Więzienia CIA w Polsce?

Program "wzmocnionych przesłuchań" domniemanych terrorystów przez CIA "nigdy" nie dostarczył ważnych informacji wywiadowczych - stwierdzono w raporcie przygotowanym przez Senat USA. Politycy odtajnili jego streszczenie. W skrócie, cały program tortur i tajnych więzień miał być praktycznie bezużyteczny, a także znacznie bardziej brutalny niż wywiad przyznawał.

- Ci, którzy zgodzili się na funkcjonowanie takiego ośrodka (CIA - red.) na naszym terytorium, zbudowali ogromne zagrożenie dla Polski - ocenił w rozmowie z TVN24 Biznes i Świat Józef Pinior. Senator skomentował w ten sposób zapowiedź opublikowania przez amerykański Senat streszczenia raportu na temat taktyk walki z terroryzmem stosowanych przez CIA.

Senat USA ma we wtorek opublikować streszczenie swego raportu na temat brutalnych przesłuchań, które CIA prowadziła w tajnych ośrodkach poza granicami kraju. Według różnych źródeł, w tym rozmówcy z Human Rights Watch, nazwy lokalizacji pozostaną utajnione.

Jak poinformowało Centrum Informacyjne Rządu, telefoniczna rozmowa szefowej rządu i prezydenta Stanów Zjednoczonych Baracka Obamy dotyczyła spraw międzynarodowych oraz zapowiedzianej na wtorek publikacji raportu Senatu USA na temat więzień CIA.

Obrońcy Abd al-Rahima al-Nashiriego, oskarżonego o zamach na amerykański okręt USS Cole w Jemenie w 2000 roku, wystąpili w czwartek o zbadanie ich klienta pod kątem urazu mózgu. Ich zdaniem mógł go doznać podczas przesłuchań przez agentów CIA.

Polska skierowała do Wielkiej Izby Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu odwołanie od wyroku ETPC ws. więzień CIA - dowiedziała się PAP ze źródeł dyplomatycznych.

Z uzyskanej przez agencję AP notatki Białego Domu na temat raportu Senatu o przesłuchaniach w tajnych więzieniach CIA za czasów prezydenta USA George'a W. Busha wynika, że ówczesny sekretarz stanu Colin Powell nie był początkowo informowany o tym programie.

Informacje o twardych technikach pozyskiwania informacji i sekretnych więzieniach CIA początkowo trzymała w tajemnicy przed sekretarzem stanu USA i niektórymi ambasadorami. Tak wynika ze wskazówek do senackiego raportu dotyczącego praktyk zatrzymań i przesłuchań dokonywanych przez CIA po atakach z 11 września 2001 roku. Dokument, sporządzony przez Biały Dom, wyciekł do mediów.

Szanse na wyjście z więzienia Guantanamo Al-Nashiriego i Abu Zubajdy, którzy - jak orzekł trybunał w Strasburgu byli torturowani w więzieniu CIA w Polsce - są mgliste, choć żadnego z nich dotąd nie skazano, a drugiemu nawet nie postawiono formalnie zarzutów.

- Z całą pewnością Polacy dali się wykorzystać. A może nie Polacy, a rząd Leszka Millera - ocenił decyzję o udostępnieniu Amerykanom ośrodka w Kiejkutach Zbigniew Ziobro (Solidarna Polska). - Każdy inteligentny człowiek powinien się domyślać, że to może służyć celom niekoniecznie zgodnym z polskim prawem czy polską konstytucją - przekonywał. - Dzisiaj wszyscy jesteśmy mądrzy, natomiast 12 lat temu czułem napięcie wokół kraju - bronił tamtej decyzji Krzysztof Janik (SLD).

- Nie możemy protestować przeciwko wyrokowi, bo pozwoliliśmy obcemu państwu na działalność sprzeczną z konwencją, której jesteśmy stroną - skomentował czwartkową decyzję ETPC ws. tortur w więzieniach CIA Roman Kuźniar. Prezydencki doradca ds. międzynarodowych w "Faktach po Faktach" krytycznie ocenił ówczesny polski rząd, który w jego opinii "niewystarczająco chronił suwerenność Polski". - To był brak wyobraźni i głupota (...) tych, którzy podejmowali decyzje - podkreślił.

Donald Tusk nie wykluczył, że Polska będzie się odwoływać od decyzji Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawie więzień CIA w Polsce. - Niewykluczone, powiedziałbym nawet, że dość prawdopodobne jest, że będziemy się odwoływali od tego wyroku - oświadczył premier na piątkowej konferencji prasowej.

- Jestem przekonany, znając Kwaśniewskiego i Millera, że gdyby wiedzieli, że tam są robione tortury, to by przeciwdziałali - zapewnił Ryszard Kalisz. Gość "Wstajesz i wiesz" skomentował wyrok Trybunału w Strasburgu ws. więzień CIA w Polsce. - Trybunał nie przesądza o tym, czy wiedzieli (Leszek Miller i Aleksander Kwaśniewski - red.), czy nie wiedzieli. Trybunał uznał, że powinni byli wiedzieć - dodał.

Polska, nie pokazując Europejskiemu Trybunałowi Praw Człowieka dokumentów ws. rzekomych więzień CIA najprawdopodobniej liczyła, że ten uzna wyłącznie brak współpracy ze stroną polską, a oddali resztę zarzutów personalnie dotyczących skarżących - uważa adwokat Łukasz Chojniak z Uniwersytetu Warszawskiego, gość "Wstajesz i wiesz". - Taktyka była całkiem sprytna, jeżeli nie chcemy mówić o meritum, tylko rozstrzygnięcie trochę zaskoczyło stosujących tę taktykę - powiedział.

- Warszawa znalazła się w skomplikowanej sytuacji, gdyż wyrok ETPC w sprawie więzień CIA narusza demokratyczną i wolnościową tradycję narodu - pisze niemiecki dziennik "Sueddeutsche Zeitung". I dodaje, że Polska pomagała CIA i musi teraz za to odpowiedzieć.

Polski rząd powinien odwołać się od decyzji ETPC ws. więzień CIA - powiedział były prezydent Aleksander Kwaśniewski w TVN24 Biznes i Świat. Podkreślił, że nie usprawiedliwia działań USA, jeśli były niezgodne z prawem, ale ocenił, że polskie władze zachowały się w przeszłości ws. współpracy wywiadów zgodnie z interesem kraju.

"Wyrok zwiększa presję na USA i ich sojuszników, by ujawnić prawdę" - komentuje Reuters. AP wybija, że Polska naruszyła prawa dwóch podejrzanych. Światowe agencje informacyjne i media z uwagą odnotowały orzeczenie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka ws. tajnych więzień CIA na terytorium Polski.

- Przestrzegałbym przed nadmierną sympatią wobec ludzi, którzy stroją się w piórka ofiar. Mówimy o krwawych terrorystach, którzy mają na sumieniu tysiące niewinny ludzi - powiedział w "Faktach po Faktach" szef MSZ Radosław Sikorski. Dodał, że Polska jako jedyne państwo na świecie prowadzi postępowanie karne w sprawie tajnych więzień CIA, w których agenci mieli w nielegalny sposób wymuszać zeznania podejrzewanych o terroryzm. - Nie torturowaliśmy, a sprawę badamy - podkreślił.