"Bandycki najazd armii niemieckiej bez wypowiedzenia wojny na ziemie Rzeczpospolitej Polskiej"; "Rozbójnicy świata - Niemcy napadli dziś na Polskę. Wojna o wolność narodu rozpoczęta"; "Odwieczny wróg rozpoczął działania" - to tylko niektóre tytuły polskich gazet z 1 września 1939 r., które w internecie udostępniła Biblioteka Narodowa.
Gazety, informujące o napadzie Niemiec na Polskę (m.in. "Dobry Wieczór. Kurier Czerwony", "Goniec Warszawski", "Kurier Warszawski") wydrukowały na swoich pierwszych stronach odezwę prezydenta Rzeczpospolitej Ignacego Mościckiego.
„Obywatele Rzeczpospolitej. Nocy dzisiejszej odwieczny wróg nasz rozpoczął działania zaczepne wobec Państwa Polskiego, co stwierdzam wobec Boga i historii. W tej chwili dziejowej zwracam się do wszystkich obywateli Państwa w głębokim przeświadczeniu, że cały Naród w obronie swojej wolności, niepodległości i honoru skupi się dookoła Wodza Naczelnego i Sił Zbrojnych, oraz da godną odpowiedź napastnikowi, jak to się już nieraz działo w historii stosunków polsko-niemieckich. Cały Naród Polski, pobłogosławiony przez Boga w walce o swoją świętą i słuszną sprawę, zjednoczony z pójdzie ramię przy ramieniu do boju i pełnego zwycięstwa” – brzmiało orędzie Mościckiego.
"Wodzu prowadź na Niemców"
"Goniec Warszawski" pisząc o zaatakowaniu Polski przez Niemcy stwierdził, że "podstępna napaść nastąpiła w kilka godzin po tym, gdy ambasador Polski w Berlinie zawiadomił rząd Rzeszy o życzliwym stanowisku Rządu Polskiego do wysiłków rządu brytyjskiego mających na celu utrzymanie pokoju". - Bezprzykładna w swojej brutalności forma agresji spotka się ze zdecydowaną wolą całego narodu polskiego, który będzie bronił swej wolności, praw i honoru aż do końca - podkreśliła gazeta.
"Kurier Poranny" ogłaszał na swojej pierwszej stronie: "Niech żyje Polska. Niech żyje Pan Prezydent. Wodzu prowadź na Niemców". Gazeta informowała o wprowadzeniu stanu wyjątkowego na obszarze całej Polski, stanie wyjątkowym i powszechniej mobilizacji we Francji oraz w Szwajcarii.
W komentarzu redakcyjnym gazeta podkreślała, że "dla Polaków wojna, która się zaczyna, będzie wojną świętą, wojną do upadłego, wojną na śmierć i życie, wojną do upadłego, wojną za naszą wolność i za zagrożoną przez barbarzyńcę wolność Europy i świata".
"Warunki Hitlera to nikczemność"
Gazety w wydaniach z 1 września 1939 r. informowały też o 16 punktach, przedstawionych przez Niemcy, jako rzekomej ostatniej próbie zapobieżenia wojnie (przewidywały m.in. przyłączenie Gdańska do Rzeszy, plebiscyt w prawie aneksji Pomorza - przy czym Gdynia pozostałaby polska, wybudowanie eksterytorialnych dróg i torów przez Pomorze oraz zdemilitaryzowanie Gdańska, Gdyni i półwyspu Helskiego).
"Express Poranny" tak pisał o warunkach Hitlera: Nikczemność, która przerazi świat. Dokument bandytyzmu politycznego Niemiec w 16 punktach "propozycji" dla Polski.
Z kolei "Gazeta Polska" odnotowała: Propozycje niemieckie dobitnie wskazują - Rzesza dąży do hegemonii w Europie.
"Gazeta Pomorska" na pierwszej stronie podsumowała warunki Hitlera tytułami: Prowokacyjne propozycje Hitlera wobec Polski. Bezczelne wyciąganie ręki po odwiecznie polskie Pomorze. A "Goniec Poranny" skomentował sprawę artykułem pod tytułem: "Na bezczelne pretensje pomiotu krzyżackiego, Polska odpowiedziała pogardliwym milczeniem i twardą żołnierską postawą".
"Mały Dziennik" pisał o warunkach Hitlera jako "dokumencie głupoty i cynizmu z bezczelną miną".
Dużo miejsca na swoich pierwszych stronach dzienniki poświęcały też ostatnim dniom sierpnia 1939 r., które upłynęły pod znakiem burzliwych negocjacji politycznych, toczących się głównie na arenie Anglia - Niemcy - Polska.
Gazety informowały też o zamknięciu londyńskiej giełdy, do czasu wyjaśnienia „sytuacji politycznej”.
Więcej skanów wszystkich gazet z września 1939 roku na stronie Biblioteki Narodowej www.polona.pl
Źródło: tvn24.pl
Źródło zdjęcia głównego: polona.pl