Spór wokół nowelizacji ustawy o IPN

Chcielibyśmy, by liderzy Polski i Izraela "usiedli przy stole, doszli do porozumienia i wrócili na drogę współpracy i rozwoju wzajemnych relacji" - napisali w liście otwartym szefowie Światowego Kongresu Żydów. Według autorów "Listu otwartego do obywateli Polski", prezesa Kongresu Ronalda Laudera i wiceprezesa Roberta Singera, sporu związanego z nowelizacją ustawy o IPN można było uniknąć.

Poseł PO Michał Szczerba został odwołany z funkcji przewodniczącego polsko-izraelskiej grupy parlamentarnej. Zastąpił go poseł PiS Jan Krzysztof Ardanowski. Opozycja wskazuje na okoliczności, w jakich doszło do zmiany. O posiedzeniu grupy Kancelaria Sejmu poinformowała w godzinie jej rozpoczęcia, a nagle do składu grupy dopisało się kilkudziesięciu posłów PiS.

Jak już kurz nieporozumień opadnie, to uznamy, że więcej jest korzyści niż minusów. Dowiedzieliśmy się, że dotychczasowy dialog nie sięgnął pewnych warstw społeczeństwa - podkreślił prof. Andrzej Zybertowicz, doradca prezydenta RP, komentując spór o ustawę o Instytucie Pamięci Narodowej. Gość "Kropki nad i" w TVN24 dodał, że wypromujemy "Polskę, która nie boi się godnie przyznać do zbrodni, które nasi współrodacy mają na swoim koncie, ale nie pozwoli, żeby antypolonizmem bezkarnie w nas uderzano".

Zespół do spraw dialogu prawno-historycznego z Izraelem leci w środę do Jerozolimy, gdzie w czwartek spotka się ze swoim odpowiednikiem. - Oczekujemy, że spotkanie rozpocznie dialog - przyznał szef zespołu, wiceminister spraw zagranicznych Bartosz Cichocki.

Sześć miesięcy temu nikt na Zachodzie nie myślał, że Polacy są współodpowiedzialni za Holokaust, nikt nie myślał, że Polacy zbudowali obozy koncentracyjne. Jest eksplozja tematu, który nie istniał - powiedziała w "Faktach po Faktach" dziennikarka "Washington Post" i "Gazety Wyborczej" Anne Applebaum. Odniosła się do nowelizacji ustawy o IPN, która wywołała krytykę między innymi ze strony Izraela i USA.

Jedna z komisji izraelskiego Knesetu wezwała w poniedziałek polskie władze do cofnięcia nowelizacji ustawy o IPN - poinformował dziennik "Jerusalem Post" na stronie internetowej. Obecny na obradach ambasador RP zapewnił, że Warszawa jest gotowa na rozmowy z Izraelem.

Nie widzę potrzeby, żeby polska prokuratura musiała podejmować wysiłek, by na drugim końcu świata wykonywać jakieś czynności prokuratorskie wobec starszej osoby, która przeżyła Holokaust - powiedział Sebastian Kaleta z Ministerstwa Sprawiedliwości, komentując sprawę wejścia w życie nowelizacji ustawy o IPN.

Ambasada Izraela w Polsce podziękowała za apel polskich Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata i opublikowała dokument w mediach społecznościowych.

Jest wysoce prawdopodobne, że w najbliższym czasie dojdzie do spotkania polskiego i izraelskiego zespołu do spraw dialogu prawno-historycznego - powiedziała w poniedziałek rzeczniczka rządu Joanna Kopcińska. Zastrzegła jednak, że termin nie został jeszcze ustalony. Strona izraelska sugerowała, że do takiego spotkania może dojść w tym tygodniu.

Nie ma się co martwić, że ktoś mógłby być skazany w ramach prawa, które może zostać zmienione. (...) Te procesy karne to jest naprawdę bardzo długi proces - przekonuje poseł PiS Dominik Tarczyński, komentując wejście w życie ustawy o IPN. - Skończyło się tak, że Polska i rząd Prawa i Sprawiedliwości w praktyce ulega żądaniom Izraela - ocenił Adam Szłapka z Nowoczesnej.

Wiele polskich rodzin zapłaciło najwyższą cenę za próbę ratowania Żydów, niektórzy ratowali naszych współbraci, inni razem z nimi zginęli - mówił w poniedziałek premier Mateusz Morawiecki podczas spotkania z przedstawicielami Polskiego Towarzystwa Sprawiedliwych Wśród Narodów Świata. 50 spośród około pięciuset żyjących Sprawiedliwych wystosowało apel m.in. do szefów rządów Polski i Izraela.

- Ustawa o IPN nie może być zamrożona. Minister Ziobro wyjaśnił, co może być penalizowane, a co nie będzie - podkreślał w poniedziałek w Radiu ZET Bartosz Cichocki, wiceminister spraw zagranicznych i szef powołanego przez premiera zespołu do spraw dialogu z Izraelem. - Ustawa o IPN jest dobra i będzie działać - dodał.

Z punktu widzenia Izraela rozumiemy, że ustawa ta nie będzie stosowana i że będzie dialog. Oczywiście, gdyby miało być inaczej, to będziemy bardzo rozczarowani - mówił w rozmowie z TVN24 rzecznik izraelskiego MSZ Emmanuel Nahshon.

Z jednej i drugiej strony mam wrażenie, że było pewne nierozumienie o co dokładnie chodzi w tej ustawie. A teraz na spokojnie wszystko jest wyjaśniane kanałami dyplomatycznymi - tak Krzysztof Łapiński, rzecznik prezydenta RP, skomentował spekulacje o porozumieniu polskich i izraelskich władz w sprawie ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej. O polskiej dyplomacji i polityce historycznej mówili również pozostali goście "Kawy na ławę" w TVN24.

Ministerstwo Sprawiedliwości oświadczyło, że w związku z informacjami podawanymi w mediach o "zamrożeniu ustawy o IPN" każda uchwalona w Polsce przez parlament i podpisana przez prezydenta ustawa staje się obowiązującym prawem i wchodzi w życie zgodnie z określonym w niej terminem.

W rozmowach pomiędzy Polską a Izraelem na temat nowelizacji ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej miał nastąpić - według izraelskiego MSZ - "postęp". - Wysoce prawdopodobne jest, ze dojdzie do spotkania strony polskiej i izraelskiej. Nie potrafię powiedzieć, kiedy - oświadczyła w TVN24 rzeczniczka rządu Joanna Kopcińska.

Mógł odpowiedzieć na to pytanie zupełnie inaczej - przyznaje w rozmowie z reporterem TVN24 w "Faktach po Faktach" Ronen Bergman, dziennikarz, który w Monachium zapytał premiera Mateusza Morawieckiego o nowelizację ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej. Odpowiedź szefa polskiego rządu wywołała lawinę komentarzy, nie tylko w Izraelu.

Znowelizowana ustawa o Instytucie Pamięci Narodowej ma chronić państwo polskie i naród jako całość przed kłamliwymi oskarżeniami o udział w niemieckich zbrodniach, a nie służyć zacieraniu odpowiedzialności pojedynczych osób lub grup. Nie będzie kar dla świadków historii, naukowców czy dziennikarzy za przywoływanie bolesnych faktów z naszej historii - mówił w wywiadzie dla Polskiej Agencji Prasowej minister sprawiedliwości, prokurator generalny Zbigniew Ziobro.