Kto kieruje Sądem Najwyższym, kto orzeka?

W ustawie można znaleźć jeden konkretny błąd legislacyjny, który powinien zostać wychwycony na wcześniejszych etapach prac - wskazał w trakcie wtorkowego wystąpienia w Senacie Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar. Piąta nowelizacja ustaw o sądach w jednym z przepisów odsyła do artykułu, który nie istnieje. Ustawa znów będzie wymagała poprawy.

Pan się po prostu kompromituje i pan kompromituje swój klub - powiedział senatorowi PO Bogdanowi Klichowi marszałek Senatu Stanisław Karczewski, zarzucając mu, że złożył nieprawidłowy wniosek formalny podczas posiedzenia Senatu. Na słowa marszałka zareagował Jan Rulewski (PO), który zaczął głośno powtarzać: "świr, świr, świr".

Senatorowie opozycji wyrazili sprzeciw w sprawie przegłosowania w nocy z wtorku na środę, w czasie debaty w Senacie, wniosku o niezadawanie pytań Rzecznikowi Praw Obywatelskich. Wystąpienie Adama Bodnara dotyczyło nowelizacji ustaw sądowych. Jak mówił między innymi, jej przyjęcie "oznacza dalsze podporządkowanie sądownictwa politykom". Senator PO Bogdan Klich - komentując wniosek Prawa i Sprawiedliwości w sprawie RPO - stwierdził, że to "reakcja na słowa, które bolą, słowa, które uwierają senatorów PiS".

Marszałek Senatu w trakcie głosowań w sprawie nowelizacji ustaw o sądach złamał regulamin Izby - uważają senatorowie Platformy Obywatelskiej. Jak mówili po głosowaniu, Stanisław Karczewski (PiS) uniemożliwił uzasadnienie złożonych przez nich wniosków, między innymi o odrzucenie noweli w całości. Bogdan Klich (PO) zapowiedział zaskarżenie tej sprawy do sądu.

Senat poparł bez poprawek przygotowaną przez PiS nowelizację ustaw o Sądzie Najwyższym, ustroju sądów, Krajowej Radzie Sądownictwa i o prokuraturze. Chodzi między innymi o zmiany procedur wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego i kwestie obsady stanowisk w tym sądzie. Teraz ustawa trafi do podpisu prezydenta.

Pierwsza prezes Sądu Najwyższego Małgorzata Gersdorf wydała we wtorek oświadczenie, w którym dziękuje wszystkim, którzy podejmują działania "zmierzające do obrony konstytucyjnych pryncypiów". "Wasza postawa jest ważna i budzi szacunek nie tylko mój i sędziów, ale całego demokratycznego świata" - podkreśliła w dokumencie.

Nowelizacja ustaw o Sądzie Najwyższym, ustroju sądów, Krajowej Radzie Sądownictwa i o prokuraturze po raz kolejny wywołała protesty w całej Polsce. Protestujący w Poznaniu przynieśli flagi Polski i Unii Europejskiej. Budynek sądu otoczyli "łańcuchem światła". W poniedziałek senacka komisja przyjęła bez poprawek nowelizację tych ustaw. Zrobiła to mimo krytycznej opinii w tej sprawie przygotowanej przez prawników z Biura Legislacyjnego Senatu.

W obecnym stanie nie jest możliwy wybór nowego pierwszego prezesa Sądu Najwyższego - wynika z analizy przepisów potwierdzonej przez eksperta konstytucjonalistę. Nie ma komu zwołać Zgromadzenia Ogólnego sędziów SN. A jeżeli zwoła je w przyszłości ktoś z nowo powołanych sędziów, będą kłopoty z kworum.

Kandydowanie do Sądu Najwyższego jest działaniem bezpośrednio wspierającym łamanie konstytucji - stwierdził w przyjętym stanowisku zarząd Stowarzyszenia Sędziów "Themis", pisząc o "niekonstytucyjnym i brutalnym przejęciu SN przez większość polityczną". Stowarzyszenie wezwało prawników do "powstrzymania się od uczestnictwa w tych procedurach".

Jeżeli okaże się, że sędziowie Sądu Najwyższego nie wybiorą kandydatów na pierwszego prezesa spośród siebie, a dokonają tego politycy, będzie to oznaczało, że zapisane w ustawie procedury "są po to, żebyśmy sobie poczytali" - mówił w "Wstajesz i wiesz" w TVN24 adwokat, dr Łukasz Chojniak z Uniwersytetu Warszawskiego. Odniósł się w ten sposób do doniesień medialnych, według których Małgorzata Manowska miałaby zostać pierwszym prezesem Sądu Najwyższego. Ministerstwo Sprawiedliwości zdementowało te informacje.

Przejęcie Sądu Najwyższego pozwoli Prawu i Sprawiedliwości "rządzić tak długo jak chce" - ocenił Marek Migalski w "Faktach po Faktach". Zdaniem Roberta Kwiatkowskiego PiS "przekroczyło granice, które wydawały się nie do przekroczenia".

Małgorzata Manowska to znakomity fachowiec, stanowisko sędziego Sądu Najwyższego należy jej się jak mało komu. Jeśli zgłosi swoją kandydaturę, byłaby również dobrym pierwszym prezesem Sądu Najwyższego - przekonywał w niedzielę wiceminister sprawiedliwości Łukasz Piebiak.

To nie tylko osłabianie roli i pozycji Sądu Najwyższego, ale też stworzenie mechanizmów, które mogą wywierać nacisk na sędziego - mówiła w "Ławie polityków" w TVN24 Barbara Dolniak, wicemarszałek Sejmu z Nowoczesnej. Skomentowała w ten sposób przyjętą w piątek nowelizację ustaw, w tym ustawy o SN. Andrzej Halicki z PO podkreślał, że władza forsuje zmiany prawa "na siłę", aby zapewnić sobie w przyszłości bezkarność. Stanisław Tyszka, wicemarszałek Sejmu z Kukiz'15 określił sposób procedowania tej nowelizacji jako "legislacyjne Pendolino".

Watykański dziennik "L'Osservatore Romano" odnotował w niedzielnym wydaniu przyjęcie przez Sejm nowelizacji ustawy o Sądzie Najwyższym. Podkreślił, że projekt, który "pozwoli rządowi mianować członków i prezesa Sądu Najwyższego" wywołał "szeroką dyskusję" w polskiej polityce.

O warunkach, w jakich wprowadzane są zmiany Prawa i Sprawiedliwości w polskim sądownictwie rozmawiały uczestniczki programu "Babilon" TVN24 BiS. Posłanka Marta Golbik (PO) zauważyła, że gdyby część elektoratu wiedziała przed wyborami, że "PiS będzie w tak bezczelny sposób przejmował sądownictwo w Polsce, to wiele osób nie zagłosowałoby na PiS, bo są rzeczy ważne i ważniejsze". Agnieszka Ścigaj (Kukiz’15) zauważyła, że partii rządzącej udało się wmówić Polakom "dużo za pomocą propagandy". Katarzyna Piekarska (SLD), zauważyła, że nie trzeba być dobrze wykształconym, żeby stać się częścią nowej elity. - Ważne jest z kim jesteś, kogo znasz. I to jest bardzo niebezpieczne - oceniła.

Będziemy mieli dopełnienie Sądu Najwyższego miłośnikami tego rządu po to, żeby rząd mógł do końca nad tym ciałem zapanować i wybrać swoich prezesów. To jest tworzenie pałki, której zapewne PiS użyje już przy wyborach samorządowych - komentował w TVN24 Marcin Celiński ("Liberte"). Z kolei jak dodał Michał Kolanko ("Rzeczpospolita"), "opozycja nie znalazła języka, który mógłby poruszyć w masowy sposób społeczeństwo i sprawić, żeby Prawo i Sprawiedliwość realnie się cofnęło".

Wiele poprawek, burzliwe obrady i w końcu finał. Sejm głosami PiS uchwalił zmiany w Sądzie Najwyższym. Chodzi między innymi o zmiany procedur wyboru pierwszego prezesa Sądu Najwyższego i kwestie obsady stanowisk w tym sądzie. PiS triumfuje, opozycja nie przebiera w słowach.

Polska jest wciąż młodą demokracją i jako jedno z najsłabszych ogniw w europejskim łańcuchu narodów stanowi papierek lakmusowy stanu całej Unii Europejskiej - oceniła w piątek podczas wykładu w Karlsruhe sędzia Małgorzata Gersdorf.