Fundamenty, kanały, bunkry. Sekrety podziemnej Warszawy

Źródło:
PAP
Czym było Elizeum?
Czym było Elizeum?TVN24
wideo 2/2
Czym było Elizeum?TVN24

Fundamenty dawnych budynków, fragmenty zabytkowych instalacji m.in. kanały lindleyowskie czy podziemne bunkry. To wszystko wciąż kryje się pod naszymi stopami. To elementy nieistniejącej już Warszawy, o które wciąż dbamy - mówi stołeczny konserwator zabytków Michał Krasucki. Sekrety podziemnej stolicy przybliży rozpoczynająca się w środę Warszawska Konferencja Konserwatorska.

"Miasto podziemne. Metodologia badań konserwatorskich i zarządzanie obiektami podziemnymi we współczesnym mieście" będzie tematem szóstej już Warszawskiej Konferencji Konserwatorskiej organizowanej przez Biuro Stołecznego Konserwatora Zabytków. Odbędzie się ona w dniach 14-16 czerwca w Centrum Kreatywności Targowa na Pradze. Będzie również transmitowana na Facebooku Biura Stołecznego Konserwatora Zabytków. 

- Jeżeli chodzi o tę podziemną warstwę naszego miasta, to pod naszymi stopami przede wszystkim wciąż kryją się zachowane fundamenty nieistniejących kamienic. Ma to związek z faktem, że siatka ulic przedwojennej stolicy zdecydowanie różniła się od dzisiejszej, szczególnie na terenie dawnego getta. Co widać chociażby podczas prac, które ukazały fundamenty kamienic przy ulicy Gęsiej i Miłej. Można powiedzieć, że także ta dawna żydowska dzielnica, poza miejscami, gdzie są fundamenty nowych budynków, nadal istnieje właśnie pod ziemią. I to stolica nam bardzo często odsłania przy różnego rodzaju pracach ziemnych - opowiadał Krasucki.

Ceglane kanały z XIX wieku i bunkier prezydenta

Innym elementem tej podziemnej Warszawy jest cała grupa różnego rodzaju zabytkowych instalacji podziemnych. - Z których najważniejsze stanowią oczywiście warszawskie filtry i wodociągi, czyli kanały lindleyowskie, które przebiegają w różnych miejscach miasta i bardzo często takie kanały, a mówimy tutaj o kanałach ceglanych z lat 80. XIX wieku, przy różnego rodzaju inwestycjach nam się pojawiają. A także rozmaitego typu urządzenia z tym związane jak pompy czy ssaki już przy samej Wiśle - relacjonował.

- Mamy też pojawiające się w różnych miejscach miasta schrony czy bunkry, które częściowo są widoczne ponad ziemią, ale wiele z nich jest w niej całkowicie schowanych jak choćby tzw. Bunkier Starzyńskiego na terenie Ogrodu Krasińskich, o którym mało kto wie. Swego czasu przy przebudowie kolejowej linii obwodowej znajdowano też sporo schronów poniemieckich, które były częściowo wkopane w ziemię, więc ta infrastruktura wojskowa też czasami jest odnajdowana. Są również obiekty, które kiedyś pełniły rolę bardziej reprezentacyjną, ale też miejsca spotkań jak Elizeum, podziemna grota z XVIII wieku w skarpie Parku na Książęcem, obecnie Parku im. Rydza-Śmigłego, która też wielu osobom nie jest znana - wymieniał Krasucki.

- Wreszcie mamy całą archeologię, która pojawia się w czasie różnego rodzaju badań, czyli te wszystkie warstwy kulturowe, różnego rodzaju ceramika, przedmioty codziennego użytku czy także naturalne pozostałości np. słoń leśny, którego relikty odkryto w rejonie budowy stacji metra Płocka. Pamiętajmy, że budowa metra zazwyczaj odbywa się już w warstwach skalnych, a więc bardzo głęboko, czyli w mniejszym stopniu odsłania bliższe nam czasowo warstwy kulturowe, natomiast w czasie budowy samych stacji pojawiają się właśnie tego typu naturalne ciekawostki - podkreślił stołeczny konserwator.

Podziemne spotkania, muzyka, jedzenie z Domku Imama

Podczas trzech dni konferencji jej uczestnicy będą także m.in. mówić o podziemnym korytarzu w Gucinie, obecnie na pograniczu Mokotowa i Ursynowa, a także o historycznych, podziemnych budowlach murowanych na terenie dawnej Stalowni Praskiej i tzw. Zbrojowni nr 2. - To jest oczywiście ujęcie warszawskie, ale na konferencję zaprosiliśmy gości z całego kraju. Opowiemy więc również na przykład o podziemnych obiektach Szczecina czy Lublina - zaznaczył Michał Krasucki.

W programie znalazła się też wizyta studyjna na terenie Elizeum. Tę ceglaną budowlę w formie podziemnej rotundy zamykają cztery półkoliste nisze. Do przykrytej kopułą sali prowadzą położone wyżej korytarze przykryte sklepieniem kolebkowym. Światło dzienne dochodziło tam przez okrągły otwór w kopule, sala była również doświetlana świecami i kagankami.

Do środka prowadziły drzwi umieszczone w masywie skarpy, kierujące korytarzem do sali. - Zachowały się odciski kasetonów dekorujących sklepienie, fragmenty tynku imitującego sztuczną skałę w bocznym korytarzu oraz fragment trójbarwnej polichromii w układzie pasowym na ścianie górnego korytarza. Oryginalnie wystrój był bardzo bogaty. Znajdowały się tam m.in. loże z kanapami, fontanny i kolumny - mówi Krasucki.

W okresie świetności sala zimą była ogrzewana kominkiem, a podziemny korytarz łączył ją z tzw. Domkiem Imama, gdzie znajdowała się kuchnia. Gościom czas umilali muzycy ukryci na górnym korytarzu, który zapewniał dobrą akustykę. W Elizeum prawdopodobnie odbywały się spotkania towarzyskie znanego z wystawnego stylu życia brata króla Stanisława Augusta, ks. Kazimierza Poniatowskiego, założyciela Parku na Książęcem.

Autorka/Autor:mg/b

Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: Mateusz Szmelter/tvnwarszawa.pl

Pozostałe wiadomości

Do dramatycznego wypadku doszło na ulicy Grochowskiej. Kierowca wjechał w kobietę na przejściu dla pieszych. Chwilę później leżała 10 metrów od miejsca, w którym doszło do uderzenia. Pierwszej pomocy udzielili jej strażnicy miejscy.

"Ponad 10 metrów za przejściem dla pieszych, na jezdni leżała młoda kobieta, a przed nią stała taksówka"

"Ponad 10 metrów za przejściem dla pieszych, na jezdni leżała młoda kobieta, a przed nią stała taksówka"

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Pod Makowem Mazowieckim działała narkotykowa linia produkcyjna. W ręce policjantów trafiła blisko tona klofedronu, mefedronu i marihuany. Czarnorynkową wartość wszystkich substancji oszacowano na ponad 43 miliony złotych. Trzy osoby zostały zatrzymane.

Linia produkcyjna zlikwidowana. Policjanci znaleźli prawie tonę narkotyków

Linia produkcyjna zlikwidowana. Policjanci znaleźli prawie tonę narkotyków

Źródło:
PAP

Policjanci z Grodziska Mazowieckiego zatrzymali dwóch mężczyzn podejrzanych o okradanie ciężarówek na parkingu przy autostradzie. 40-latkowi i 42-latkowi przedstawiono zarzuty dokonania czterech przestępstw.

Aresztowani za okradanie ciężarówek przy autostradzie

Aresztowani za okradanie ciężarówek przy autostradzie

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Stolica ma nową mieszkankę. Przyszła na świat w nietypowych okolicznościach - urodziła się w taksówce. Na miejscu pojawił się zespół ratownictwa medycznego, który zajął się dziewczynką i jej mamą. Obie trafiły do szpitala.

W taksówce odeszły jej wody i rozpoczął się poród

W taksówce odeszły jej wody i rozpoczął się poród

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Ma ponad 90 kilometrów - jest zatłoczona, odkąd powstała. Chodzi o autostradę A2 między Łodzią a Warszawą. Dla stojących w korkach kierowców nadchodzi wreszcie ratunek - droga zostanie poszerzona. Zyska po jednym pasie w każdą ze stron. Kiedy? Formalności już ruszyły. Drogowcy koniec prac przewidują na 2029 rok. Materiał Łukasza Wieczorka z magazynu "Polska i Świat".

A2 między Łodzią a Warszawą będzie trzypasmowa. Drogowcy podają termin

A2 między Łodzią a Warszawą będzie trzypasmowa. Drogowcy podają termin

Źródło:
TVN24

Do jednego z wolskich mieszkań wdarł się mężczyzna, który bił domowników po głowie i groził przedmiotem przypominającym broń mężczyźnie. Powodem było nagranie zamieszczone w internecie dotyczące jego partnerki. Policjanci zatrzymali dwójkę podejrzanych: 33-latka i 25-latkę.

Na korytarzu dwie osoby wzywały pomocy. "Do ich mieszkania wdarł się nieznany mężczyzna"

Na korytarzu dwie osoby wzywały pomocy. "Do ich mieszkania wdarł się nieznany mężczyzna"

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Policyjną kontrolą zakończyła się podróż 36-letniego mieszkańca Lublina. Mężczyzna pędził trasą S17 z prędkością 215 kilometrów na godzinę. Podróżowała z nim dwójka małych dzieci. Kierowca został ukarany mandatem w wysokości 5 tysięcy złotych i 15 punktami karnymi.

Jechał trasą ekspresową z prędkością 215 kilometrów na godzinę. Podróżowały z nim dzieci

Jechał trasą ekspresową z prędkością 215 kilometrów na godzinę. Podróżowały z nim dzieci

Źródło:
PAP
Adwokaci mieli pomagać "gangowi trucicieli". Wciąż są w zawodzie

Adwokaci mieli pomagać "gangowi trucicieli". Wciąż są w zawodzie

Źródło:
tvn24.pl
Premium

Pod Pomiechówkiem znaleziono 17 monet. Pochodzą z XVI i XVII wieku z terenów Saksonii, Brandenburgii i Niderlandów. Ich wartość to około pół miliona złotych - oceniają znalazcy. - To jest chyba jeden z największych tego typu skarbów odkrytych do tej pory w Polsce - komentuje archeolog Piotr Duda.

Szukali rzymskiej drogi, znaleźli stare monety warte pół miliona złotych

Szukali rzymskiej drogi, znaleźli stare monety warte pół miliona złotych

Źródło:
PAP

Nominacja arcybiskupa Adriana Galbasa to dobry, choć zaskakujący wybór dla Warszawy - ocenił publicysta Tomasz Terlikowski. Jego zdaniem arcybiskup Galbas jest bardziej otwarty na zmiany niż przeciętny polski biskup, nie boi się trudnych decyzji i "szuka nowych dróg dotarcia" do młodych ludzi, co jest istotne w "szybko postępującej laicyzacji".

"Bardziej otwarty niż przeciętny polski biskup". Nowy metropolita warszawski "nie boi się trudnych decyzji"

"Bardziej otwarty niż przeciętny polski biskup". Nowy metropolita warszawski "nie boi się trudnych decyzji"

Źródło:
PAP, tvnwarszawa.pl

Dwa samochody zderzyły się na skrzyżowaniu alei Wilanowskiej i Doliny Służewieckiej. Trzy osoby trafiły do szpitali.

Trzy osoby w szpitalu po zderzeniu dwóch aut

Trzy osoby w szpitalu po zderzeniu dwóch aut

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Na stacji Natolin doszło do wypadku z udziałem pasażerki, a w pociągu na Stokłosach pasażer złamał biodro. Były utrudnienia, metro nie kursowało na ursynowskim odcinku.

Dwa wypadki na pierwszej linii metra

Dwa wypadki na pierwszej linii metra

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Autobus linii 317 blokował ulicę Wiertniczą na wysokości pętli. Przyczyną był błąd kierowcy. Były utrudnienia.

Autobus stanął w poprzek ulicy, kilka kilometrów korka

Autobus stanął w poprzek ulicy, kilka kilometrów korka

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Na ulicy Wiertniczej policja zatrzymała 54-letniego kierowcę. Mężczyzna wiózł busem do szkoły ośmioro dzieci. Okazało się, że jest pijany, wydmuchał dwa promile. Z ustaleń policji wynika, że mężczyzna ten był zatrudniony w firmie dowożącej dzieci do szkoły.

Wiózł ośmiu uczniów do szkoły, miał dwa promile

Wiózł ośmiu uczniów do szkoły, miał dwa promile

Źródło:
tvnwarszawa.pl

41-letni kierowca audi został dwukrotnie zatrzymany w ciągu kilku godzin. Okazało się, że za kierownicę nie powinien wsiadać. Miał zakaz prowadzenia pojazdów. Dodatkowo podczas drugiego "spotkania" z policjantami był pod wpływem środków odurzających.

Miał zakaz prowadzenia auta, policja zatrzymała go dwa razy w ciągu czterech godzin

Miał zakaz prowadzenia auta, policja zatrzymała go dwa razy w ciągu czterech godzin

Źródło:
tvnwarszawa.pl

80-letnia mieszkanka Konstancina-Jeziorny podczas zakupów straciła portfel. Dzięki nagraniom kamer monitoringu udało się zatrzymać podejrzaną. Jak podała policja, 60-latka była notowana za kradzieże.

80-latka okradziona w sklepie. Kradzież portfela nagrał monitoring

80-latka okradziona w sklepie. Kradzież portfela nagrał monitoring

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Jest już wstępne podsumowanie 50. kwesty na Starych Powązkach. W tym roku udało się zebrać ponad ćwierć miliona złotych. Jednak licznik jeszcze się nie zatrzymał. W internecie zbiórka na rzecz ratowania zabytkowych nagrobków jeszcze trwa.

Kwesta na Starych Powązkach. Zebrano ćwierć miliona złotych. A to jeszcze nie koniec

Kwesta na Starych Powązkach. Zebrano ćwierć miliona złotych. A to jeszcze nie koniec

Źródło:
tvnwarszawa.pl, PAP

Kardynał Kazimierz Nycz nie jest już arcybiskupem metropolitą warszawskim. Papież Franciszek mianował na to stanowisko dotychczasowego metropolitę katowickiego Adriana Józefa Galbasa.

Papież przyjął rezygnację kardynała Nycza

Papież przyjął rezygnację kardynała Nycza

Źródło:
tvnwarszawa.pl. episkopat.pl, archidiecezjakatowicka.pl

Wypadek na drodze krajowej numer siedem w Dziekanowie Leśnym. Po zderzeniu auta osobowego z ciężarówką ranne zostało dziecko. Trasa jest zablokowana w kierunku Warszawy.

Zderzenie auta z ciężarówką, ranne dziecko

Zderzenie auta z ciężarówką, ranne dziecko

Źródło:
tvnwarszawa.pl

30-latek z Płońska (Mazowieckie) został obrabowany w swoim domu. Zamaskowani mężczyźni weszli do środka po wybiciu szyby w drzwiach wejściowych, rozpylili duszący gaz i ukradli laptopa. Zatrzymano czterech podejrzanych.

W maskach włamali się do domu, rozpylili gaz i ukradli laptopa

W maskach włamali się do domu, rozpylili gaz i ukradli laptopa

Źródło:
tvnwarszawa.pl

Drogowcy rozszerzyli strefę płatnego parkowania niestrzeżonego o Saską Kępę i Kamionek. Zmiany w parkowaniu obowiązują od poniedziałku, 4 listopada. Do parkowania w strefie uprawniają dwa rodzaje abonamentu: rejonowy i obszarowy.

Od dziś strefa płatnego parkowania jest większa

Od dziś strefa płatnego parkowania jest większa

Źródło:
tvnwarszawa.pl