Prawie co drugi warszawski licealista nie chciałby odkryć swoich żydowskich korzeni, a blisko 2/3 byłoby niezadowolonych, gdyby okazało się, że jego dziewczyna lub chłopak jest Żydem. Co czwarty uczeń uważa że powstanie w getcie zakończyło się sukcesem, a podczas drugiej wojny światowej najbardziej ucierpieli Polacy – wynika z raportu Homo Homini.
Przeprowadzenie badania zleciła instytutowi Gmina Żydowska w Warszawie. Pretekstem była zbliżająca się 70. rocznica wybuchu powstania w getcie warszawskim.
Wyniki nie są optymistyczne. Nie dość, że wiedza historyczna o mieście, w którym żyją, jest mizerna, to licealiści mają też problemy z akceptacją Żydów.
45 proc. uczniów byłoby niezadowolonyh, gdyby okazało się że w ich rodzinie była osoba pochodzenia żydowskiego. Jeszcze gorzej postrzegana przez licealistów byłaby taka osoba wśród przodków lub jako partner. Negatywnie wypowiada się o tym 60 proc. badanych.
Żydów za sąsiadów nie chce 44 proc. licealistów, a 40 proc. nie chce chodzić do szkoły z Żydami.
Żydzi wygrali powstanie
Za brakiem akceptacji idzie kiepska wiedza historyczna. Przeciętny warszawski uczeń szacował, że niespełna 18 proc. mieszkańców przedwojennej stolicy stanowili Żydzi, choć w rzeczywistości aż co trzeci mieszkaniec miasta był wtedy Żydem.
Uczniowie mieli spore problemy z oceną powstania w getcie warszawskim. 23 proc. licealistów uważa, że było zwycięstwem militarnym, a co trzeci nie potrafi podać roku, w którym ono wybuchło. 40 proc. uczniów za wygrane uważa też powstanie warszawskie.
Połowa badanych uznała, że pomoc Polaków dla Żydów walczących w getcie była wystarczająca, a 6,3 proc. stwierdziło, że zdecydowanie za mała. Jeszcze większa różnica jest w ocenie pomocy dla Żydów ukrywających się poza gettem. Za tym, że była wystarczająca, opowiedziało sie 54,6 proc. badanych, a co dwudziesty uczeń twierdził, że pomoc ta była zdecydowanie za mała (4,9 proc.).
9 proc. uczniów twierdziło, że pomoc Polaków dla walczącego getta była zdecydowanie za duża, a 11,2 proc. uczniów uznało pomoc dla ukrywających się poza gettem Żydów za zdecydowanie za dużą.
Ignorancja powiązana z uprzedzeniami
- Świadomość historyczna uczniów warszawskich szkół średnich jest wyjątkowo słaba, co wydaje się niestety odbiciem poziomu nauczania w naszych szkołach. A brak świadomości historycznej koresponduje z niechęcią wobec współczesnych Żydów – komentuje dr Michał Bilewicz z Centrum Badań nad Uprzedzeniami Uniwersytetu Warszawskiego.
– W dzisiejszych warszawskich szkołach średnich niemal połowa uczniów nie chciałaby widzieć żydowskich kolegów w ławkach albo dorosłych Żydów jako swoich sąsiadów. To właśnie uczniowie uważający powstanie w getcie za mało istotne, a pomoc udzieloną Żydom w czasie wojny za wystarczającą lub zbyt dużą, są dziś najbardziej niechętni do obecności Żydów w swoim otoczeniu. Ich ignorancja historyczna jest więc mocno powiązana z uprzedzeniami wobec współczesnych Żydów.
Badanie wiedzy na temat powstania w getcie warszawskim na zlecenie Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie wykonał w marcu 2013 roku Instytut Badania Opinii Homo Homini na reprezentatywnej grupie 1250 uczniów warszawskich szkół średnich.
wp/roody
Źródło zdjęcia głównego: Homo Homini