Synoptyk sprawdza, czy jest szansa na śnieg w święta

[object Object]
Pogoda na 16 dni: coraz więcej chłodnych dnitvnmeteo.pl
wideo 2/8

Jak wygląda obecnie zapowiedź pogody na święta? Około 18 grudnia nad Atlantykiem uformować ma się potężny wir. Taki niż najpierw zwykle ściąga ciepłe deszczowe masy powietrza znad środkowego Atlantyku, by po kilku dniach przynieść duży chłód znad surowej Arktyki. Synoptyk tvnmeteo.pl Arleta Unton-Pyziołek sprawdza, czy jest szansa na białe święta.

Pierwszego dnia grudnia nastała zima meteorologiczna. Za trzy tygodnie rozpocznie się kalendarzowa i astronomiczna. Miejscami daje się we znaki ta najbardziej odczuwalna - termiczna, choć brakuje jej stanowczości.

CZYTAJ WIĘCEJ O ZIMIE METEOROLOGICZNEJ

Rano na przeważającym obszarze Polski temperatura spada już poniżej 0 stopni Celsjusza, jednak zdecydowany mróz panuje tylko w regionach podgórskich i w górach. Napłynęło arktyczne powietrze, morskie wilgotne, więc mało przyjemne. Zaciągnął je z północy wir niżowy o imieniu Mikołaj (Nicolas), którego centrum właśnie wolno sunie nad Laponią, krainą pewnego brodatego jegomościa, hojnie rozdającego prezenty.

Śnieg na święta?

W Laponii, gdzie zima jest bardzo długa, już w październiku "sataa lunta", co w języku fińskim znaczy "pada śnieg".

Śnieg pada i utrzymuje się, gdy panuje zima termiczna, którą wyznacza średnia dobowa temperatura powietrza (suma temperatury od minimum do maksimum podzielona przez liczbę pomiarów) utrzymująca się poniżej 0 st. To kryterium opracowane przez wybitnego badacza Eugeniusza Romera, opublikowane pierwszy raz w roku 1910. To były inne czasy i inne zimy, które potrafiły przyjść już w październiku. Współczesne badania klimatologów wykazują tendencję do skracania się okresu zimowego.

W ostatnich dziesięcioleciach początek zimy termicznej w Polsce najwcześniej notowano w górach, już w październiku. Poza górami zima termiczna najszybciej pojawiała się na Suwalszczyźnie, w drugiej połowie listopada. Stopniowo obejmowała północny wschód kraju i wschód, by w pierwszej połowie grudnia postępować w kierunku zachodnich regionów Polski. Najpóźniej pojawiała się na Wybrzeżu, pod koniec grudnia, za sprawą ocieplającego wpływu Morza Bałtyckiego. Tyle statystyki. Nasz klimat widocznie się zmienia i przesuwa się okres późnej jesieni z listopada na grudzień. Ostatni miesiąc roku bywa więc często pochmurny, z mieszanymi opadami i temperaturą mocno niezdecydowaną.

"Białe święta w naszym klimacie są, niestety, rzadkością"
"Białe święta w naszym klimacie są, niestety, rzadkością"Fakty TVN
Jak powstaje i ile waży śnieg? (Maria Samczuk/PAP/DPA)Maria Samczuk/PAP/DPA

Grudzień powyżej normy

Z ostatnich wyliczeń wiodących modeli meteorologicznych NOAA oraz ECMWF wiadomo, że średnia temperatura miesięczna grudnia tego roku ma być nieco powyżej normy wieloletniej, a opady nieco większe od normy na Pomorzu oraz na południu - w górach. Taka prognoza oznacza trwającą tygodniami przeplatankę ciepłych mas powietrza polarnego i zimnych mas arktycznych. Już się do tego przyzwyczailiśmy.

Pogodę kształtować mają na ogół układy niżowe rodzące się i rozrastające nad Oceanem Atlantyckim, sunące na wschód z welonem szarych chmur. Te potężne wiry powietrza ściągać mają na zmianę ciepło z południowego zachodu i chłód z północy. Mroźnego i suchego wschodniego wyżu nie widać w prognozach.

CZYTAJ WIĘCEJ O PROGNOZIE NA ZIMĘ

Na poniższej mapie prognozowanej anomalii temperatury widać, że w dużej części Polski w grudniu temperatura może być około 1 stopnia wyższa od średniej:

Prognozowana anomalia temperatury w grudniu 2019 (NOAA)NOAA

Prognoza na grudzień

Pierwsze dni grudnia będą spokojne z przelotnymi opadami śniegu z poniedziałku na wtorek. Dopiero w sobotę 7 grudnia rozpocznie się okres dynamicznej pogody, większych opadów na zmianę deszczu i śniegu, którym towarzyszyć ma silniejszy zachodni wiatr. Taki typ pogody utrzymać się może co najmniej do 20 grudnia, gdyż zabraknie blokady w postaci wyżu. Temperatura w ciągu dnia wzrastać będzie kilka stopni powyżej 0 st., a nocami spadać nieco poniżej 0 st. Krótko mówiąc - atlantycka zima z większym chłodem około 10 i 15 grudnia. Każda kolejna porcja chłodnego powietrza wrzucana przez sztormowe wiry pochodzić ma z coraz dalszych zakątków Północy.

W świetle najnowszych materiałów prognostycznych około 18 grudnia uformować się ma nad Atlantykiem potężny wir. Niż taki zwykle najpierw ściąga ciepłe deszczowe masy powietrza znad środkowego Atlantyku, by po kilku dniach wrzucić duży chłód znad surowej Arktyki. To go może umocnić i utrzymać nad Europą przez dłuższy czas. Jest więc szansa, że na święta krajobraz w Polsce zabieli się! Jakie jest prawdopodobieństwo sprawdzenia się tych wyliczeń? Około 60-70 procent.

Na poniższej mapie widać prognozowany wir nad Atlantykiem, który może uformować się około 18.12:

Prognoza baryczna na 18 grudnia według modelu GFS/wetter3GFS/wetter3.de

Potrzebny specyficzny układ wirów

Regularnie powtarzające się sytuacje pogodowe w Europie Środkowej zbadał wybitny klimatolog Hermann Flohn. Ponad 60 lat temu postawił diagnozę - między 23 grudnia a 1 stycznia dominuje w naszej części kontynentu ciepła cyrkulacja zachodnia. Co oznacza, że w 75 procentach przypadków na Boże Narodzenie przychodzi odwilż. Tylko raz na kilka lat pada śnieg na Boże Narodzenie.

By utworzyła się gruba i trwała pokrywa śniegu, nie tylko w górach, ale i na nizinach, potrzeba specyficznego układu wirów powietrza nad Europą - niżu nad Morzem Śródziemnym i wyżu nad Skandynawią. Dopiero taki układ gwarantuje dostawę wilgoci z południa i chłodu z północy, a tym samym śnieżyce. Na razie jednak nic nie wskazuje na taką przebudowę pola barycznego.

Śnieżne oblicze świąt

Malownicza zima z obrazów Chełmońskiego to rzadkość w Święta Bożego Narodzenia ostatniego dwudziestolecia. Jedynie w latach 2001 i 2002 w całym kraju leżało od 5 do 40 centymetrów śniegu. Później śnieg pojawiał się tylko miejscami. Swój honor zima starała się ratować w 2009 roku, kiedy cienka pokrywa śniegu przykrywała prawie cały kraj, a na północy było go do 5-10 cm!

Dopiero w roku 2010 nastała pamiętna śnieżna zima – w Wigilię leżało w Warszawie 18 cm śniegu, w ciepłym zwykle Wrocławiu - 14 cm, a na Podlasiu, Mazurach, Kujawach, Pomorzu i w Wielkopolsce od 20 do 40 cm. W roku 2012 zabielił się nieco krajobraz na północy i wschodzie, a na Podlasiu i Suwalszczyźnie zalegało od 30 do 50 cm śniegu. Rok później nastała rekordowo ciepła Wigilia, kiedy temperatura na południu kraju wzrosła do 13-15 stopni Celsjusza!

Rok temu zabieliło się w czasie Pasterki na wschodzie, południu i w centrum kraju. Rano 26 grudnia leżało od 1 cm na Kielecczyźnie do 20 cm śniegu na Suwalszczyźnie. Widać więc, że śniegu na Wigilię oczekiwać można z największą nadzieją tylko na wschodzie naszego kraju oraz w górach. Regiony zachodnie Polski mogą o śniegu zapomnieć.

Skwer przy Hali MirowskiejRutowska Grażyna/Narodowe Archiwum Cyfrowe
Mężczyzna pchający samochód na ulRutowska Grażyna/Narodowe Archiwum Cyfrowe

Nastała zima, którą w tym kraju musimy "brać z całym dobrodziejstwem inwentarza". Znany angielski ogrodnik Dan Pearson stwierdził: "Niektórzy kochają początek zimy za ostre powietrze, kulenie się i obietnicę ognisk. Inni lubią go za prostotę krajobrazu, który został ogołocony i ograbiony z kolorów, a jeszcze inni za to, że mogą przestać przejmować się ogrodem...". Starajmy się też w naszej zimie dopatrzeć uroku.

Autor: Arleta Unton-Pyziołek / Źródło: tvnmeteo.pl

Źródło zdjęcia głównego: Shutterstock

Pozostałe wiadomości

Upały odpuściły, ale nie na długo. W weekend temperatura w cieniu znów będzie przekraczać 30 stopni Celsjusza. W prognozie pogody na ten tydzień widać też burze, które najsilniejsze mają być w środę.

Odpoczynek od upału będzie krótki

Odpoczynek od upału będzie krótki

Źródło:
tvnmeteo.pl

Burze są możliwe na zachodzie kraju tego wieczora i początkowo w nocy. W czterech województwach obowiązują ostrzeżenia wydane przez Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej.

Niebezpieczne godziny w części kraju

Niebezpieczne godziny w części kraju

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda na jutro. W nocy miejscami mogą pojawić się burze oraz przelotne opady deszczu. Środa 24.07 również będzie pochmurna i deszczowa z lokalnymi wyładowaniami. Będzie gorąco, na termometrach zobaczymy do 28 stopni.

Pogoda na jutro - środa, 24.07. Deszczowa noc w części kraju

Pogoda na jutro - środa, 24.07. Deszczowa noc w części kraju

Źródło:
tvnmeteo.pl

Gdzie jest burza? We wtorek 23.07 wieczorem nad Polską pojawiły się wyładowania atmosferyczne. Śledź sytuację pogodową w kraju na tvnmeteo.pl.

Gdzie jest burza? Front pojawił się nad Polską

Gdzie jest burza? Front pojawił się nad Polską

Źródło:
tvnmeteo.pl

Liczba ofiar śmiertelnych dwóch osuwisk, do których doszło w poniedziałek w Etiopii, przekroczyła 200 - przekazały lokalne władze. Trwają poszukiwania zaginionych.

"Nie wiem, kiedy to się skończy. Wciąż odnajdujemy ciała"

"Nie wiem, kiedy to się skończy. Wciąż odnajdujemy ciała"

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters

Z powodu trwającej od kilku tygodni suszy władze Wiednia wprowadziły zakaz grillowania. Miasto ostrzega przed wysokim ryzykiem pożarów lasów i apeluje o ostrożność.

Zakaz grillowania w europejskiej stolicy

Zakaz grillowania w europejskiej stolicy

Źródło:
PAP

Coraz bardziej dotkliwa susza panuje na Sycylii. Tam, gdzie jest najgorzej, woda z kranów nie płynie od kilkudziesięciu dni. Poważne straty notuje się w rolnictwie i turystyce. Burmistrz miasta Agrigento oświadczył, że to "najgorszy kryzys hydrologiczny w ostatnich latach".

Czarny rynek wody i protesty na Sycylii. "Najgorszy kryzys w ostatnich latach"

Czarny rynek wody i protesty na Sycylii. "Najgorszy kryzys w ostatnich latach"

Źródło:
PAP, Reuters, tvnmeteo.pl

Temperatura na Ziemi bije kolejne rekordy. W niedzielę, 21 lipca, odnotowano najcieplejszy dzień na świecie, odkąd prowadzone są pomiary - wynika ze wstępnych danych europejskiej agencji Copernicus Climate Change Service (C3S).

Najcieplejszy dzień na świecie w historii. Był w niedzielę

Najcieplejszy dzień na świecie w historii. Był w niedzielę

Źródło:
Reuters, tvnmeteo.pl, PAP

Ponad 180 osób zmarło w Hiszpanii od początku wakacji z powodu panujących wysokich temperatur - wynika z danych madryckiego Instytutu Zdrowia imienia Karola III. Około połowę z tych zgonów odnotowano w ostatnich kilkunastu dniach.

Piekielny żar. Od początku wakacji w Hiszpanii zmarło ponad 180 osób

Piekielny żar. Od początku wakacji w Hiszpanii zmarło ponad 180 osób

Źródło:
PAP, thelocal.es, eltiempo.es

Norweski region Telemark, który jest położony około 100 kilometrów na zachód od Oslo, nawiedziły ulewne deszcze. Doszło tam do powodzi, w wyniku której zawalił się most. Służby ewakuowały około 350 mieszkańców i turystów z terenów zagrożonych osunięciami ziemi.

Zawalony most, zalane drogi. Osunięcie ziemi zagraża mieszkańcom i turystom

Zawalony most, zalane drogi. Osunięcie ziemi zagraża mieszkańcom i turystom

Źródło:
PAP, nrk.no

W Kolumbii Brytyjskiej i Albercie szaleją pożary, ewakuowano tysiące osób. Dym generowany przez płomienie przekracza północny Atlantyk - poinformowało europejskie centrum monitorowania atmosfery Copernicus (CAMS).

Od piorunów wybuchają pożary, tysiące ewakuowanych

Od piorunów wybuchają pożary, tysiące ewakuowanych

Źródło:
Reuters, PAP, cbc.ca, nytimes.com

Erupcja Etny spowodowała tymczasowe zawieszenie przylotów i odlotów na lotnisku w Katanii. To nie pierwsza erupcja w tym miesiącu.

Wybuch Etny. Ośmiokilometrowa chmura pyłu nad Sycylią, zawieszono loty

Wybuch Etny. Ośmiokilometrowa chmura pyłu nad Sycylią, zawieszono loty

Źródło:
PAP, Quotidiano Nazionale, tvnmeteo.pl

Stres ludzi wpływa na samopoczucie psów. Przeprowadzone przez brytyjskich naukowców badanie wykazało, że zapachy wydzielane przez zdenerwowane osoby sprawiały, że zwierzaki wykazywały się pesymizmem.

Psy czują zapach naszego stresu. Przez niego stają się pesymistami

Psy czują zapach naszego stresu. Przez niego stają się pesymistami

Źródło:
University of Bristol

Tajfun Gaemi zbliża się do wybrzeży Tajwanu. Towarzyszą mu podmuchy wiatru sięgające 155 kilometrów na godzinę. W przygotowaniu na nadejście żywiołu odwołana została część dorocznych ćwiczeń wojskowych, wstrzymano połączenia promowe. Po przejściu nad Tajwanem Gaemi ma uderzyć w Chiny.

Gaemi wstrzymał część dorocznych ćwiczeń wojskowych

Gaemi wstrzymał część dorocznych ćwiczeń wojskowych

Źródło:
Reuters, Taiwan News, Focus Taiwan

Piorun śmiertelnie poraził 47-letniego mężczyznę i jego 11-letnią córkę na górze Zhaltets w Bułgarii. Drugie dziecko, które zaalarmowało służby ratunkowe, ocalało i zostało śmigłowcem przetransportowane do szpitala.

Ojciec i córka śmiertelnie porażeni piorunem

Ojciec i córka śmiertelnie porażeni piorunem

Źródło:
PAP, breaking.bg

Lecąca w kierunku Jowisza sonda JUICE, aby nabrać prędkości, przeleci w przyszłym miesiącu pomiędzy Ziemią a Księżycem - poinformowała Europejska Agencja Kosmiczna (ESA). To pierwszy tego typu manewr w historii lotów kosmicznych.

Sonda JUICE przeleci między Ziemią a Księżycem   

Sonda JUICE przeleci między Ziemią a Księżycem   

Źródło:
PAP, ESA

Ogień pojawił się na przedmieściach Lizbony. Pożar wybuchł w niedzielę wczesnym popołudniem, a walkę z nim utrudniał upał i silny wiatr. 14 osób, w tym 11 strażaków, odniosło obrażenia. Niebezpieczeństwo pożarowe nie mija.

Wiatr dodał sił pożarowi nieopodal Lizbony. 14 osób rannych

Wiatr dodał sił pożarowi nieopodal Lizbony. 14 osób rannych

Źródło:
SIC Noticias, observador.pt

Cypryjski departament meteorologii (DOM) ostrzega przed spiekotą. Trzy osoby zmarły, a co najmniej kilka trafiło do szpitali w trakcie trwającej właśnie fali upałów na wyspie. Miejscami temperatura może przekroczyć 40 stopni Celsjusza.

Upały na Cyprze. Skwar zabił trzy osoby

Upały na Cyprze. Skwar zabił trzy osoby

Źródło:
PAP, DOM, Cyprus Mail

Po całej serii upalnych dni temperatura coraz rzadziej będzie przekraczać 30 stopni. Jaka pogoda będzie towarzyszyła nam na przełomie lipca i sierpnia? Sprawdź długoterminową prognozę pogody na 16 dni przygotowaną przez Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: lato całkowicie zmieni swoje oblicze

Pogoda na 16 dni: lato całkowicie zmieni swoje oblicze

Źródło:
tvnmeteo.pl

Lawina błotna zalała w niedzielę miasto w północno-wschodniej Francji. Do zdarzenia doszło w departamencie Górna Marna, gdzie weekend przyniósł gwałtowne opady deszczu i burze. Osiem osób zostało rannych.

Błoto zalało miasto. "Po dwóch minutach drzwi pękły pod naporem fal"

Błoto zalało miasto. "Po dwóch minutach drzwi pękły pod naporem fal"

Źródło:
France TV, BFMTV

Za nami kolejna noc obserwacji Koźlego Księżyca. Letnie pełnie są szczególnie efektowne - tarcza naszego naturalnego satelity wydaje się wtedy większa i złotawa. Materiały otrzymaliśmy na Kontakt 24.

Koźli Księżyc. Złota pełnia w waszych obiektywach

Koźli Księżyc. Złota pełnia w waszych obiektywach

Aktualizacja:
Źródło:
space.com, timeanddate.com, Kontakt 24, tvnmeteo.pl

Wypadek w Tatrach. Na Kontakt 24 otrzymaliśmy nagranie z akcji ratunkowej przeprowadzonej w sobotę przez ratowników Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Dotyczyła ona mężczyzny, który upadł na szlaku i rozbił sobie głowę.

Upadł na szlaku, rozbił sobie głowę i stracił przytomność. Wypadek w Tatrach

Upadł na szlaku, rozbił sobie głowę i stracił przytomność. Wypadek w Tatrach

Źródło:
Kontakt 24, tvnmeteo.pl

Chorwacka policja zatrzymała mężczyznę podejrzanego o podłożenie ognia w okolicach Trogiru. W czwartek pożar podszedł bardzo blisko kompleksów hotelowych, zagrażając bezpieczeństwu ponad 4000 ludzi, a w niedzielę wciąż trwało jego dogaszanie.

Miał podpalić las, został wyciągnięty z autobusu za nogi

Miał podpalić las, został wyciągnięty z autobusu za nogi

Źródło:
PAP, index.hr, tvnmeteo.pl

Intensywne opady deszczu spowodowały, że na mapie Olsztyna pojawiło się kolejne jezioro - Płociduga Duża. Zbiornik ten osuszono w XIX wieku, by uzyskać łąki do wypasu koni. Zdaniem naukowców jezioro to jednak wkrótce znowu zniknie.

Na mapie Olsztyna pojawiło się kolejne jezioro

Na mapie Olsztyna pojawiło się kolejne jezioro

Źródło:
PAP

Położone w środkowym Chile jezioro Laguna del Maule wydaje z siebie dźwięki brzmiące jak piosenki z kosmosu. - Są one spowodowane ruchem lub pękaniem cienkich warstw lodu - powiedział glacjolog Andres Rivera.

To chilijskie jezioro śpiewa

To chilijskie jezioro śpiewa

Źródło:
Reuters

Trzęsienie ziemi odnotowano u wybrzeży Krety w niedzielny poranek. Wstrząsy miały magnitudę 5,3. Od soboty aktywność sejsmiczna w regionie wzrosła, a sytuacja jest na bieżąco monitorowana.

Trzęsienie o magnitudzie 5,3 u wybrzeży Krety

Trzęsienie o magnitudzie 5,3 u wybrzeży Krety

Źródło:
ERT News, naftemporiki.gr

Wzrosła liczba ofiar śmiertelnych zawalenia się mostu w północno-środkowych Chinach. Jak podały lokalne media, do rzeki wpadło 25 pojazdów. Do zdarzenia doszło po ulewach, jakie wystąpiły w piątek nad tą częścią Państwa Środka. Nad kraj nadciągają dalsze burze.

Samochody wpadły do rzeki. Los dziesiątek osób pozostaje nieznany

Samochody wpadły do rzeki. Los dziesiątek osób pozostaje nieznany

Źródło:
PAP, Reuters

Temperaturę w miastach można kształtować poprzez zmianę użytkowania terenów dookoła nich. Zespół naukowców z Chin i Wielkiej Brytanii odkrył, że szeroki pas terenów zielonych naokoło metropolii może przyczyniać się do znaczącego obniżenia temperatury w centrum.

"Zielony pierścień" może schłodzić miasto w upały

"Zielony pierścień" może schłodzić miasto w upały

Źródło:
University of Surrey

Grecja mierzy się z kolejnym dniem fali upałów. W związku z temperaturą dochodzącą do około 40 stopni Celsjusza ponownie zamknięto niektóre obiekty archeologiczne, a także popularny wśród turystów Ogród Narodowy w Atenach. Strażacy walczą z pożarami w różnych regionach kraju.

Ponad 40 stopni. Ograniczenia dla turystów, rośnie zagrożenie pożarami

Ponad 40 stopni. Ograniczenia dla turystów, rośnie zagrożenie pożarami

Źródło:
PAP, .ekathimerini.com, wetteronline.de

Słowackie pogotowie górskie (HZS) poinformowało o śmierci polskiego wspinacza, który w piątek nie przeżył upadku z Czarnego Szczytu. Tego dnia w Tatrach Wysokich zginął również inny turysta z Polski.

Kolejny śmiertelny wypadek Polaka w słowackich Tatrach

Kolejny śmiertelny wypadek Polaka w słowackich Tatrach

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl