"Politycy narobili nam bigosu". Debata ekspertów o państwie i wyborach

- Ta demonstracja 13 grudnia jest bardzo szkodliwa dla naszego społeczeństwa, również dla młodych ludzi. To jest podważanie zasad państwa - skrytykowała dr Anna Materska - Sosnowska.

- W zeszłym roku w czasie tego marszu były również kwestie związane z Ukrainą. Rozumiem, że w tym roku zostaną poruszone problemy związane z prawem do uczciwych wyborów - zauważył dr Tomasz Żukowski.

- Nie dajmy się zwariować, że demonstracje są złe - skomentował prof. Antoni Dudek pomysł Jarosława Kaczyńskiego, aby 13 grudnia przeprowadzić protest dotyczący sposobu przeprowadzenia tegorocznych wyborów samorządowych. - Tylko dlaczego akurat 13 grudnia? Co ma ta data do systemu informatycznego, który się nie sprawdził? - pytał Radosław Markowski.

- To ma pokazać, że ci, którzy teraz rządzą, w gruncie rzeczy niewiele się różnią od tych, którzy wprowadzali stan wojenny - podsumował ideę stojącą za protestem prof. Janusz Czapiński.

Prof. Radosław Markowski zasugerował z kolei, by wzmocnić rolę Krajowego Biura Wyborczego, a sędziów z PKW wspomóc przedstawicielami innych zawodów, np. psychologów społecznych.

W ocenie prof. Ireneusza Krzemińskiego, należy zastanowić się nad kadencyjnością członków PKW. Stanowczo potępił natomiast jakiekolwiek rozwiązania, które zmierzyłaby do upolitycznienia komisji.

Prof. Antoni Dudek przekonywał, że nadszedł czas, by zastanowić się nad reformą PKW. W jego opinii, nie wszyscy członkowie musieliby być sędziami.

- Politycy narobili nam bigosu. My pomału uczymy się, chodzimy głosować, lepiej lub gorzej, ale się staramy - oceniła dr Anna Materska - Sosnowska.

- Proszę porównać wyważone wystąpienie prof. Krasnodębskiego przed Parlamentem Europejskim, a emocjonalne słowa marszałka Sikorskiego czy premier mojego państwa. Mnie jest przykro - zarzucił z kolei dr Tomasz Żukowski.

Prof. Ireneusz Krzemiński jako "kompromitujący" ocenił apel eurodeputowanych PiS, którzy chcieli przeprowadzenia debaty w Parlamencie Europejskich na temat polskich wyborów.

- Ja uważam, że jak najbardziej można donosić na własny kraj, jeśli są ku temu podstawy - powiedział z kolei Radosław Markowski. W jego opinii sposób przeprowadzenia wyborów samorządowych nie był jednak wystarczającym powodem.

Zdaniem Janusza Czapińskiego, przed kolejnymi wyborami PKW i Krajowe Biuro Wyborcze powinny przeprowadzić pilotaż, w czasie którego można byłoby sprawdzić, czy wyborcy rozumieją instrukcję i zasady głosowania.

- Ogromna część wyborców PO się wycofała - ocenił z kolei prof. Ireneusz Krzemiński.

- Nie oskarżam Polaków o głupotę, ale niestety Polacy nie czytają instrukcji - powiedział prof. Czapiński.

- Nie zgadzam się jednak z tezą, że pogarsza się edukacja obywatelska. Nie wiem też, skąd bierzecie takie dane, że Polacy mają coraz bardziej dość polityków - zwrócił się do innych ekspertów obecnych w studiu.

Zgodził się z tą tezą prof. Janusz Czapiński. - Większość świadomych wyborców idzie do urn po to, żeby wskazać określoną osobę na stanowisko wójta czy burmistrza albo po to, żeby utrącić tego kandydata. Przy okazji dostają jeszcze ileś tam kart, więc z obywatelskiego obowiązku je wypełniają - zauważył.

Dr Anna Materska - Sosnowska podkreśliła, że wiedza Polaków na temat sejmików wojewódzkich jest bardzo mała.

- Jeżeli z każdymi wyborami coś się zmienia, np. karta, to nie dziwmy się, że ludzie nie wiedzą, jak zagłosować - przekonywała z kolei dr Anna Materska - Sosnowska.

Radosław Markowski podkreślił, że ludzie w wielu miejscach Europy tracą zaufanie do partii politycznych. Jego zdaniem, jest to jeden z czynników, które mogą mieć wpływ na rosnący odsetek nieważnych głosów w wyborach do sejmików wojewódzkich.

Prof. Radosław Markowski przyznał, że mogło się zdarzyć, iż w niektórych miejscach kraju doszło do nieprawidłowości, a PKW wiele rzeczy mogła zrobić lepiej.

- Traktujmy się jednak poważnie. XXI wiek, ludzie wykształceni, powinni umieć prawidłowo oddać głos - zauważył, komentując dużą liczbę nieważnych głosów oddanych w wyborach do sejmików.

- Nie chciałabym uczestniczyć w dyskusji polityków, którzy twierdzą, że wybory są sfałszowane - zastrzegł prof. Antoni Dudek. Podkreślił, że Jarosław Kaczyński poszedł "nawet nie o jeden, ale o kilka mostów za daleko".

- Powinniśmy się raczej zastanowić, czy te wybory są dobrą wizytówką dla polskiej demokracji - dodał. Jak wyjaśnił, przyczyny problemów, które dały o sobie znać przy okazji tegorocznych wyborów są złożone.

- Na początku było tak: wybory są sfałszowane, bo wyniki nie zgadzają się z exit polls. To absurd. Teraz zwolennicy tezy o sfałszowaniu wycofali się z argumentu o exit polls i powołują się na intuicję społeczną - wytknął niekonsekwencję osobom nieufnie podchodzących do wyników podanych przez PKW prof. Janusz Czapiński.

Dr Anna Materska - Sosnowska zaleciła ostrożność w formułowaniu tez na temat sfałszowania wyborów i nieprawidłowości, które mogłyby mieć wpływ na wynik wyborów.

- Wybory samorządowe to są takie wybory, w których ogromną rolę ma społeczeństwo obywatelskie - podkreśliła. Zauważyła przy tym, że mówienie o fałszerstwach uderza w ludzi ciężko pracujących w komisjach wyborczych.

Dr Żukowski ocenił, że sytuacja, do której doszło w związku z wyborami jest niepokojąca, a głosy w niektórych okręgach należałoby przeliczyć ponownie.

- Z całą pewnością mamy do czynienia z kompromitacją instytucji, czyli PKW - powiedział dr Tomasz Żukowski. Jak zauważył, mimo że od wyborów minęło już tyle czasu, PKW wciąż nie opublikowała pełnych danych dotyczących np. wyborów do sejmików.

Czy Polska jest w kryzysie? - W jakimś sensie można powiedzieć, że wpadka tak poważnej instytucji, jaką jest PKW, świadczy o problemach w państwie. Myślę jednak, że teza o kryzysie jest na wyrost - stwierdził prof. Ireneusz Krzemiński.

W TVN24 rozpoczęła się debata z ekspertami. Już w niedzielę zagłosujemy w drugiej turze wyborów samorządowych

W programie analiza sondaży, polityczne prognozy oraz oceny partyjnych strategii przed drugą turą wyborów. Podczas debaty przypominamy też najgorętsze wypowiedzi polityków z finiszu kampanii i zastanawiamy się, jak za kilka dni wyglądać będzie powyborczy polityczny krajobraz.

Czytaj więcej o wyborach samorządowych w specjalnym raporcie tvn24.pl.

Źródło: tvn24