Ostatnie chwile "czterech śpiących" na Pradze
Źródło: TVN 24

Pomnik "czterech śpiących" wróci. Nie stanie jednak na placu Wileńskim. Muzeum Historii Polski ma wobec niego inny plan.

W 2011 r., w związku z budową drugiej linii metra, pomnik Polsko-Radzieckiego Braterstwa Broni znany powszechnie jako "czterech śpiących" przeniesiono i oddano do renowacji. Monument nie wrócił jednak na swoje miejsce, ponieważ warszawski Sąd Rejonowy orzekł, że obiekt nie spełnia wymogów stawianych przed pomnikiem. "W obecnych realiach politycznych z krajobrazu naszego kraju zniknęło wiele pomników dokumentujących poprzednią epokę" - stwierdził wówczas sąd zalecając rozbiórkę pomnika.

Teraz – jak informuje Muzeum Historii Polski - żołnierzy z pochylonymi głowami będzie można znów zobaczyć. Monument zostanie "wyciągnięty" z magazynów.

"Jest teraz symbolem epoki stalinowskiej"

- Jesteśmy w kontakcie z biurem stołecznego konserwatora zabytków. Jako Muzeum Historii Polski przejmiemy w depozyt figury pomnika Braterstwa Broni. I te cztery postacie - dwóch żołnierzy radzieckich i dwóch polskich - będą zaprezentowane na przygotowywanej przez nas wystawie stałej Muzeum Historii Polski. Będą w części dotyczącej instalowania komunizmu w Polsce – informuje Anna Piekarska zastępca dyrektora Muzeum Historii Polski.

Szczegółów jednak zdradzać nie chce. - Trwają ostatnie uzgodnienia, wkrótce przejmiemy figury. Ekspozycja jest w trakcie przygotowań – dodaje Anna Piekarska.

Przedstawicielka muzeum nie informuje też, w jakiej formie pomnik pojawi się na ekspozycji. Zdradza jedynie, że celem nie jest jego "dokładne odtworzenie".

- Pomnik jest symbolem epoki stalinowskiej, chodzi nam o pokazanie tego symbolu w odpowiednim kontekście historycznym. Prace nad wystawą stałą trwają – kończy.

Wybudowany w 1945 roku

Pomnik Braterstwa Broni, zwany pomnikiem "czterech śpiących", został wybudowany w 1945 r. na placu Wileńskim, na warszawskiej Pradze Północ. Autorstwo przypisuje się radzieckiemu majorowi A. Nieńko. Jest on także autorem Pomnika Wdzięczności Armii Radzieckiej w Parku Skaryszewskim - monumentu, który prawdopodobnie wkrótce podzieli los "czterech śpiących".

Projekt zrealizowali architekci i rzeźbiarze pracujący w Biurze Odbudowy Stolicy. Początkowo rzeźby były jedynie gipsowymi odlewami, które w 1947 r. zastąpiono odlewami w brązie, uzyskanym z przetopienia niemieckiej amunicji. Na cokole pomnika umieszczono napis: "Chwała bohaterom Armii Radzickiej, towarzyszom broni, którzy oddali swe życie za wolność i niepodległość narodu polskiego. Pomnik ten wznieśli mieszkańcy Warszawy 1945".