Tymianek - uprawa, właściwości, zastosowanie macierzanki i olejku tymiankowego

● Tymianek, a właściwie macierzanka tymianek (Thymus vulgaris), to wieloletnia roślina z rodziny jasnotowatych.  ● Tymianek jest rośliną leczniczą, stosowaną także w kuchni i kosmetyce. ● Uprawa tymianku nie wymaga szczególnych umiejętności. Macierzanka tymianek lubi piaszczystą, przepuszczalną glebę i słońce. ● Tymianek ma działanie przeciwgrzybicze, przeciwbakteryjne, odkażające, przeciwzapalne i wykrztuśne. ● Olejek tymiankowy jest ceniony jako środek wspomagający leczenie niestrawności, zmian skórnych oraz infekcji górnych dróg oddechowych.

Tymianek, czyli macierzanka tymianek (Thymus vulgaris), zwany też tymiankiem właściwym i macierzanką właściwą, pochodzi z krajów śródziemnomorskich. Jest rośliną wieloletnią z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae). Tymianek uprawiany jest dla swoich walorów smakowych (jako przyprawa do mięs, zup, a nawet alkoholu) oraz właściwości leczniczych. Ma działanie grzybobójcze i bakteriobójcze, odkażające, wykrztuśne. 

Macierzanka tymianek w Europie stała się popularna już w XIV w. Uprawiana jest w ogrodach także dla swojego wyglądu i zapachu. Porastając skalniaki i skarpy tworzy pachnące łąki. Dobrym pomysłem jest też sadzenie macierzanki tymianku na grządkach warzywnych, jej zapach odstrasza ślimaki.

ZOBACZ >> Jak pozbyć się kreta? Sprawdź skuteczne sposoby

Tymianek dorasta do 30 cm wysokości i jest rośliną wiecznie zieloną. Ma postać krzewinki o rozgałęzionych łodygach, zdrewniałych u dołu. Charakterystyczne drobne listki tymianku rosną naprzeciwlegle i mają ciemnozieloną barwę. Macierzanka tymianek kwitnie od czerwca do sierpnia drobnymi kwiatkami w kolorze bladego różu 

Tymianek można uprawiać z powodzeniem w przydomowym ogrodzie bezpośrednio w ziemi lub w doniczce na parapecie (ale nie nad grzejnikiem) czy na balkonie. Tymianek lubi stanowiska ciepłe i słoneczne, nie lubi wiatru i przeciągów, za to dobrze znosi nawet okresowe susze - nie wymaga częstego podlewania. Ziemia do uprawy tymianku powinna być lekka i przepuszczalna, bogata w wapń. Zimą należy przykryć tymianek rosnący w ogrodzie agrowłókniną lub słomą albo przechowywać roślinę we wnętrzach - polskie zimy mogą być dla niej zbyt mroźne.

Ziele tymianku zawiera olejek, który w swoim składzie ma tymol i karwol, a także saponiny, flawonoidy i garbniki. Tymianek ma wiele właściwości leczniczych. Działa m.in. - wykrztuśnie, - odkażająco, - przeciwzapalnie, - bakteriobójczo, - grzybobójczo. 

Ze względu na swoje właściwości, tymianek stosowany jest w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych, jako środek wspomagający leczenie kaszlu, kataru, bólu gardła. Pomaga również na problemy z żołądkiem i wątrobą.

Tymianek używany jest w kuchni jako przyprawa, szczególnie ceniona w kuchni śródziemnomorskiej. Dodaje się go m.in. do mięs, zapiekanek, zup, gulaszy. Tymianek wchodzi też w skład syropów, nalewek i kosmetyków, zwłaszcza przeciwtrądzikowych.

Olejek tymiankowy jest ceniony w lecznictwie i kosmetyce za swoje właściwości bakteriobójcze i grzybobójcze. Stosowany jest w inhalacjach oraz w postaci syropu przeciwkaszlowego, tabletek i płukanek na ból gardła. Ułatwia odkrztuszanie i działa przeciwzapalnie. Olejek tymiankowy przyspiesza gojenie drobnych ran i otarć naskórka, działa odkażająco, pomaga w pielęgnacji skóry łojotokowej i trądzikowej. 

Olejek tymiankowy pomaga również na problemy z trawieniem i z brakiem apetytu. W formie wcierek może być stosowany na skórę głowy, by wzmocnić cebulki włosów, pobudzić wzrost i zahamować ich wypadanie. Ma swoje zastosowanie także w leczeniu łupieżu. Dostępny jest w sklepach zielarskich i ekologicznych, aptekach oraz drogeriach.

Tymianek cytrynowy (Thymus citriodorus), macierzanka cytrynowa, powstał przez skrzyżowanie macierzanki tymianku z macierzanką pisakową. Nazwę zawdzięcza swojemu cytrusowemu zapachowi. Tymianek cytrusowy stosowany jest do przyprawiania mięs, dań rybnych, sałatek. Dodany do lemoniady lub herbaty wzbogaca smak napoju.

ZOBACZ TEŻ >> Kwiaty balkonowe wieloletnie - kwitnące, zimozielone rośliny wieloletnie, iglaki, krzewy, drzewa