Żydowskie pamiątki z historią

Przedwojenny drewniany kuefy. Dar Jarosława Kosiatego
Przedwojenny drewniany kuefy. Dar Jarosława Kosiatego
Źródło: MHŻP
450 przedmiotów znalazło się na najnowszej wystawie w Muzeum Historii Żydów Polskich. Wszystkie pochodzą od darczyńców. Każdy z obiektów kryje w sobie jakąś historię.

Początki wystawy "Biografie rzeczy. Dary z kolekcji Muzeum Historii Żydów Polskich" sięgają 2006 roku, kiedy to w Polsce i Izraelu ruszyła akcja zbierania pamiątek. Przez kilka lat kolekcję muzeum zasiliło ponad trzy tysiące pamiątek, wśród nich fotografie, pocztówki, druki, ulotki, dokumenty, płyty gramofonowe i przedmioty codziennego użytku.

Wystawę podzielono na siedem galerii: księga, książka; emigracja, podróż, wędrówka; ślady nieobecnej obecności; pamiątki rodzinne, pamiątki osobiste, "przedmioty opowiedziane"; Ojczyzna; sztuka; ukrywanie.

Część macewy, kawałek Tory...

Na ekspozycji zobaczyć można m.in. drewniane szachy, wykonane w 1943 w ukryciu przez Polę Najder. Po likwidacji kołomyjskiego getta Pola z mężem oraz ośmioma innymi osobami ukrywała się w bunkrze u Andrzeja Śliwiaka w Kołomyi. Tam wyrzeźbiła z drewna kasztanowego 32 pionki i figury szachowe. Gra pozwalała przetrwać czas spędzony w kryjówce. Szachy podarował muzeum syn kobiety.

Niektóre przedmioty ocalały tylko w wymownych fragmentach. Kawałek Tory prezentowany na wystawie przez lata używany był jako wzornik w zakładzie szewskim na Podlasiu. Część macewy ocalała, bo służyła jako koło szlifierskie. Darczyńca ściągnął je w 1999 roku z wywrotki wywożącej gruz w Krośnie. Małe elementy kafli podłogowych, to jedyne co ocalało z synagogi w Wyszkowie.

Ukryta puszka kwestarska

Jest kilka kojarzących się z żydowską tułaczką walizek, np. ta należąca do rodziny Merców, którzy spakowali w nią swój dobytek wyjeżdżając do Szwecji w 1969 roku.

Duże zainteresowanie widzów budzi biało-niebieska puszka kwestarska znaleziona niedawno za belką stropową rozbieranego w Grodzisku Mazowieckim domu, w którym przed wojną mieszkał żydowski szewc. Na puszce znajduje się mapa Palestyny, bo zbiórka prowadzona była na rzecz budowy nowego państwa.

Wystawa "Biografie rzeczy. Dary z kolekcji Muzeum Historii Żydów Polskich" potrwa do 17 lutego 2014 roku. Wstęp jest wolny.

b/roody

Czytaj także: