Nie żyje profesor Marian Fuks z ŻIH-u. Miał 108 lat

O śmierci profesora Mariana Fuksa poinformował w niedzielę (23 października) na Facebooku Teatr Żydowski. "Jeszcze 28 września obchodził 108. urodziny. Był historykiem i muzykologiem. Przez wiele lat pracował w Żydowskim Instytucie Historycznym (ŻIH), gdzie zajmował się historią Żydów w Warszawie, historią żydowskiej prasy, kultury, biografistyką oraz Holokaustem. Wszechstronne zainteresowania Profesora zaowocowały ponad tysiącem prac z dziedziny historii i kultury, publikowanych w kraju i za granicą!" - poinformował Teatr Żydowski.

Informacje potwierdził na Facebooku Remigiusz Grzela, prozaik, poeta i dramaturg. Dodano, że profesor był trzecim najstarszym mężczyzną w Polsce i jednym ze 150 najstarszych na świecie.

Zajmował się historią Żydów w Warszawie

Na stronach Teatru Żydowskiego można przeczytać, że Marian Fuks urodził się 28 września 1914 r. w Płońsku. Jego ojciec, Borys, działał w Polskiej Organizacji Wojskowej. Fuks rozpoczął studia dziennikarskie, przerwane przez obowiązkową służbę wojskową w kawalerii. Po ataku Niemiec na Polskę Fuks został zmobilizowany, jednak nie wziął udziału w walkach. Podczas marszu na wschód został wzięty do niewoli przez Sowietów, oskarżony o szpiegostwo i wywieziony na Syberię. Z łagru wyszedł dzięki paktowi Sikorski-Majski (porozumieniu zawartemu między rządem radzieckim a rządem polski na uchodźstwie po ataku Niemiec na ZSRR).

Służył jako kwatermistrz w 1. Brygadzie Pancernej im. Bohaterów Westerplatte, uczestnicząc między innymi w walkach na przyczółku magnuszewskim w lecie 1944 r. i bitwie o Wał Pomorski w lutym 1945 r.

Po wojnie został pułkownikiem rezerwy. W 1967 r. wydalono go z wojska na początku czystki antysemickiej. Rok później został pracownikiem ŻIH. Najpierw pracował w Archiwum, potem przez krótki czas był dyrektorem Instytutu. W pracy naukowej zajmował się historią Żydów w Warszawie, historią żydowskiej prasy, kultury, biografistyką oraz Holokaustem. Wśród jego publikacji znajdziemy książki Żydzi w Warszawie. Życie codzienne, wydarzenia, ludzie oraz Prasa żydowska w Warszawie 1823-1939. Edytował m.in. Adama Czerniakowa dziennik getta warszawskiego.

Jako miłośnik opery, odnalazł na Białorusi, w zaginionym majątku Ubiel, miejsce urodzin Stanisława Moniuszki.

Przez 20 lat redagował kwartalnik „Biuletyn ŻIH”.