W Ogrodzie Sprawiedliwych zasadzono drzewa upamiętniające Władysława Bartoszewskiego, Witolda Pileckiego i księdza Jana Zieję. – Byli sprawiedliwi w niesprawiedliwym świecie – przekonywali członkowie komitetu decydującego o wyróżnieniach.
Uroczystość sadzenia drzew i odsłonięcia pamiątkowych kamieni odbyła się we wtorek na skwerze im. gen. Jana Jura-Gorzechowskiego na Muranowie.
Kamienie pamięci Władysława Bartoszewskiego, Witolda Pileckiego i ks. Jana Ziei odsłonili członkowie ich rodzin. - Wszyscy trzej reagowali na świat, który XX wiek nam przyniósł. Reagowali w sposób, który można uznać za wzorzec reakcji sprawiedliwej wobec świata niesprawiedliwego – powiedział podczas uroczystości Zbigniew Gluza, prezes Fundacji Ośrodka KARTA.
"Stawiali opór przemocy"
Na kamieniu pamięci prof. Władysława Bartoszewskiego wyryto napis o treści: "Świadkowi okrucieństw obu totalitaryzmów, który - stawiając opór kłamstwu i przemocy - był uosobieniem przyzwoitości".
Płk. Rotmistrza Pileckiego z kolei upamiętniono słowami: "Kawalerzyście, przewodnikowi po piekle nazizmu, dobrowolnemu więźniowi Auschwitz, którego raporty miały alarmować świat, ocalać ofiary".
O księdzu Ziei – ostatnim z bohaterów napisano: "Księdzu, który zawsze, także w wojnach, trwał przy przykazaniu nie zabijaj - nigdy nikogo, uznanemu za żywy dowód na istnienie Boga”.
"Są autorytetem moralnym"
W uroczystości wzięła udział wiceambasador Izraela w Polsce Ruth Cohen-Dar. Wyraziła nadzieję, że dzięki inicjatywie w najbliższych latach "wyrośnie kolejny las tolerancji i braterstwa między narodami".
- Każda z uhonorowanych postaci jest autorytetem moralnym i stanowi wzór tego, jak należało zachować ludzką godność i człowieczeństwo w tych nieludzkich czasach. To dzięki nim ocalało setki, a może tysiące Żydów – powiedziała.
Rajskie jabłonie dla Sprawiedliwych
Ogród Sprawiedliwych powstał w 2014 roku. Od tamtej pory są w nim sadzone drzewka (jabłonie) upamiętniające tych, którzy w Europie i poza nią ratowali życie innych lub występowali w obronie ludzkiej godności. Przy drzewkach znajdują się symboliczne kamienie zawierające krótką informację, za jaki czyn dana osoba została uhonorowana.
Jako pierwsi w warszawskim Ogrodzie upamiętnieni zostali: Marek Edelman, Magdalena Grodzka-Gużkowska, Jan Karski, Antonia Locatelli, Tadeusz Mazowiecki, Anna Politkowska.
Rok później (w kwietniu 2015) roku posadzono drzewka Petrowi Hryhorence, Hasanowi Mazharowi i Nelsonowi Mandeli.
PAP/kw