Jak powiedział współczesny japoński pisarz Haruki Murakami „Przynajmniej słońce jest zawsze za darmo...”. Ta sentencja stanowi nie tylko przedmiot rozważań egzystencjonalnych – dziś przy wsparciu technologii można wykorzystać naturalną i darmową energię słoneczną, żeby wziąć ciepłą kąpiel lub zasilić lodówkę.
Energia słoneczna jest powszechnie dostępna i stanowi czyste źródło energii – nie wytwarza ani szkodliwych pyłów, ani dwutlenku węgla. W zależności od zastosowanej technologii promienie słoneczne możemy zamienić na energię cieplną lub energię elektryczną.
Kolektory słoneczne, zwane solarami, to urządzenia do przetwarzania energii słonecznej na ciepło. Promienie docierające do kolektora zamieniane są na energię cieplną nośnika, którym może być ciecz lub gaz. Tego typu instalacje wykorzystuje się najczęściej do podniesienia temperatury wody użytkowej, a czasem również do wspomagania centralnego ogrzewania, chłodzenia budynków czy jako ciepło technologiczne.
Panele fotowoltaiczne to urządzenia w których następuje przemiana energii promieniowania słonecznego (światła) w energię elektryczną w wyniku efektu fotowoltaicznego, czyli zjawiska fizycznego polegającego na powstaniu siły elektromotorycznej w ciele stałym pod wpływem promieniowania świetlnego. Ogniwa fotowoltaiczne to półprzewodniki – powstają m.in. z krzemu, germanu lub selenu.
Dlaczego warto zainstalować systemy solarne?
Oszczędności dobre dla pacjentów
Niewiątpliwie z każdą inwestycją w naturalne, odnawialne źródła energii wiążą się oszczędności związane z miesięcznymi kosztami ponoszonymi w związku z utrzymaniem budynku. Na przykład projekt przeprowadzony przez Mazowiecki Urząd Marszałkowski i dofinansowany kwotą 9,2 mln franków ze Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy, pozwala ograniczyć koszty związane z podgrzewaniem ciepłej wody użytkowej aż o 35 proc. w 12 szpitalach wojewódzkich, na których zamontowano systemy solarne. Dzięki temu w budżecie szpitali pozostaje więcej środków na inne wydatki związane z zapewnieniem profesjonalnej opieki zdrowotnej pacjentom, jak np. zakup sprzętu diagnostycznego.
Zdrowe powietrze w uzdrowiskach
Inną korzyścią związaną ze stosowaniem systemów solarnych jest ochrona środowiska. Jest to szczególnie ważne na przykład w takim miejscu jak gmina uzdrowiskowa Busko Zdrój, która wraz z 11 okolicznymi partnerami otrzymała wsparcie prawie 17 mln franków szwajcarskich. Dzięki tej kwocie wykonano ponad 5900 instalacji kolektorów słonecznych, głównie w domach prywatnych, oraz wymieniono blisko 6000 opraw oświetlenia ulicznego na korzystające z energoszczędnej technologii LED-owej. Dodatkowo wykonane zostaną 32 instalacje fotowoltaiczne na budynkach użyteczności publicznej.
– Powietrze jest dużo czystsze niż przed rozpoczęciem projektu – mówi Tomasz Mierzwa, zastępca burmistrza Buska Zdroju. Dodaje, że inwestycja przyczyniła się ponadto do zwiększenia komfortu życia dla tych mieszkańców, którzy do tej pory używali do podgrzewania ciepłej wody kotłów tradycyjnych, opalanych węglem lub drewnem. Teraz mieszkańcy nie dość, że nie ponoszą kosztów na ogrzanie ciepłej wody, to mogą z niej korzystać do woli, kiedy tylko chcą – nie muszą za każdym razem rozpalać w piecach, żeby ją zagrzać.
Wsparcie ze Szwajcarii
Wykorzystanie technologii solarnych w Polsce rośnie z roku na rok. Dzięki funduszom szwajcarskim i dofinansowaniu wysokości 83 mln franków w ciągu kilku ostatnich lat zrealizowano siedem projektów, w tym trzy w województwie małopolskim, oraz po jednym na Podkarpaciu, na Mazowszu, w świętokrzyskim i zachodniopomorskim. W ramach projektów zainstalowano blisko 22 tys. systemów solarnych o łącznej powierzchni ponad 134 tys. m2. To prawie tyle, ile powierzchnia murawy 19 boisk piłkarskich takiej wielkości jak na Stadionie Narodowym w Warszawie!