Trumna z ciałem byłego premiera Jana Olszewskiego, wraz z odprowadzającym ją konduktem, została przewieziona z kancelarii premiera do sanktuarium Matki Bożej Łaskawej na Starym Mieście. W uroczystości wzięli udział m.in. prezydent Andrzej Duda, premier Mateusz Morawiecki, prezes PiS Jarosław Kaczyński oraz rodzina zmarłego.
W piątek ok. godz. 20 trumna z ciałem byłego premiera odjechała w kondukcie z Kancelarii Prezesa Rady Ministrów do sanktuarium Matki Bożej Łaskawej na Starym Mieście.
Trumnę z gmachu kancelarii premiera wynieśli żołnierze. Trumna, przykryta biało-czerwoną flagą, została umieszczona na wojskowej lawecie. Następnie w kondukcie ruszyła Alejami Ujazdowskimi w stronę Nowego Światu, by dotrzeć do sanktuarium Matki Bożej Łaskawej przy ul. Świętojańskiej na Starym Mieście, gdzie zostanie wystawiona. Od godz. 22 zaplanowano czuwanie i modlitwy.
Konduktowi towarzyszył szwadron kawalerii Wojska Polskiego oraz orkiestra wojskowa. Wzdłuż trasy zebrali się mieszkańcy Warszawy.
Msza z udziałem władz państwowych
Wcześniej w kościele świętego Aleksandra na placu Trzech Krzyży w Warszawie odbyła się msza żałobna w intencji premiera. W mszy, której przewodniczył biskup pomocniczy archidiecezji warszawskiej Michał Janocha - chrześniak i krewny zmarłego - uczestniczyli przedstawiciele najwyższych władz. Poza prezydentem i premierem, byli m.in. marszałek Sejmu Marek Kuchciński, marszałek Senatu Stanisław Karczewski, wicepremier Beata Szydło, członkowie rządu, a także prezes Kaczyński.
W piątek rano trumna z ciałem Jana Olszewskiego została wystawiona w kancelarii premiera. Do gmachu wnieśli ją politycy i byli członkowie rządu Olszewskiego. Pośród nich byli między innymi Antoni Macierewicz, Piotr Naimski oraz Jan Parys. Przy trumnie została wystawiona warta honorowa Wojska Polskiego. Była także księga kondolencyjna.
Hołd byłemu premierowi oddali m.in.: premier Mateusz Morawiecki, szefowa kancelarii prezydenta Halina Szymańska, lider PiS Jarosław Kaczyński, marszałkowie Sejmu i Senatu Marek Kuchciński i Stanisław Karczewski, wicepremierzy Beata Szydło i Piotr Gliński, a także ministrowie.
Główne uroczystości w sobotę
Główne uroczystości pogrzebowe byłego premiera zaplanowano na sobotę. Msza żałobna odbędzie się o godzinie 11 w archikatedrze św. Jana Chrzciciela. Między godz. 13 a 13.30 kondukt pogrzebowy przejdzie przed pomnik Powstania Warszawskiego, gdzie premiera Olszewskiego pożegnają żołnierze Armii Krajowej, byli powstańcy warszawscy oraz działacze antykomunistycznej opozycji.
Następnie na lawecie wojskowej, w asyście policyjnej i szwadronu reprezentacyjnego, kondukt przemieści się na cmentarz wojskowy na Powązkach, gdzie zakończą się uroczystości.
Państwowy pogrzeb byłego premiera
Szef KPRM Michał Dworczyk poinformował we wtorek, że szczegóły uroczystości pogrzebowych zostały opracowane w porozumieniu z rodziną byłego premiera.
- Odszedł w ostatnich dniach wielki Polak, wielki patriota, były premier Jan Olszewski, dlatego uroczystości pogrzebowe będą miały charakter państwowy. Organizatorem pogrzebu będzie Kancelaria Prezesa Rady Ministrów, jako że wśród wielu aktywności społecznych i politycznych, Jan Olszewski był też prezesem Rady Ministrów - poinformował minister.
Żałoba narodowa po śmierci Olszewskiego
Po śmierci Jana Olszewskiego prezydent Andrzej Duda zarządził żałobę narodową. Rozpoczęła się ona o północy z czwartku na piątek i będzie obowiązywała do soboty, do godziny 19. W czasie jej trwania flagi państwowe w Warszawie, podobnie jak w całej Polsce, opuszczone zostały do połowy masztu, a flagi państwowe na miejskich autobusach i tramwajach zostały przepasane żałobnym kirem.
Część warszawskich teatrów postanowiła nie odwoływać swoich spektakli. Jak dowiedziała się PAP, repertuary nie zostają zmienione m.in. w teatrach: Narodowym, Powszechnym, Polskim, Och-Teatrze, Polonii oraz w Buffo.
Wydarzenia rozrywkowe w wielu klubach, na przykład w Stodole, Proximie, Palladium oraz w Hybrydach, również nie zostaną odwołane.
Z uwagi na żałobę odwołany został sobotni spektakl "Trema" w teatrze Komedia. Teatr oferuje wymianę lub zwrot biletu zakupionego na to wydarzenie. Natomiast spektakle wystawiane w piątek pozostają bez zmian; każdy rozpocznie się minutą ciszy.
Z kolei premiera spektaklu "Nogi Syreny", która miała odbyć się w piątek w teatrze Syrena, w związku z żałobą przeniesiona została na poniedziałek na godz. 21.
Opozycjonista w czasach PRL
Jan Olszewski zmarł 7 lutego w wieku 88 lat. Był premierem w latach 1991-1992.
W okresie PRL był obrońcą opozycjonistów w procesach politycznych. Reprezentował między innymi Jacka Kuronia, Karola Modzelewskiego, Melchiora Wańkowicza, Janusza Szpotańskiego, Wojciecha Ziembińskiego.
Wielokrotnie okazywał wsparcie dla działań opozycji. W 1975 r. podpisał "List 59" - protest przeciw poprawkom w konstytucji PRL. W styczniu 1976 r. napisał wraz z Wojciechem Ziembińskim "List 14" przeciwko wprowadzeniu do konstytucji zapisu nienaruszalności sojuszu z ZSRR, bronił robotników z Radomia i Ursusa. Podpisał oświadczenie 14 intelektualistów z czerwca 1976, solidaryzujące się z protestami robotniczymi.
Był twórcą Polskiego Porozumienia Niepodległościowego, brał też udział w tworzeniu Komitetu Obrony Robotników.
Prawnik związków zawodowych
Na początku lat 80. był doradcą Komisji Krajowej "Solidarności" i Zarządu Regionu Mazowsze. Współtworzył też pierwszy statut "S". W czasie strajków sierpniowych wraz z Wiesławem Chrzanowskim przygotował statut organizacji Wolnych Związków Zawodowych, który przedstawił komitetowi strajkowemu w Stoczni Gdańskiej. W stanie wojennym bronił wielu działaczy "Solidarności", w tym Lecha Wałęsę i Zbigniewa Romaszewskiego.
Był doradcą w Sekretariacie Episkopatu Polski, występował jako oskarżyciel posiłkowy oraz jako reprezentant rodziny księdza Jerzego Popiełuszki w procesie oskarżonych o jego zabójstwo. W mowie oskarżycielskiej przedstawił morderstwo jako polityczną prowokację. Z kolei w 1989 roku pracował nad wyjaśnieniem okoliczności zabójstw dokonanych na trzech księżach.
Brał udział w obradach zespołu do sprawy reformy prawa karnego w ramach Okrągłego Stołu. Nie wystartował też w wyborach do sejmu kontraktowego i odrzucił propozycję uczestnictwa w rządzie Tadeusza Mazowieckiego. Później, jako mąż zaufania w PKW, wspierał Lecha Wałęsę w wyborach prezydenckich.
Olszewski został premierem w grudniu 1991 roku. Ujawnienie archiwaliów SB przez ówczesnego szefa MSW Antoniego Macierewicza w nocy z 4 na 5 czerwca 1992 roku poprzedziło upadek jego rządu. W czasie tzw. nocy teczek do Sejmu trafiły koperty z tzw. listą Macierewicza, na której znajdowały się nazwiska polityków figurujących w archiwach MSW jako tajni współpracownicy komunistycznych służb specjalnych.
W późniejszych latach pełnił funkcję doradcy prezydenta Lecha Kaczyńskiego. W 2009 r. został odznaczony Orderem Orła Białego.
PAP/kk/ran/ap/b