
Ponadto za niezgodne z konstytucją Trybunał Konstytucyjny uznał wtedy indywidualne kadencje członków Rady wybranych spośród sędziów.
Wniosek do TK o uznanie ówczesnych regulacji o KRS za niekonstytucyjne złożył prokurator generalny Zbigniew Ziobro. "Intencją wniosku jest ostateczne uniknięcie ewentualnych wątpliwości dotyczących rozwiązań w nowelizacji ustawy o KRS, nad którą pracuje Sejm" - informowała wtedy Prokuratura Krajowa.
Zmienione przepisy o wyborze sędziów-członków KRS Sejm uchwalił w grudniu 2017 roku. Nowelizacja wprowadziła wybór 15 członków KRS - sędziów na wspólną czteroletnią kadencję przez Sejm. Wcześniej wybierały ich środowiska sędziowskie. Pierwsze posiedzenie nowej KRS wybranej zgodnie ze zmienionymi zasadami - przez polityków - odbyło się w końcu kwietnia zeszłego roku.
"Podstawą wątpliwości SN (...), jest fakt, iż w przeciwieństwie do innych podobnych spraw rozstrzygniętych przez TK, a dotyczących przepisów ustawy o KRS, w orzeczeniu z 20 czerwca 2017 r. Trybunał nie określił skutków rozstrzygnięcia o niekonstytucyjności przepisów określających skład i kadencje Rady w odniesieniu do aktów (uchwał) skutkujących powołaniami na stanowiska sędziów SN" - zaznaczył sędzia Zaradkiewicz w swej informacji.
Wniosek o wstrzymanie postępowań
Zaradkiewicz wnioskował jednocześnie o wstrzymanie do czasu rozstrzygnięcia Trybunału toczących się obecnie postępowań w sprawie zeszłorocznych powołań sędziów Sądu Najwyższego między innymi do nowych Izb tego sądu. Dotyczy to między innymi sprawy krakowskiego sędziego Waldemara Żurka oraz sprawy poznańskiej sędzi Moniki Frąckowiak. W obu tych sprawach Sąd Najwyższy skierował pytania prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, odnoszące się do systemu powoływania sędziów Sądu Najwyższego.
W tym roku trafiły już z SN inne pytania do Trybunału w związku z powołaniami sędziów tego sądu.
W marcu tego roku Izba Cywilna zapytała TK o konstytucyjność artykułu 49 Kpc "w zakresie, w jakim sąd rozpoznaje wniosek o wyłączenie sędziego z powodu podniesienia okoliczności wadliwości powołania sędziego przez Prezydenta RP na wniosek KRS".
Artykuł 49. Kodeksu postępowania cywilnego Wyłączenie sędziego na żądanie sędziego lub wniosek strony (iudex suspectus):Niezależnie od przyczyn wymienionych w art. 48 wyłączenie sędziego z mocy ustawy (iudex inhabilis), sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do bezstronności sędziego w danej sprawie.
"Na posiedzeniu w Izbie Cywilnej rozpoznawana była skarga kasacyjna w sprawie o stwierdzenie nieważności czynności prawnej i ustalenie. Pełnomocnik powodów złożył w SN wniosek o wyłączenie od rozpoznania i orzekania sędziów wyznaczonych do rozpoznania tej sprawy: Kamila Zaradkiewicza, Joanny Misztal-Koneckiej oraz Tomasza Szanciło" - informował o okolicznościach tamtego pytania zespół prasowy Sądu Najwyższego.
Z kolei w maju tego roku Izba Kontroli Nadzwyczajnej Sądu Najwyższego skierowała do Trybunału Konstytucyjnego pytania w sprawie konstytucyjności przepisów dopuszczających wnioski o wyłączanie sędziów wyłonionych w postępowaniach przed nową KRS.
Swoje pytania sędzia Zaradkiewicz przesłał zaledwie pięć dni po tym, jak rzecznik generalny Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał opinię na temat nowej, powoływanej przez polityków Krajowej Rady Sądownictwa.
Rzecznik luksemburskiego trybunału stwierdził, że "sposób powoływania członków KRS ujawnia nieprawidłowości, które mogą zagrozić jej niezależności od organów ustawodawczych i wykonawczych".
Autor: akr,tmw//now//kwoj / Źródło: PAP, tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: tvn24