2019 rok to z jednej strony ruch na rzecz klimatu, z drugiej - problemy z dostępem do wody pitnej. W programie "Wstajesz i wiesz" Katarzyna Karpa-Świderek z WWF Polska podsumowała ubiegły rok pod kątem ekologii.

W 2019 roku opublikowano pierwsze zdjęcie czarnej dziury, a chińska sonda Chang'e 4 wylądowała na niewidocznej z Ziemi półkuli Księżyca. To tylko dwa z wielu odkryć i wydarzeń naukowych, o których czytaliśmy w ubiegłym roku.

Dziś po południu będziemy świadkami niecodziennego widowiska. Nad Polską przeleci kilkadziesiąt satelitów Starlink, tworząc na niebie świetlisty łańcuch. Wszystko będzie można zobaczyć gołym okiem, ale warto zadbać o odpowiednie miejsce do obserwacji.

Powodzie, susza i pożary lasów to tylko niektóre ze skutków kryzysu klimatycznego, które doskwierały Polsce w 2019 roku. Mimo tego nasz kraj na arenie międzynarodowej dwukrotnie powiedział "nie" neutralności klimatycznej. - Tylko działając bardzo ambitnie jesteśmy w stanie uniknąć katastrofy - ocenił w programie "Wstajesz i weekend" Marek Józefiak z Greenpeace Polska.

Z powodu chorób nowotworowych na świecie umiera rocznie prawie 15 milionów osób, a według prognoz Światowej Organizacji Zdrowia będzie ich przybywać. Zdaniem ekspertów wystarczy kilka podstawowych zasad, aby uchronić się przed zachorowaniem, a jedną z kluczowych jest aktywność fizyczna. Powinniśmy też przeciwdziałać zanieczyszczaniu atmosfery - szacuje się, że z tego powodu umiera rocznie 6,5 miliona ludzi.

Edscottite - tak nazwano minerał, który odkryli naukowcy z Kalifornijskiego Instytutu Technicznego (CalTech) we fragmencie meteorytu, który spadł na Ziemię prawie 70 lat temu.

26 grudnia w niektórych częściach świata można było dostrzec na niebie rzadkie zjawisko. Pierścieniowe zaćmienie Słońca przyciągnęło tłumy obserwujących.

Pożary i rekordowe wartości na termometrach w Australii, grudniowy "żar tropików" i kolejne jesienne Boże Narodzenie w Polsce. We "Wstajesz i weekend" na antenie TVN24 klimatolog Bogdan Chojnicki komentował ostatnie rekordy temperatury na świecie i tłumaczył, jak możemy powstrzymać zmiany klimatyczne.

Amerykańska agencja kosmiczna zaobserwowała na powierzchni naszej gwiazdy nowy typ eksplozji magnetycznej. Naukowcy teoretyzowali o nim już około 15 lat temu, jednak dopiero teraz zauważono go dzięki obserwatorium dynamiki Słońca.

Północny biegun magnetyczny Ziemi, w przeciwieństwie do geograficznego, od lat zmienia swoje położenie. Służy jako narzędzie do nawigacji, co sprawia, że bardzo ważne jest dokładne ustalenie jego pozycji. Naukowcy właśnie zaktualizowali Globalny Model Pola Magnetycznego.

Badanie atmosfery Jowisza i jego księżyców to cel misji Jupiter Icy Moon Explorer (JUICE), która ma rozpocząć się w połowie 2022 roku. Swój wkład w budowę sondy ma mieć polska firma. Skonstruuje urządzenia umożliwiające montaż ogromnych paneli słonecznych.

Pirx - taką nazwę otrzymała odkryta przez polskich astronomów planeta, a gwiazda, wokół której krąży, została nazwana Solaris. Międzynarodowa Unia Astronomiczna rozwiązała konkurs, w którym głosowało między innymi 88 tysięcy polskich internautów.

Kolejny gigantyczny cyklon nad powierzchnią Jowisza. Jak informuje NASA, udało się go zaobserwować podczas ostatniego przelotu sondy Juno.

Przyjechali wozem strażackim i zawiesili na budynku Rady Europejskiej baner z płomieniami i napisem "climate emergency". To przesłanie od aktywistów dla liderów państw, którzy wezmą udział w szczycie klimatycznym. Porozumienie w sprawie neutralności klimatycznej na razie pewne nie jest. - Pytanie, czy premier leci na szczyt jako lobbysta przemysłu gazowego i węglowego, czy jako przedstawiciel nas - zwykłych Polek i Polaków - mówił na antenie TVN24 Paweł Szypulski, dyrektor programowy Greenpeace Polska.

Komisja Europejska przyjęła w środę Europejski Zielony Ład. Strategia ma być "mapą drogową" do tego, aby Unia Europejska stała się neutralna klimatycznie w 2050 roku. Polscy politycy mają jednak wątpliwości co do kosztów oraz warunków zrealizowania przyjętego planu.

Niespotykaną do tej pory aktywność we wszechświecie wykazuje asteroida Bennu. Naukowcy dostrzegli, że wyrzuca cząstki swojego materiału, które mogą następnie opadać na jej powierzchnię. Próbują wyjaśnić, co powoduje aktywność tego tajemniczego zjawiska. Jeżeli uda się to wyjaśnić, będzie do odkrycie na miarę znalezienia igły w stogu siana - twierdzi NASA.

Naukowcy zbadali dziesiątki tysięcy ptaków, które straciły życie w czasie wiosennych i jesiennych migracji, uderzając w wysokie budynki w Chicago w ciągu niespełna czterdziestu lat. Wyniki mogą wskazywać na to, że z powodu zmiany klimatu ciała ptaków się kurczą.

Naukowcy z NASA opublikowali badania, dzięki którym możemy poszerzyć swoją wiedzę na temat Słońca i zjawisk w kosmosie. Sonda Parker Solar Probe badała wiatr słoneczny i to, w jaki sposób uwalnia się on z gwiazdy. Dowiadujemy się też o pogodzie panującej w kosmosie. Naukowcy wyjaśniają wpływ tych zjawisk na naszą planetę.

Niektórzy rodzice ulegają "modzie" na organizowanie "ospa party" i "odra party", czyli spotkań dla niezaszczepionych dzieci z udziałem chorych po to, by celowo je zarazić. Główny Inspektorat Sanitarny przestrzega, że wirusy ospy wietrznej i odry są drobnoustrojami nieprzewidywalnymi, mogącymi powodować poważne konsekwencje dla zdrowia.

- Arktyka topnieje w niewiarygodnym tempie - mówiła we "Wstajesz i wiesz" na antenie TVN24 doktor Joanna Remiszewska-Michalak, fizyk atmosfery. Sprawdź, jakie to ma znaczenie dla pogody w Europie.

NASA potwierdziła, że zdjęcia Księżyca wykonane między końcem września a listopadem przez satelitę Lunar Reconnaissance Orbiter, przedstawiają miejsce katastrofy indyjskiego lądownika Vikram. Wcześniej naukowcy nie byli tego pewni. Vikram rozbił się 6 września.

Naukowcy odkryli supermasywną czarną dziurę, która w teorii nie powinna w ogóle istnieć. Zjawisko ma masę 70 razy większą od Słońca.

Od początku roku do 15 listopada w Polsce zanotowano 1381 przypadków odry. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego - Państwowy Zakład Higieny opublikował meldunek, według którego zachorowań jest siedmiokrotnie więcej niż w tym samym okresie ubiegłego roku.

Zaczęła się już produkcja urządzeń polskiej firmy, które na pokładzie sondy polecą w kierunku Jowisza i jego księżyców. Za misję JUICE odpowiada Europejska Agencja Kosmiczna, a start sondy planowany jest na 2022 rok.

14 stycznia, późny wieczór, w Europie dawno już zapadł zmrok. Satelity NASA rejestrują gwałtowny wzrost promieniowania gamma. W ciągu zaledwie 25 sekund informacja obiega obserwatoria na całym świecie. Kolejne pół minuty później teleskopy na hiszpańskiej wyspie La Palma ustawiają się w kierunku błysku i rozpoczynają obserwacje. Tak udało się zarejestrować najbardziej energetyczny błysk gamma, jaki kiedykolwiek zmierzono. W środę naukowcy zaprezentowali szczegóły obserwacji.

Prawie 700 tysięcy osób co roku umiera na świecie z powodu narastającej oporności na antybiotyki. Liczba ta może wzrosnąć nawet do 10 milionów w 2050 roku, jak alarmują eksperci z okazji Światowego Tygodnia Wiedzy o Antybiotykach.

SpaceX kolejny raz świętuje. Rakieta Falcon 9 wystartowała i z powodzeniem uwolniła 60 satelitów Starlink. Przez najbliższe godziny będą lecieć zwartą grupą na swoje orbity, co na niebie będzie widoczne jako jasna smuga.

W poniedziałek doszło do tranzytu Merkurego, czyli przejścia pierwszej i najmniejszej planety Układu Słonecznego przed tarczą Słońca. Zjawisko było widoczne częściowo w Polsce.

11 listopada będziemy mogli obserwować tranzyt najmniejszej planety Układu Słonecznego. Poza spacerem Merkurego przed tarczą naszej gwiazdy, w nocy na niebie pojawi się równie ciekawe wydarzenie.

Łazik Curiosity samotnie przemierza Marsa. Na jego najnowszych zdjęciach, opublikowanych przez NASA, widać krater Gale ukryty we mgle. Kolejnym zadaniem łazika ma być zbadanie skał na obszarze nazwanym Central Butte.