Ten jasny punkt może stać się niezapomnianym widowiskiem

Źródło:
Royal Astronomical Society, BBC, PAP, "Z głową w gwiazdach"
Ciężkie pierwiastki w gazowych otoczkach komet
Ciężkie pierwiastki w gazowych otoczkach komettvnmeteo.pl, Shutterstock
wideo 2/13
Komety

Kometa C/2023 A3 Tsuchinshan-ATLAS jest coraz lepiej widoczna nad półkulą północną. Pochodzący z dalekich rubieży Układu Słonecznego obiekt już wkrótce może być dostrzegalny gołym okiem. Kiedy powinniśmy skierować wzrok - i obiektywy aparatów - w niebo?

W 2023 roku naukowcy z projektu ATLAS na Hawajach i chińskiego Obserwatorium Astronomicznego Zijinshan niemal jednocześnie zaobserwowali zbliżający się do Słońca obiekt. Badanie trajektorii wykazało, że najprawdopodobniej pochodził z samych grawitacyjnych krańców Układu Słonecznego. Kometa otrzymała nazwę C/2023 A3 (Tsuchinshan-ATLAS) i zaintrygowała miłośników astronomii, istniały bowiem przesłanki, że w 2024 roku będzie widoczna gołym okiem z Ziemi.

Może być naprawdę efektowna

Popularyzator astronomii Karol Wójcicki wyjaśnił na stronie "Z głową w gwiazdach", że C/2023 A3 osiągnęła swoje peryhelium - najbliższą odległość od Słońca - 27 września. Bliskie spotkanie z gwiazdą mogło uwolnić masy pyłu i gazu, dzięki którym kometa będzie wyglądała na jaśniejszą. Obiekt wciąż zbliża się do Ziemi, a najbliżej naszej planety znajdzie się 12 października.

W połowie września kometa miała jasność +4 magnitudo i była niewidoczna nieuzbrojonym okiem, ale ma się to zmienić. Według najbardziej optymistycznych przewidywań, C/2023 A3 może osiągnąć jasność rzędu -4 magnitudo, wystarczającą do obserwacji bez specjalistycznego sprzętu. Najlepszy okres do obserwowania komety nastąpi tuż po 12 października, gdy na półkuli północnej będzie widoczna wieczorem krótko po zachodzie Słońca. Obiektu należy wypatrywać nisko nad zachodnim horyzontem.

"Istnieje coraz większa szansa, że będzie to najjaśniejsza kometa widoczna z północnej półkuli od lat" - przekazał Wójcicki.

Obserwacje i fotografia

Powinniśmy jednak pamiętać, że przewidywania jasności komet są obarczone dużą niepewnością. Jak wyjaśnił Robert Massey z Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego, chociaż C/2023 A3 może być widoczna gołym okiem, pod ręką warto będzie mieć teleskop lub lornetkę.

- Myślę, że będzie to efektowna kometa, ale raczej nie tak łatwa do zobaczenia jak NEOWISE w 2020 roku lub Hale-Bopp pod koniec lat 90. - przekazał. Naukowiec dodał, że warto będzie zapolować na kometę z aparatem.

- Posiadacze dobrej lustrzanki cyfrowej mogą wykonać całą serię zdjęć, jak robi to wielu astrofotografów - powiedział. - Jeśli masz dobry aparat w telefonie komórkowym i mały teleskop, możesz przytrzymać telefon przy okularze i spróbować zrobić zdjęcie w ten sposób.

Co ciekawe, 29 września kometa C/2023 A3 była widoczna z Polski, ale jej udokumentowanie wymagało odpowiedniego sprzętu i obróbki zdjęć.

To niejedyna kometa, która może rozświetlić jesienne niebo. Pod koniec września naukowcy zaobserwowali obiekt o nazwie A11bP7I, który pod koniec października ma "musnąć Słońce".

Autorka/Autor:as

Źródło: Royal Astronomical Society, BBC, PAP, "Z głową w gwiazdach"

Źródło zdjęcia głównego: Mr SuperMole@Facebook

Pozostałe wiadomości

Tegoroczny wrzesień był drugim najcieplejszym w historii pomiarów - podała we wtorek europejska agencja Copernicus Climate Change Service (C3S). Średnia temperatura na Ziemi wyniosła w tym miesiącu 16,17 stopnia Celsjusza.

Za nami drugi najcieplejszy wrzesień w historii pomiarów

Za nami drugi najcieplejszy wrzesień w historii pomiarów

Źródło:
Copernicus

Najbliższe dni przyniosą ocieplenie. Na termometrach zobaczymy ponad 20 stopni Celsjusza. W drugiej części tygodnia Polska znajdzie się blisko centrum byłego huraganu Kirk. W czwartek zagrożeniem stanie się silny wiatr, osiągający prędkość w porywach nawet do 100 kilometrów na godzinę. Na Bałtyku prognozowany jest sztorm.

Kirk w drodze do Europy. Jak wpłynie na pogodę w Polsce

Kirk w drodze do Europy. Jak wpłynie na pogodę w Polsce

Źródło:
tvnmeteo.pl

W Bośni i Hercegowinie trwa sprzątanie po powodziach. W poniedziałek odnaleziono kolejne dwa ciała, przez co bilans ofiar śmiertelnych żywiołu wzrósł do 21. Kilkanaście wsi w środkowej części kraju wciąż czeka na pomoc - poinformował dziennik "Oslobodzienie".

Trwają poszukiwania zaginionych. "Psy i ratownicy dosłownie brodzą w błocie"

Trwają poszukiwania zaginionych. "Psy i ratownicy dosłownie brodzą w błocie"

Źródło:
Reuters, PAP

Boliwia przeżywa najgorszy sezon pożarowy odkąd zaczęto gromadzić dane. Jak poinformowała organizacja pozarządowa Tierra Foundation, od początku roku ogień strawił już ponad 10 milionów hektarów terenów. W związku z krytyczną sytuacją w kraju pod koniec września w Boliwii wprowadzono "stan klęski narodowej".

"To jedna z największych katastrof naturalnych na terytorium naszego kraju"

"To jedna z największych katastrof naturalnych na terytorium naszego kraju"

Źródło:
PAP, Reuters

Po 167 dniach suszy w brazylijskim Dystrykcie Federalnym spadł deszcz. Krajowy Instytut Meteorologii INMET w poniedziałek wieczorem czasu miejscowego wydał wyczekiwany przez mieszkańców komunikat: koniec historycznej suszy, wreszcie spadł u nas deszcz.

Czekali na deszcz 167 dni    

Czekali na deszcz 167 dni    

Źródło:
PAP,agenciabrasil.ebc.com, cnnbrasil.com.br

Zorza polarna rozświetliła niebo nad północną Polską. Zdjęcia, na którym widać kolorowe światła na niebie, dostaliśmy na Kontakt24. "Można było obserwować ją gołym okiem" - napisała Reporterka24 o nicku marzka44. 

Zorza polarna rozświetliła niebo nad Polską

Zorza polarna rozświetliła niebo nad Polską

Źródło:
tvnmeteo.pl, Kontakt24

Milton nieco osłabł i stał się huraganem czwartej kategorii w pięciostopniowej, rosnącej skali Saffira-Simpsona. Towarzyszący mu wiatr wieje z prędkością 250 kilometrów na godzinę.

Do Florydy zbliża się huragan Milton. "Jeśli zdecydujesz się zostać, zginiesz"

Do Florydy zbliża się huragan Milton. "Jeśli zdecydujesz się zostać, zginiesz"

Źródło:
Reuters, PAP, CNN

IMGW wydał ostrzeżenia meteorologiczne pierwszego stopnia przed silnym wiatrem. Synoptycy przewidują, że w porywach może wiać do 85 kilometrów na godzinę. Sprawdź, gdzie aura będzie groźna.

Niebezpiecznie na południu kraju. IMGW ostrzega

Niebezpiecznie na południu kraju. IMGW ostrzega

Źródło:
IMGW

Pogoda na dziś, czyli wtorek, 8.10. Dla większości będzie to ciepły i słoneczny dzień. Termometry wskażą nawet 22 stopnie Celsjusza. Jedynie na Pomorzu będzie pochmurno i spadnie słaby deszcz. Niebezpiecznie może być na północy, gdzie pojawi się silny wiatr.

Pogoda na dziś - wtorek, 8.10. Słońce wyjdzie zza chmur, na północy może silnie wiać

Pogoda na dziś - wtorek, 8.10. Słońce wyjdzie zza chmur, na północy może silnie wiać

Źródło:
tvnmeteo.pl

Naukowcy przestrzegają przed uprawą roślin na glebach dotkniętych przez powódź. Masy wody płynące z dużą prędkością mogą prowadzić do wymieszenia się podłoża z osadami dennymi zawartymi w korycie rzek, które mogą zawierać niebezpieczne dla zdrowia zanieczyszczenia.

"To tykająca bomba z opóźnionym zapłonem"

"To tykająca bomba z opóźnionym zapłonem"

Źródło:
PAP

W ciągu ostatnich 130 tysięcy lat ludzie doprowadzili do wyginięcia około pięciu procent wszystkich gatunków ptaków, co spowodowało znaczny ubytek różnorodności w tej grupie zwierząt. Z artykułu opublikowanego w czasopiśmie "Science" wynika, że skutkiem tego jest utrata około trzech miliardów lat historii ewolucyjnej.

Naukowcy: utraciliśmy około trzech miliardów lat historii ewolucyjnej

Naukowcy: utraciliśmy około trzech miliardów lat historii ewolucyjnej

Źródło:
PAP, science.org

Mapowanie ludzkiego genomu, transformacyjna sztuczna inteligencja lub badania nad genami powodującymi raka - to tylko niektóre z odkryć, które nadal nie otrzymały Nagrody Nobla. Z okazji trwającego Tygodnia Noblowskiego amerykańska stacja CNN przedstawiła subiektywną listę pięciu przełomów w nauce godnych tego prestiżowego wyróżnienia.

Pięć odkryć, które zasługują na Nagrodę Nobla, ale jeszcze jej nie dostały

Pięć odkryć, które zasługują na Nagrodę Nobla, ale jeszcze jej nie dostały

Źródło:
CNN

Kanadyjskie władze odpowiedzialne za opiekę zdrowotną poinformowały o śmierci dziecka z powodu wścieklizny. To pierwszy przypadek tej choroby zakaźnej u człowieka w prowincji Ontario od 1967 roku - podkreślił lekarz cytowany przez lokalne media. W Polsce rocznie notowanych jest ok. 8-10 tys. przypadków pogryzienia ludzi przez zwierzęta podejrzane o wściekliznę. - Odnoszę wrażenie, że zapomnieliśmy o tej chorobie, a zagrożenie cały czas jest realne - podkreślała lubelska konsultant ds. chorób zakaźnych dr n. med. Grażyna Semczuk.

Rodzina "obudziła się z nietoperzem w pokoju". Nie żyje dziecko

Rodzina "obudziła się z nietoperzem w pokoju". Nie żyje dziecko

Źródło:
CBC, PAP

74-latek z Kolorado został poważnie raniony przez niedźwiedzicę, która wraz z trojgiem młodych weszła do jego domu. Mężczyzna przeżył, ale cała czwórka zwierząt musiała zostać zabita.

Cztery niedźwiedzie weszły do ich domu, 74-latek poważnie ranny

Cztery niedźwiedzie weszły do ich domu, 74-latek poważnie ranny

Źródło:
ABC News, tvn24.pl

Chwilę przed godziną 17 w poniedziałek z kosmodromu Centrum Kosmicznego Johna F. Kennedy'ego na Florydzie wystartowała rakieta Falcon 9 z wyjątkową sondą na pokładzie. Misja Hera, organizowana przez Europejską Agencję Kosmiczną, ma dokładnie zbadać skutki pierwszego w historii testu obrony planetarnej Ziemi.

Hera poleciała zbadać skutki pierwszego testu obrony planetarnej Ziemi

Hera poleciała zbadać skutki pierwszego testu obrony planetarnej Ziemi

Źródło:
SpaceX, BBC, National Geographic

Za kilka dni w Polsce będzie ponad 20 stopni, a to za sprawą atlantyckiego huraganu Kirk. Jak długo utrzyma się ciepła aura? Sprawdź długoterminową prognozę pogody, przygotowaną przez prezentera tvnmeteo.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: będzie ponad 20 stopni. Jak długo?

Pogoda na 16 dni: będzie ponad 20 stopni. Jak długo?

Źródło:
tvnmeteo.pl

W Tatrach panują trudne warunki, szlaki są oblodzone i łatwo się poślizgnąć. W weekend przeprowadzono dwie akcje ratunkowe. - Partie wysokogórskie warto odpuścić, bo jest naprawdę niebezpiecznie - powiedział Marcin Strączek-Helios z Tatrzańskiego Parku Narodowego.

Akcje ratunkowe w Tatrach. "Jest naprawdę niebezpiecznie"

Akcje ratunkowe w Tatrach. "Jest naprawdę niebezpiecznie"

Źródło:
TOPR, TPN, TVN24

Tempo wysychania rzek na całym świecie w 2023 roku było największe od ponad 30 lat - wynika z raportu opracowanego przez Światową Organizację Meteorologiczną (WMO). Zdaniem ekspertów złożyło się na to kilka czynników, jak na przykład to, że ubiegły rok był najcieplejszym w historii pomiarów, a także zmiana wzorca pogodowego z El Nino na La Nino.

Rzeki wysychają najszybciej od ponad 30 lat

Rzeki wysychają najszybciej od ponad 30 lat

Źródło:
The Guardian, WMO

W nadchodzących dniach warto spojrzeć w niebo - przed nami deszcz meteorów, zwanych Drakonidami. Podczas maksimum takiego roju może pojawić się około 10 meteorów na godzinę.

Przed nami noc spadających gwiazd. Kiedy podziwiać Drakonidy?

Przed nami noc spadających gwiazd. Kiedy podziwiać Drakonidy?

Źródło:
livescience.com

Powodzie nawiedziły w ostatnich dniach Bałkany. Za skalę zniszczeń odpowiadają nadmierne wycinanie lasów, betonizacja oraz budowa osiedli na nieodpowiednich obszarach - ocenił w niedzielnej rozmowie z chorwacką telewizją N1 profesor Nino Krvavica z Wydziału Hydrotechniki Uniwersytetu w Rijece.

Wycinanie lasów, betonizacja. Dlaczego powodzie są tak niszczycielskie

Wycinanie lasów, betonizacja. Dlaczego powodzie są tak niszczycielskie

Źródło:
PAP

Od piątku w zachodniej Grecji mocno pada. Ulewy spowodowały podtopienia i liczne szkody. Jedna osoba zginęła. Front, który przyniósł obfite opady deszczu, przesuwa się na wschód i powoli słabnie - podkreślili w niedzielę meteorolodzy.

Woda porwała ochroniarza wraz z budką strażniczą. Nie żyje 52-latek

Woda porwała ochroniarza wraz z budką strażniczą. Nie żyje 52-latek

Źródło:
PAP, neoskosmos.com

Jaszczurka Gekko gecko, należąca do rodziny gekonowatych, wykrywa wibracje o niskiej częstotliwości za pomocą woreczka (części ucha wewnętrznego). Według badaczy z University of Maryland, pełni on odrębną, ale uzupełniającą funkcję w stosunku do zwykłego układu słuchowego tych gadów.

Odkryto "szósty zmysł" u jaszczurek. Za co jest odpowiedzialny

Odkryto "szósty zmysł" u jaszczurek. Za co jest odpowiedzialny

Źródło:
phys.org

- Grzyby są znacznie bliżej spokrewnione ze zwierzętami niż z roślinami. Grzyby i zwierzęta mają wspólnego przodka, który wyglądał zapewne jak ameba, był pełzakiem, a rośliny są bardzo, bardzo daleko od niego - powiedziała doktor habilitowana Marta Wrzosek, wykładowczyni na Wydziale Biologii Uniwersytetu Warszawskiego. Dlatego, podobnie jak zwierzęta, grzyby się poruszają, porozumiewają i uprawiają seks.

Grzyby rozmawiają ze sobą i uprawiają seks

Grzyby rozmawiają ze sobą i uprawiają seks

Źródło:
PAP

Jeżeli wszystko pójdzie zgodnie z planem, w czwartek 10 października sonda Europa Clipper wybierze się w długą podróż do Europy - księżyca Jowisza. Zostanie wystrzelona na pokładzie rakiety SpaceX Falcon Heavy z Centrum Kosmicznego im. Kennedy'ego na Florydzie.

Żeby dotrzeć do Europy, musi pokonać miliardy kilometrów

Żeby dotrzeć do Europy, musi pokonać miliardy kilometrów

Źródło:
PAP, NASA

Na północy Peru odkryto kości 43 dzieci, które kilkaset lat temu zostały prawdopodobnie złożone w ofierze bogom - podały peruwiańskie media.

Kości ponad 40 dzieci odnalezione w Peru

Kości ponad 40 dzieci odnalezione w Peru

Źródło:
PAP

Niedźwiedź zaatakował zbierającego grzyby mężczyznę na Słowacji. 63-latek poniósł śmierć - poinformowała w sobotę policja. Do zdarzenia doszło w lesie w okolicach Liptowskiego Mikułasza.

Zbierał grzyby, gdy zaatakował go niedźwiedź. Nie żyje 63-latek

Zbierał grzyby, gdy zaatakował go niedźwiedź. Nie żyje 63-latek

Źródło:
PAP, topky.sk, RDLP

Dziesięć lat temu na pokrytej wieloletnią zmarzliną Syberii pojawiły się tajemnicze kratery. Powstały w wyniku gigantycznych eksplozji. Naukowcy od dawna zastanawiali się, dlaczego takie kratery występują tylko w tym regionie. Wreszcie brytyjskim i hiszpańskim badaczom udało się rozwikłać zagadkę.

Eksplodujące kratery na Syberii. Rozwikłano ich zagadkę

Eksplodujące kratery na Syberii. Rozwikłano ich zagadkę

Źródło:
livescience.com

W tym roku powodzie dotknęły 4,4 mln mieszkańców Afryki Zachodniej i Środkowej - donosi Organizacja Narodów Zjednoczonych. Z ich powodu zginęło co najmniej tysiąc osób. Przedłużająca się pora deszczowa spowodowała też w tej części kontynentu wzrost zachorowań na malarię.

Dwa miesiące i tylko pięć dni bez deszczu. Potworne konsekwencje przedłużającej się pory deszczowej

Dwa miesiące i tylko pięć dni bez deszczu. Potworne konsekwencje przedłużającej się pory deszczowej

Źródło:
PAP, ONZ

W czwartek do Tajwanu dotarł tajfun Krathon. Liczba ofiar śmiertelnych wzrosła do czterech, a około 700 osób zostało rannych. 20 tysięcy domów na wyspie wciąż nie ma prądu. W wyniku ulewnych opadów deszczu powstały osunięcia ziemi.

"Dziwna burza" zabiła cztery osoby

"Dziwna burza" zabiła cztery osoby

Źródło:
PAP, AFP

Trzęsienie ziemi zarejestrowano w niedzielę rano miejscowego czasu w pobliżu Wellington, stolicy Nowej Zelandii - poinformowała rządowa instytucja monitorująca aktywność sejsmiczną GeoNet. Dodała, że miało magnitudę 5,7.

Trzęsienie ziemi w pobliżu stolicy Nowej Zelandii

Trzęsienie ziemi w pobliżu stolicy Nowej Zelandii

Źródło:
Reuters, USGS

Podczas grzybobrania warto pamiętać o pewnych zasadach, które pozwolą nam bezpiecznie wrócić do domu z koszem smakowitych leśnych skarbów. Co zrobić, jeśli nie znamy jakiegoś grzyba, jak się ubrać do lasu i w nim nie zgubić?

"Starajmy się nie popaść w amok grzybobrania"

"Starajmy się nie popaść w amok grzybobrania"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Zooplankton, czyli niewielkie organizmy zwierzęce zamieszkujące wodne ekosystemy, odżywia się bakteriami. Dlatego amerykańscy badacze chcieli go wykorzystać do walki z bakteriami kałowymi występującymi w wodach słodkich i słonych. Okazało się jednak, że bakterie kałowe nie "smakują" zooplanktonowi.

Zooplankton żywi się bakteriami, ale tych kałowych nie tknie

Zooplankton żywi się bakteriami, ale tych kałowych nie tknie

Źródło:
PAP, journals.asm.org

Półwysep Antarktyczny w ciągu ostatnich blisko 40 lat zazielenił się w dramatycznym tempie - donoszą brytyjscy naukowcy po przeanalizowaniu danych satelitarnych. Tylko w latach 2016-2021 proces ten przyspieszył o ponad 30 procent. Badacze zwracają też uwagę na pilną potrzebę głębszego zbadania tego problemu.

Mapy satelitarne pokazują, jak zazielenia się Antarktyda. "Poważne obawy"

Mapy satelitarne pokazują, jak zazielenia się Antarktyda. "Poważne obawy"

Źródło:
University of Exeter, tvnmeteo.pl