Kabinet i rokokowe biurko. Utracone meble wrócą do Wilanowa

"17 lutego zabytki te przekaże przewodniczący Bundesratu w Niemczech, premier Wolnego Kraju Saksonii Stanislaw Tillich na ręce wiceprezesa Rady Ministrów, ministra kultury i dziedzictwa narodowego prof. dr. hab. Piotra Glińskiego" - zapowiedziano w poniedziałkowym komunikacie Centrum Informacyjnego MKiDN.

Oba meble reprezentują rozpowszechnioną w Europie w XVIII w. modę na sztukę Dalekiego Wschodu.

Pierwszy to francuskie damskie biurko rokokowe z opuszczanym pulpitem wykonane ok. 1745 r. w Paryżu przez wybitnego ebenistę, Jacquesa Dubois. Zasłynął on meblami zdobionymi markieterią, dalekowschodnią lub europejską laką i finezyjnymi okuciami z brązu złoconego o motywach rokokowych. Jego dzieła zdobią najsłynniejsze kolekcje.

Drugi mebel to utrzymany w stylu chińskim kabinet z początku XVIII w., zamykany dwuskrzydłowymi drzwiczkami kryjącymi wnętrze z 15 szufladkami. Jego powierzchnia pokryta została europejską czarną laką z malowanymi na białym tle barwnymi dalekowschodnimi pejzażami. Misternie dekorowane cyzelowanym ornamentem wstęgowym złocone okucia zamka i narożników, zawiasy i antabki szuflad wskazują na francuskie pochodzenie mebla.

Meble przejdą szereg badań i poddane będą wstępnym zabiegom zabezpieczającym. Po przeprowadzeniu konserwacji zostaną udostępnione publiczności - czytamy w komunikacie Centrum Informacyjnego MKiDN.

Jak poinformował resort, cenne meble odnaleziono dzięki prowadzonemu w Państwowych Zbiorach Sztuki w Dreźnie (Staatlichen Kunstsammlungen Dresden) projektowi badawczemu "Daphne", poświęconemu zagadnieniom proweniencji i inwentaryzacji eksponatów. W ramach projektu naukowcy z drezdeńskich muzeów ewidencjonują i dokumentują całość zbiorów, czyli ok. 1,2 mln eksponatów.

W toku prac ustalono, że na dwóch wysokiej klasy artystycznej meblach z XVIII w., damskim biurku i kabinecie, znajdowały się pozostałości oznakowań świadczących o pochodzeniu mebli z historycznej kolekcji Muzeum w Wilanowie.

Pod koniec 2014 r. przedstawiciele Państwowych Zbiorów Sztuki w Dreźnie nawiązali kontakt z Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie w celu zweryfikowania pochodzenia obu zabytków. Analiza materiałów historycznych potwierdziła, że są one tymi samymi obiektami, które figurują na liście utraconych w wyniku II wojny zabytków, prowadzonej przez MKiDN w formie elektronicznej bazy danych.

"Wobec takich ustaleń Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego podjęło starania w celu odzyskania obu zabytków i sprowadzenia ich do Polski. Działania prowadził Wydział Strat Wojennych w Departamencie Dziedzictwa Kulturowego MKiDN, odpowiedzialny za restytucję dóbr kultury utraconych przez Polskę wskutek II wojny światowej" - czytamy w poniedziałkowym komunikacie.

"Strona niemiecka wyraziła gotowość zwrotu, a w listopadzie ub. roku rząd Saksonii zdecydował o przekazaniu obu zabytków władzom polskim. Odzyskane zabytki zostały przekazane przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego do miejsca ich historycznego pochodzenia, czyli Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie" - wyjaśniono.

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego od 1992 r. gromadzi dane na temat dóbr kultury utraconych na skutek II wojny światowej z terenów Polski oraz podejmuje działania mające na celu ich odzyskanie.

Prowadzony przez MKiDN jedyny ogólnopolski rejestr ruchomych dóbr kultury zawiera blisko 63 tys. pozycji i jest dostępny on-line (www.dzielautracone.gov.pl).

Dzięki staraniom MKiDN oraz dokumentacji zgromadzonej w resorcie do kraju powróciło kilkadziesiąt cennych obiektów, w tym m.in.: "Popiersie Diany" Antoine'a Hudona, obraz Francesco Guardiego "Schody pałacowe", "Żydówka z pomarańczami" Aleksandra Gierymskiego, obrazy Juliana Fałata "Przed Polowaniem w Rytwianach" i "Naganka na polowaniu w Nieświeżu", "Murzynka" Anny Bilińskiej-Bohdanowiczowej, "Czaty" Józefa Brandta.

PAP/su