Akcja IPN "Zapal Światło Wolności" i organizowany przez PiS Marsz Wolności, Solidarności i Niepodległości, to niektóre elementy obchodów 32. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. W centrum Warszawy stanęły także wozy pancerne i koksowniki, które mają przypominać atmosferę tamtego dnia.
Dziś przypada 32. rocznica wprowadzenia stanu wojennego w Polsce.
"Zapal Światło Wolności" to tytuł akcji Instytutu Pamięci Narodowej, który zachęca do upamiętnienia ofiar stanu wojennego poprzez zapalenie o 19.30 w oknie świeczki lub kliknięcie na miniaturkę świecy na stronie internetowej IPN.
IPN przygotował też propozycje edukacyjne. Ulicami Warszawy na trasie wytyczonej przez miejsca związane ze stanem wojennym przejedzie zabytkowy Ikarus 280. Pasażerów czeka wycieczka z komentarzem historycznym oraz koncert piosenek opozycyjnych. IPN przygotował też wystawę plenerową "Ofiary stanu wojennego" przed stołecznym kościołem św. Stanisława Kostki, dzięki której będzie można poznać sylwetki 56 ofiar z okresu stanu wojennego.
Staną koksowniki
Wozy pancerne i ZOMO-wcy grzejący się przy koksownikach – to obraz, który wita przechodniów na placu przy stacji metra Centrum w Warszawie. Akcję organizują wolontariusze z Fundacji Odpowiedzialność Obywatelska, którzy chcą przypomnieć o stanie wojennym młodym ludziom znającym ten okres wyłącznie z książek i lekcji. Dla nich zorganizowane będzie także spotkanie z historykiem prof. Antonim Dudkiem i opozycjonistą Adamem Borowskim oraz koncert piosenek Jacka Kaczmarskiego.
O wydarzeniach sprzed 32 lat przypomni także III Marsz Wolności, Solidarności i Niepodległości, który w Warszawie zorganizuje Prawo i Sprawiedliwość. Według ostatnich zapowiedzi szefa partii Jarosława Kaczyńskiego marsz ma także zwrócić uwagę na niesprawiedliwość społeczną w Polsce. Kaczyński tłumaczył, że marsz jest organizowany po to, by trwała pamięć o wielkim ruchu Solidarności oraz "o podniesionej przeciwko narodowi ręce, ręce sługusów Związku Sowieckiego, którzy wtedy zniszczyli polskie nadzieje i zadali Polsce straty, których skutki trwają po dziś dzień".
Uczczenie pamięci ofiar stanu wojennego proponuje także Stowarzyszenie "Młodzi Demokraci" - polityczno–społeczna organizacja młodzieżowa związaną z Platformą Obywatelską. W ponad 40 miastach w Polsce m.in. w Warszawie przed tablicą upamiętniającą Grzegorza Przemyka, w Gdańsku przed Pomnikiem Poległych Stoczniowców i w Krakowie na Rynku Głównym przy studzience Walentego Badylaka, demokraci zapalą znicze.
Prasa podziemna
"Spotkamy się nie po to, żeby szukać winnych, lecz po to, żeby okazać swoją wdzięczność i upamiętnić ofiary stanu wojennego. Przyjdź w wyznaczone miejsce w swoim mieście i wspólnie z nami zapal znicz, aby upamiętnić bohaterów" - zachęcają młodzi demokraci.
Muzeum Historii Polski oraz Dom Spotkań z Historią zaprasza ponadto na premierowy pokaz filmów dokumentalnych poświęconych sztuce stanu wojennego pt. "Literatura i prasa podziemna" oraz "Aktorzy w stanie wojennym". Po pokazie planowane jest spotkanie m.in. z pisarzem Markiem Nowakowskim. Z okazji rocznicy prezydent Bronisław Komorowski wręczy odznaczenia państwowe działaczom opozycji demokratycznej. Uroczystość odbędzie się w Pałacu Prezydenckim. Władze komunistyczne jeszcze 12 grudnia przed północą rozpoczęły zatrzymywanie działaczy opozycji Solidarności. W ciągu kilku dni w 49 ośrodkach internowania umieszczono około 5 tys. osób. Główne uderzenie nastąpiło w Gdańsku, gdzie zebrała się Komisja Krajowa NSZZ "Solidarność" i gdzie w związku z tym przebywało wielu działaczy i doradców związkowych. Pierwszej nocy stanu wojennego zatrzymano w Gdańsku około 30 członków Komisji Krajowej i kilku doradców.
Zatrzymywali działaczy
O rocznicy wprowadzenia stanu wojennego przypomni również prezes IPN Łukasz Kamiński, który jedenastu zasłużonym osobom wręczy Krzyże Wolności i Solidarności.
W niedzielę 13 grudnia 1981 r. o godz. 6 rano Polskie Radio nadało wystąpienie gen. Wojciecha Jaruzelskiego, w którym informował on Polaków o ukonstytuowaniu się Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego (WRON) i wprowadzeniu na mocy dekretu Rady Państwa stanu wojennego na terenie całego kraju. Władze komunistyczne jeszcze 12 grudnia 1981 roku przed północą rozpoczęły zatrzymywanie działaczy opozycji i Solidarności. W ciągu kilku dni w 49 ośrodkach internowania umieszczono około 5 tys. osób. Stan wojenny został zawieszony 31 grudnia 1982 r., a 22 lipca 1983 r. odwołany, przy zachowaniu części represyjnego ustawodawstwa.
TAK WYGLĄDAŁ 13 GRUDNIA W STOLICY W UBIEGŁYM ROKU:
PAP/ran