Nawet krótkotrwała ekspozycja na smog zwiększa ryzyko udaru mózgu

Źródło:
PAP
Polska coraz lepiej radzi sobie ze smogiem. "Ja pamiętam, jak było 40-50 lat temu"
Polska coraz lepiej radzi sobie ze smogiem. "Ja pamiętam, jak było 40-50 lat temu"Marta Balukiewicz/Fakty po Południu TVN24
wideo 2/35
Smog w Polsce

Naukowcy z Jemenu postanowili sprawdzić, jak krótkotrwałe narażenie na zanieczyszczone powietrze może wpływać na ryzyko udaru mózgu. Okazało się, że wystarczy zaledwie pięć dni ekspozycji na smog, by zagrożenie znacząco wzrosło.

Już po pięciu dniach ekspozycji na zanieczyszczone powietrze rośnie ryzyko udaru mózgu i zgonu z jego powodu - dowodzi analiza, której wyniki publikuje "Neurology", czasopismo Amerykańskiej Akademii Neurologii.

Naukowcy z Uniwersytetu Jemeńskiego w Ammanie doszli do takich wniosków po przeanalizowaniu danych zebranych w 110 badaniach, którymi objęto ponad 18 milionów osób po przebytym udarze mózgu. Badacze sprawdzali związek miedzy ekspozycją na zanieczyszczone powietrze - dwutlenkiem azotu, ozonem, tlenkiem węgla, dwutlenkiem siarki oraz cząstkami stałymi - PM1 (średnica mniejsza niż 1 mikrometr), PM2,5 (średnica mniejsza niż 2,5 mikrometra) oraz PM10. Cząstki stałe (inaczej pyły zawieszone) o średnicy mniejszej niż 2,5 mikrometra pochodzą ze spalin samochodowych, wyziewów z elektrowni i fabryk oraz pożarów lasów i traw. Do cząstek PM10 zalicza się też cząstki pochodzące na przykład z ogumienia kół, nawierzchni jezdni ulegającej zużyciu, układów trących pojazdów.

Źródła emisji pyłu PM10Polski Alarm Smogowy

Ryzyko rośnie

Jak podkreślił prowadzący badanie Ahmad Toubasi, analiza potwierdziła, że istnieje silny związek między krótkotrwałym narażeniem na zanieczyszczenie powietrza (pięć dni) a ryzykiem wystąpienia udaru mózgu i zgonu z jego powodu.

Krótkoterminowe skutki zdrowotne narażenia na zanieczyszczenia powietrzaPolski Alarm Smogowy

Wyższe stężenie dwutlenku azotu było powiązane ze wzrostem ryzyka udaru mózgu o 28 procent, wyższe stężenie dwutlenku siarki wiązało się ze wzrostem ryzyka udaru o 15 proc., w przypadku ozonu wzrost wynosił 5 proc., tlenku węgla - 26 proc., cząstek stałych PM1 - 9 proc., cząsteczek PM2,5 - 15 proc., a cząsteczek PM10 - 14 proc.

Ekspozycja na zanieczyszczenie powietrza miała też związek z istotnie wyższym ryzykiem zgonu z powodu udaru mózgu. Najsilniej było to widoczne w przypadku dwutlenku siarki - wzrost ryzyka o 60 proc. oraz dwutlenku azotu - o 33 proc.

- Wcześniejsze badania wykazały, że istnieje związek między długotrwałą ekspozycją na zanieczyszczenie powietrza a wyższym ryzykiem udaru mózgu. (...) W naszym badaniu zamiast analizować tygodnie lub miesiące ekspozycji przyjrzeliśmy się zaledwie pięciu dniom i znaleźliśmy związek między krótkoterminowym narażeniem na zanieczyszczenie powietrza a wyższym ryzykiem udaru mózgu - skomentował Toubasi.

Jego zdaniem potwierdza to konieczność podejmowania globalnych wysiłków zmierzających do stworzenia przepisów, które mają ograniczyć zanieczyszczenie powietrza.

Polacy o smoguAdam Ziemienowicz/PAP

Autorka/Autor:kw

Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: studioflara/Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Od weekendu w Polsce będzie mocno wiać, ale jeszcze silniej powieje na początku kolejnego tygodnia. Jak zapowiadają synoptycy, możliwe są porywy przekraczające nawet 100 kilometrów na godzinę. Najniebezpieczniej zrobi się na północy kraju.

Ostrzegamy przed wichurami. W tych dniach może być groźnie

Ostrzegamy przed wichurami. W tych dniach może być groźnie

Źródło:
tvnmeteo.pl, IMGW

Pogoda na dziś - piątek 13.12. Dzień zapowiada się bez opadów. Nad ranem lokalnie mogą utrzymywać się marznące mgły. Będzie zimno, lokalnie temperatura nie przekroczy -2 stopni Celsjusza.

Pogoda na dziś - piątek, 13.12. Mróz utrzyma się za dnia

Pogoda na dziś - piątek, 13.12. Mróz utrzyma się za dnia

Źródło:
tvnmeteo.pl

Mucha śrubowa, groźny pasożyt składający jaja w otwartych ranach, rozprzestrzenia się po Ameryce Środkowej. W listopadzie poinformowano o jego ponownym wykryciu w Meksyku, a inwazji obawiają się Stany Zjednoczone.

Obawy przed muchą zjadającą ciało. Rośnie liczba przypadków

Obawy przed muchą zjadającą ciało. Rośnie liczba przypadków

Źródło:
livescience.com, aphis.usda.gov

20 wychłodzonych żółwi pokonało tysiące kilometrów, by przybyć do ośrodka rehabilitacyjnego na Florydzie. Zwierzęta zostały znalezione w stanie hipotermii, teraz pod okiem specjalistów przechodzą badania i wracają do zdrowia.

Uratowano żółwie, które doznały hipotermii

Uratowano żółwie, które doznały hipotermii

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl

Domy i samochody na północnym wschodzie USA kolejny raz w tym miesiącu znalazły się pod grubą warstwą śniegu. W kilku hrabstwach w stanie Nowy Jork został wprowadzony stan wyjątkowy.

"Śnieg pada tak mocno, że nie widać, gdzie jest droga"

"Śnieg pada tak mocno, że nie widać, gdzie jest droga"

Źródło:
Reuters, foxweather.com, tvnmeteo.pl

W piwnicy sklepu jubilersko-artystycznego w Atenach znaleziono zabytki pochodzące nawet z VII wieku p.n.e. Władze twierdzą, że wiele z nich zostało pozyskanych nielegalnie.

Piwnica za zamaskowanymi drzwiami, a w niej ponad 100 starożytnych skarbów

Piwnica za zamaskowanymi drzwiami, a w niej ponad 100 starożytnych skarbów

Źródło:
PAP, greekreporter.com

Kolejne dni przyniosą zmiany w pogodzie. Pod koniec tygodnia do kraju wkroczy niż, który przyniesie opady śniegu przechodzące w deszcz. Już niebawem temperatura wzrośnie do nawet 10 stopni Celsjusza, poza tym porywiście powieje.

"Warunki atmosferyczne będą się dynamicznie zmieniać, pojawią się duże wahania ciśnienia"

"Warunki atmosferyczne będą się dynamicznie zmieniać, pojawią się duże wahania ciśnienia"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Jaka pogoda będzie w Boże Narodzenie? Im bliżej świąt, tym częściej synoptycy zaglądają w wyliczenia modeli meteorologicznych. Z najnowszych prognoz wynika, że zima ze śniegiem przyjdzie, ale dopiero na sylwestra i Nowy Rok.

Wir polarny może sprawić, że w sylwestra i Nowy Rok spadnie śnieg

Wir polarny może sprawić, że w sylwestra i Nowy Rok spadnie śnieg

Źródło:
tvnmeteo.pl

Babiogórski Park Narodowy poinformował, że Perć Akademików, szlak żółty prowadzący od Górnego Płaju na Babią Górę, od piątku będzie zamknięty do odwołania. Powodem są trudne warunki atmosferyczne.

Zamknięto najtrudniejszy szlak w Beskidach

Zamknięto najtrudniejszy szlak w Beskidach

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl

W rejonie Los Angeles od kilku dni szaleje pożar Franklin Fire. Z żywiołem, który opanowano w zaledwie siedmiu procentach, walczą już blisko dwa tysiące strażaków. Ogień pochłonął dotąd obszar przekraczający 1,6 tysiąca hektarów.

Walczą z nim prawie 2000 strażaków, opanowano go w zaledwie siedmiu procentach

Walczą z nim prawie 2000 strażaków, opanowano go w zaledwie siedmiu procentach

Źródło:
Reuters

Zdjęcie wiewiórki "uwięzionej" w dziupli wygrało dziesiątą edycję międzynarodowego konkursu Comedy Wildlife Photo Award. O główną nagrodę walczyło aż dziewięć tysięcy fotografii.

Na widok tej wiewiórki wybuchniecie gromkim śmiechem

Na widok tej wiewiórki wybuchniecie gromkim śmiechem

Źródło:
CNN, CWPA

Ingenuity to statek powietrzny, któremu udało się wykonać pierwszy lot na planecie innej niż Ziemia. W styczniu 2024 roku wiropłat rozbił się na Marsie. Maszyna nie stanie się jednak kolejnym kosmicznym śmieciem - naukowcy z NASA mają dla niej nowe zadanie.

Rozbił się na Marsie, ale NASA ma dla niego nowe zadanie

Rozbił się na Marsie, ale NASA ma dla niego nowe zadanie

Źródło:
space.com, NASA

Mieszkańcy północnego stanu Chihuahua w Meksyku zmagają się ze skutkami pierwszych mrozów w tym sezonie. W kilku miastach regionu termometry pokazały wartości poniżej zera, a drogi skuł lód.

Mróz ścisnął w Meksyku

Mróz ścisnął w Meksyku

Źródło:
ENEX, El Diario, Weather Channel

Liczba odnotowanych przypadków malarii rośnie nieprzerwanie od pięciu lat - wynika z najnowszego raportu Światowej Organizacji Zdrowia, który dotyczył 2023 roku. Tylko w tym okresie choroba roznoszona przez komary zabiła 600 tysięcy osób. WHO zwraca uwagę na wzrastające problemy związane z coraz powszechniejszą opornością na leki oraz zmianami klimatycznymi, które utrudniają kontrolowanie ognisk zakażeń.

Zakażeń przybywa z każdym rokiem. WHO podała dane

Zakażeń przybywa z każdym rokiem. WHO podała dane

Źródło:
The Guardian, WHO

Mieszkańcy wschodnich Stanów Zjednoczonych zmagają się z ulewami i silnym wiatrem. Kilkadziesiąt tysięcy domów zostało pozbawionych prądu. Wiatr połamał drzewa, a synoptycy ostrzegają też przed zalaniami i podtopieniami.

Rzeka atmosferyczna niesie wichury i ulewy

Rzeka atmosferyczna niesie wichury i ulewy

Źródło:
CNN, tvnmeteo.pl

Naukowcy badający delfiny z Zatoki Meksykańskiej znaleźli w organizmach tych ssaków fentanyl - opioidowy lek przeciwbólowy 100 razy silniejszy niż morfina. Badacze zwracają uwagę na to, jaki negatywny wpływ może mieć obecność tego typu specyfików w ekosystemach.

Znaleźli fentanyl w ciałach delfinów

Znaleźli fentanyl w ciałach delfinów

Źródło:
Texas A&M University-Corpus Christi

W najbliższych dniach warto wpatrywać się w niebo. W nocy z piątku na sobotę nastąpi maksimum roju Geminidów. W obserwacjach może nam jednak przeszkadzać jasno świecący Księżyc w pełni.

To przedostatnia taka okazja w tym roku

To przedostatnia taka okazja w tym roku

Źródło:
space.com, tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej opublikował długoterminową eksperymentalną prognozę na kolejne cztery miesiące. Sprawdź, jaka pogoda czeka nas podczas zimy 2024/2025 i wczesną wiosną.

Czy zima będzie zimna? Długoterminowa prognoza IMGW

Czy zima będzie zimna? Długoterminowa prognoza IMGW

Źródło:
IMGW

Turyści znów z bliska mogą podziwiać słynny wodospad Iguazu w Brazylii. Z powodu ostatnich ulew i wyjątkowo wysokiego przepływu kładkę nad wodospadem trzeba było zamknąć.

"Pierwszy raz widzieliśmy tyle wody. To było zaskakujące"

"Pierwszy raz widzieliśmy tyle wody. To było zaskakujące"

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

W Tatrach i Karkonoszach obowiązuje pierwszy stopień zagrożenia lawinowego, a na szlakach jest niebezpiecznie ślisko. Służby przypominają o zasadach bezpieczeństwa w czasie górskich wędrówek.

"Zachowajcie szczególną ostrożność"

"Zachowajcie szczególną ostrożność"

Źródło:
GOPR, PAP, tvnmeteo.pl

Aktywność słoneczna utrudnia pracę... rolnikom. Jest to związane z oddziaływaniem burz geomagnetycznych na systemy GPS. W sytuacjach gdy do burzy na Słońcu dochodzi w sezonie siewów lub zbiorów, praca na roli może zostać przerwana nawet na kilka dni.

"Nasze ciągniki zachowywały się jak opętane przez demona"

"Nasze ciągniki zachowywały się jak opętane przez demona"

Źródło:
space.com, tvnmeteo.pl

Nieznany nauce gatunek skorupiaka został odkryty u wybrzeży Chile. To pierwsze tak duże zwierzę, jakie znaleziono w tym miejscu - żyje ono w Rowie Atakamskim na głębokości prawie 8000 metrów. Dulcibella camanchaca jest także prawdziwym gigantem wśród swoich najbliższych kuzynów.

Z oceanu wyłowiono dużego drapieżnika. Poluje w całkowitej ciemności

Z oceanu wyłowiono dużego drapieżnika. Poluje w całkowitej ciemności

Źródło:
Instituto Milenio de Oceanografía, Woods Hole Oceanographic Institution

W 2024 roku dziura ozonowa nad Antarktydą zachowywała się inaczej niż w czterech poprzednich latach - wynika z danych unijnego programu obserwacji Ziemi Copernicus. Naukowcy podkreślają, że obszar niskiego stężenia ozonu rozwijał się w sposób bardziej typowy i zaczął zamykać się już na początku grudnia. Tym samym przerwana została trwająca kilka lat seria, kiedy dziura ozonowa utrzymywała się do ostatnich dni tego miesiąca.

Dziura ozonowa zaczęła się zamykać

Dziura ozonowa zaczęła się zamykać

Źródło:
Copernicus

10 osób cierpiących od października na tajemniczą chorobę w Demokratycznej Republice Konga uzyskało pozytywny wynik testu na malarię - poinformowała Światowa Organizacja Zdrowia. Jak zaznaczono, objawy, na które skarżą się pacjenci, głównie dzieci, mogą świadczyć o tym, że cierpią na więcej niż jedną chorobę.

Zmarło ponad sto osób. "Możliwe, że w grę wchodzi więcej niż jedna choroba"

Zmarło ponad sto osób. "Możliwe, że w grę wchodzi więcej niż jedna choroba"

Źródło:
The Guardian, Reuters, tvnmeteo.pl

Zwykle przepełnione pomarańczowo-czarnymi motylami siedliska w kalifornijskim mieście Goleta w tym roku świecą pustkami. Każdego roku na okres zimowy migrowały tam tysiące danaidów wędrownych, zwanych również monarchami. W grudniu pracownicy liczący populację owadów naliczyli zaledwie cztery okazy.

Spodziewano się tysięcy motyli monarchów, przyleciały cztery okazy

Spodziewano się tysięcy motyli monarchów, przyleciały cztery okazy

Źródło:
CNN, NPR, City of Goleta

W niektórych regionach Chorwacji śnieg sypał od niedzieli. Miejscami spadło go już ponad 30 centymetrów. Przez nagromadzenie dużej ilości opadów niektórzy mieszkańcy zmagają się z brakiem prądu.

"Nie ma prądu, nie działa telefon". Atak zimy w części Chorwacji

"Nie ma prądu, nie działa telefon". Atak zimy w części Chorwacji

Źródło:
Jutarnjij, HRT, tvnmeteo.pl

Prawie 44 500 hektarów pochłonęły pożary lasów w tym roku w Grecji, a nawet jedna trzecia wybuchła poza sezonem - poinformowały we wtorek władze. Tegoroczne lato było najgorętsze w historii prowadzenia pomiarów.

"To coś, z czym będziemy musieli mierzyć się w nadchodzących latach"

"To coś, z czym będziemy musieli mierzyć się w nadchodzących latach"

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl

To, że nadmierne spożycie cukru niekorzystnie wpływa na zdrowie, nie jest tajemnicą. Jak jednak wykazali właśnie szwedzcy naukowcy, całkowite odstawienie słodyczy również może nie być dobre. Ich badanie sugeruje, że najlepsze dla zdrowia może być, gdy od czasu do czasu nie odmawiamy sobie słodkości.

Sporadyczne jedzenie słodyczy może służyć zdrowiu. Nowe badania

Sporadyczne jedzenie słodyczy może służyć zdrowiu. Nowe badania

Źródło:
PAP

W Australii wymierają w zastraszającym tempie bezkręgowce - wynika z najnowszego badania naukowców. Od końca XVIII wieku liczba gatunków tych zwierząt zmniejszyła się o ponad dziewięć tysięcy. Specjaliści zwracają uwagę na to, że konieczne jest podjęcie działań, które mogłyby zastopować ten niebezpieczny dla ludzkości proces.

Ubywa ich z każdym tygodniem. "W ten sposób kończy się świat"

Ubywa ich z każdym tygodniem. "W ten sposób kończy się świat"

Źródło:
Uniwersytet Karola Darwina, ABC.net.au, tvnmeteo.pl

Przed nami początek astronomicznej zimy, a wraz z nim najkrótszy dzień w roku. Słońce nad Warszawą wzejdzie wtedy na niespełna osiem godzin. Kiedy przypada ten dzień?

Na kiedy przypadnie najkrótszy dzień w roku

Na kiedy przypadnie najkrótszy dzień w roku

Źródło:
tvnmeteo.pl, timeanddate.com

Czy tej zimy na Pacyfiku pojawi się La Nina? Jak wynika z badań Japońskiej Agencji Meteorologicznej, na oceanie występują w tym momencie zjawiska towarzyszące anomalii. Eksperci zastanawiają się jednak, czy La Nina ma szansę się utrzymać i jak długo potrwa.

Czy na oceanie pojawi się La Nina? Najnowsze prognozy

Czy na oceanie pojawi się La Nina? Najnowsze prognozy

Źródło:
JMA, Reuters, tvnmeteo.pl

Kleszcze wykorzystują bioklej, by stabilniej przyczepiać się do skóry. Badania holenderskich naukowców pokazały, że ślina pajęczaków zawiera białka, które zastygając tworzą silne, trudne do rozpuszczenia spoiwo. Poznanie dokładnego mechanizmu krzepnięcia może w przyszłości posłużyć do opracowania nowego sposobu pozbywania się kleszczy - i nie tylko.

Kleszcze produkują supermocny klej. Jedyny w swoim rodzaju

Kleszcze produkują supermocny klej. Jedyny w swoim rodzaju

Źródło:
The Scientist, Science X Network