Apel do prezydenta, by "nie mianował nowych sędziów Sądu Najwyższego"

W czwartek nowa, powołana przez polityków Krajowa Rada Sądownictwa wyłoniła 12 kandydatur do Izby Dyscyplinarnej. Wnioski o ich powołanie zostaną wysłane do prezydenta Andrzeja Dudy.

Natomiast w piątek Krajowa Rada Sądownictwa zdecydowała, że przedstawi prezydentowi sędziego Wojciecha Sycha do nominacji na stanowisko sędziego Sądu Najwyższego w Izbie Karnej.

Naczelna Rada Adwokacka i Krajowa Rada Radców Prawnych wystosowały do prezydenta Andrzeja Dudy apel o to, by "nie mianował nowych sędziów Sądu Najwyższego".

CZYTAJ CAŁY LIST >

"Praworządność to jedna z naczelnych zasad demokratycznego państwa. Zasada, której przestrzeganie i stosowanie w praktyce stanowi gwarancję bezpieczeństwa obywateli Rzeczypospolitej Polskiej. Obecny, niezwykle pośpieszny i nietransparentny proces oceniania nowych kandydatów na sędziów do Sądu Najwyższego stanowi istotne zagrożenie dla bezpieczeństwa obywateli. Podważa on fundamenty, na których opiera się zaufanie do wymiaru sprawiedliwości" - napisali w skierowanym do prezydenta liście.

Zaznaczyli, że "do Sądu Najwyższego trafiają sprawy obywateli i mają oni prawo oczekiwać, że wybór sędziów będzie odbywać się według najlepszych standardów".

Naczelna Rada Adwokacka i Krajowa Rada Radców Prawnych zwróciły się także do prezydenta z apelem, by poczekał z mianowaniem nowych sędziów Sądu Najwyższego "do czasu orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości UE w Luksemburgu, który w duchu poszanowania europejskiej prawa, demokratycznej tradycji sądownictwa i niezawisłości sądów oraz niezależności sędziów rozstrzygnie zagadnienia prejudycjalne przedstawione przez Sąd Najwyższy".

Pod listem podpisali się: Maciej Bobrowicz, prezes Krajowej Rady Radców Prawnych i Jacek Trela, prezes Naczelnej Rady Adwokackiej.

To kolejny apel o wstrzymanie się z powoływaniem sędziów Sądu Najwyższego i poczekanie na orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej.

W czwartek list do prezydenta skierowała grupa organizacji pozarządowych, w tym stowarzyszenia sędziowskie Iustitia i Themis oraz Helsińska Fundacja Praw Człowieka.

Nowa Krajowa Rada Sądownictwa podjęła w czwartek uchwałę o przedstawieniu prezydentowi Andrzejowi Dudzie wniosku o powołanie 12 sędziów Izby Dyscyplinarnej SN. Pozostałe cztery wolne miejsca w Izbie nie zostały obsadzone, ponieważ żadna z kandydatur w kolejnej rundzie głosowania nie uzyskała wymaganej większości głosów Rady.

Jak poinformował przewodniczący komisji skrutacyjnej Marek Jaskulski, bezwzględną większość - co najmniej dziewięciu - głosów członków KRS uzyskali: prokurator Prokuratury Krajowej Małgorzata Bednarek, prokurator Prokuratury Krajowej Jarosław Duś, pracownik naukowy Jan Majchrowski, prezes Sądu Apelacyjnego w Białymstoku Piotr Niedzielak, radca prawny Tomasz Przesławski, prokurator Prokuratury Regionalnej w Katowicach Adam Roch, radca prawny Adam Tomczyński, radca prawny Małgorzata Ułaszonek-Kubacka, prokurator Prokuratury Krajowej Ryszard Witkowski, prokurator Prokuratury Krajowej Jacek Wygoda, prezes Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu Konrad Wytrykowski oraz prokurator Prokuratury Regionalnej w Katowicach Paweł Zubert.

Kandydaci ci uzyskali wcześniej rekomendację zespołu opiniującego Rady.

W związku z wyborem mniejszej liczby kandydatów niż dostępnych miejsc w Izbie Dyscyplinarnej KRS przeprowadziła następnie ponowne głosowanie z udziałem tych spośród odrzuconych wcześniej kandydatów, którzy uzyskali największą liczbę głosów. W głosowaniu tym Rada uwzględniła kandydatury: Mateusza Ciepłego, Celiny Czerwińskiej, Lidii Dudek, Grzegorza Hawryłkiewicza, Jolanty Korwin-Piotrowskiej i Waldemara Piotra Puławskiego. Żaden z nich nie uzyskał jednak wymaganej większości głosów.

W końcu czerwca w "Monitorze Polskim" opublikowane zostało obwieszczenie prezydenta o wolnych stanowiskach sędziego w SN - do objęcia są łącznie 44 wakaty sędziowskie - w tym 16 w Izbie Dyscyplinarnej. Na stanowiska w Izbie Dyscyplinarnej wpłynęło pierwotnie 100 kandydatur, niektóre zostały później wycofane. Nie wszyscy kandydaci przyszli na wysłuchania. Łącznie zespół ten wysłuchał - jak podało Biuro KRS - 63 osoby.

W Izbie Dyscyplinarnej do obsadzenia było 16 stanowisk, a w Izbie Karnej wolne jest jedno stanowisko.

Na stanowiska w Izbie Dyscyplinarnej wpłynęło 100 kandydatur, a do Izby Karnej - siedem kandydatur.

Spośród pierwotnie zgłoszonych 215 kandydatur - po wycofaniu niektórych lub uznaniu, że inne nie spełniają kryteriów - do wysłuchania pozostawało poniżej 200 osób. Wtorkowy komunikat Biura KRS informował o łącznie 182 kandydatach zaproszonych na wysłuchania.

Jeszcze pod koniec lipca posiedzenie plenarne KRS, które miało się zająć kandydaturami na sędziów SN, planowane było na 18 września. Przewodniczący KRS tłumaczył w środę, iż praca zespołów opiniujących kandydatów "dała podstawy do tego, żeby uznać, że te kandydatury są już właściwie opracowane" i rozpocząć posiedzenie wcześniej.

W pierwszej połowie sierpnia Sąd Najwyższy postanowił zwrócić się do Trybunału Sprawiedliwości UE z pięcioma pytaniami prejudycjalnymi, dotyczącymi zasady niezależności sądów i niezawisłości sądów jako zasad prawa unijnego oraz unijnego zakazu dyskryminacji ze względu na wiek. SN postanowił też zawiesić stosowanie przepisów trzech artykułów ustawy o SN dotyczących przechodzenia w stan spoczynku sędziów SN, którzy ukończyli 65. rok życia.

Według Sądu Najwyższego do czasu wydania orzeczenia przez TSUE prezydent i Krajowa Rada Sądownictwa powinni wstrzymać się z czynnościami w procedurze dotyczącej sędziów SN, którzy skończyli 65 lat.

Na początku lipca Komisja Europejska uruchomiła wobec Polski procedurę o naruszenie prawa Unii Europejskiej w związku z ustawą o Sądzie Najwyższym. Bruksela powołała się bezpośrednio na traktat UE. W odpowiedzi polski rząd ocenił, że nie ma podstaw, by uznać, że kwestionowana przez KE nowelizacja ustawy o SN naruszyła zasadę nieusuwalności sędziów.

Po tym etapie procedury, jeśli KE stwierdzi, że Polska nie wypełnia swoich zobowiązań, może przesłać uzasadnioną opinię - drugi etap i kolejny czas na reakcje. Dopiero później KE może podjąć decyzję o skierowaniu sprawy do Trybunału Sprawiedliwości. Równolegle może złożyć wniosek o zastosowanie środka tymczasowego, np. wnieść o zawieszenie przepisów do czasu rozstrzygnięcia sprawy. Tak stało się choćby podczas sporu o wycinkę w Puszczy Białowieskiej.

Autor: kb//now / Źródło: TVN24, PAP