Rzeki atmosferyczne to burze, o których mówi się, że są "jak rzeki na niebie". Niosą ze sobą ogromne ilości wody. Gdy dotrą nad ląd, mogą wywoływać powodzie i lawiny błotne, zabijać ludzi i powodować ogromne szkody materialne. Cała seria takich zdarzeń atakuje Kalifornię od 26 grudnia ubiegłego roku z niespotykaną częstotliwością. W całym stanie w wyniku gwałtownej pogody zginęło w tym czasie co najmniej 20 osób.
Rzeki atmosferyczne działają jak tunele aerodynamiczne, które przenoszą ogromne ilości pary wodnej z ciepłych wód oceanu nad lądy średnich szerokości geograficznych. Potrafią sięgać w głąb lądu nawet daleko od oceanu, w Europie docierając na przykład - jak zauważa serwis naukaoklimacie.pl - nad obszar Niemiec czy Polski.
Rzeka taka przemieszcza się na wysokości 1,5-2 kilometrów nad powierzchnią, a docierając do lądu, gwałtownie opada w postaci ulewnego deszczu lub intensywnego śniegu.
Jak często tworzą się rzeki atmosferyczne? Czy zawsze są groźne? Jaki mają związek ze zmianami klimatu? Odpowiedzi na te pytania zebrała Agencja Reutera.
JAK CZĘSTO POWSTAJĄ RZEKI ATMOSFERYCZNE?
"Rzeki na niebie” - jak bywają nazywane - są stosunkowo powszechne i pojawiają się w różnych miejscach na Ziemi. Według NASA, w każdej chwili jest ich na świecie łącznie około jedenastu.
JAK SILNE SĄ RZEKI ATMOSFERYCZNE?
Amerykańska Narodowa Administracja Oceaniczna i Atmosferyczna (National Oceanic and Atmospheric Administration - NOAA) ocenia, że rzeki atmosferyczne mogą przenosić do 15 razy większą objętość wody niż tak potężna rzeka, jak Missisipi.
Większość rzek atmosferycznych jest jednak stosunkowo słaba i nie powoduje poważnych szkód. Wręcz przeciwnie, bywają pożyteczne, zapewniając bardzo potrzebne dostawy wody w postaci deszczu lub śniegu, co łagodzi groźbę wystąpienia suszy.
KTÓRE RZEKI ATMOSFERYCZNE Z OSTATNICH LAT UZNANO ZA SZCZEGÓLNIE NISZCZYCIELSKIE?
W 2019 roku rzeka atmosferyczna, którą nazwano Pineapple Express (Ananasowy Ekspres), uderzyła w Zachodnie Wybrzeże USA. Para wodna, która nadciągnęła znad Hawajów, przyniosła potężny deszcz i spowodowała groźne lawiny błotne. Samochody pływały po autostradach, a wiele osób straciło dach nad głową.
W 2021 r. rzeka atmosferyczna w ciągu dwóch dni zrzuciła miesięczną normę deszczu na Kolumbię Brytyjską w Kanadzie, powodując tragiczne w skutkach powodzie i osunięcia się ziemi, niszcząc całe połacie terenu i odcinając dostęp do największego portu w kraju - Vancouver.
JAK WYGLĄDA RZEKA ATMOSFERYCZNA, GDY "PŁYNIE" PO NIEBIE?
Jak smugi delikatnych chmur, mogące rozciągać się na setki kilometrów.
JAK ZMIANY KLIMATU MOGĄ WPŁYNĄĆ NA RZEKI ATMOSFERYCZNE?
Według badań z 2018 roku, z powodu zmian klimatu w kolejnych latach może ubywać liczebnie rzek atmosferycznych, ale będą one rozleglejsze i dłuższe oraz bardziej obfitujące w wodę. Co za tym idzie - bardziej niszczycielskie.
Źródło: Reuters, naukaoklimacie.pl, tvnmeteo.pl
Źródło zdjęcia głównego: NASA