W uroczystości odsłonięcia tablicy uczestniczyli między innymi prezydent Hanna Gronkiewicz-Waltz, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych Jan Józef Kasprzyk, przedstawiciele Związku Powstańców Warszawskich, przyjaciele generała i mieszkańcy.
"Wszyscy bardzo go lubiliśmy"
Jako pierwsza, jeszcze przed odsłonięciem tablicy, głos zabrała powstanka Halina Jędrzejewska, pseudonim "Sławka", która we wzruszających słowach wspominała generała Ścibora-Ryskiego. - Chciałabym, żebyście wszyscy zapamiętali go takim, jakim był przez całe swoje życie, a nie tylko ten ostatni okres, kiedy był przewodniczącym naszego związku. Był dla nas kimś niezwykłym. Kimś, komu wierzyliśmy bardzo, komu ufaliśmy, no i kogo bardzo wszyscy lubiliśmy - mówiła. Jan Kasprzyk przypomniał, że żegnaliśmy generała przed dwoma miesiącami, na początku sierpnia, w kolejną rocznicę rozpoczęcia walk powstańczych o wolną i suwerenną Warszawę. - Dziś, w rocznicę zakończenia tych walk odsłaniamy tablicę jemu poświęconą. W miejscu niezwykłym, gdzie służył jako prezes Związku Powstańców Warszawskich i nieopodal pomnika, gdzie mieliśmy zaszczyt i honor wsłuchiwać się w słowa pana generała, kierowane szczególnie do młodego pokolenia - powiedział szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych.
Hanna Gronkiewicz-Waltz w swoim przemówieniu wspominała moment, w którym poznała generała Ścibora-Rylskiego. - To był 2006 rok. Generał zaprosił mnie do Związku Powstańców i zrobił ogromną niespodziankę, bo czekało tam na mnie dwóch kolegów mojego ojca z czasów okupacji, których on odnalazł, o czym mi wcale nie powiedział - opowiadała prezydent Warszawy.
- Dziś jest 2 października, czas kapitulacji Powstania. Na pewno ci wszyscy, którzy to przeżyli, wiedzą, jaki to był tragiczny moment. Nam pozostało o tym pamiętać i to przypominać - dodała Gronkiewicz-Waltz.
Przypomniała też zasługi generała. - Zbigniew Ścibor-Rylski kierował Związkiem Powstańców Warszawskich przez 24 lata. Było to dowodem wielkiego zaufania i szacunku ze strony środowiska powstańców warszawskich. Jego wielką zasługą było upowszechnianie i utrwalanie historii o 63 dniach powstańczej Warszawy, a także budowanie świadomości historycznej kolejnych pokoleń Polaków - przypomniała prezydent.
Wyraziła też nadzieję, że odsłaniana tablica przysłuży się zachowaniu pamięci o generale.
Odsłonięcie tablicy ku czci generała
Powstaniec, generał, bohater
Zbigniew Ścibor-Rylski urodził się 10 marca 1917 roku w Browkach w obwodzie żytomierskim (obecnie Ukraina) w rodzinie szlacheckiej herbu Ostoja. Był żołnierzem Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Polesie" gen. Franciszka Kleeberga, Armii Krajowej. Po wybuchu Powstania Warszawskiego walczył w Zgrupowaniu "Radosław" w batalionie "Czata 49".
Przeszedł cały szlak bojowy i brał udział w walkach na Woli, w Śródmieściu i na Mokotowie. Był współzałożycielem Związku Powstańców Warszawskich. Był członkiem Komitetu Budowy Pomnika Państwa Podziemnego Armii Krajowej, członkiem Rady Kombatanckiej przy Urzędzie do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych oraz Rady Kombatanckiej przy Prezydencie RP.
Należał do grupy inicjatywnej utworzenia Muzeum Powstania Warszawskiego, a później wchodził w skład Rady Honorowej Budowy Muzeum. Był stałym uczestnikiem obchodów wybuchu powstania w stolicy w 1944 roku. Brał udział w pracy Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. 7 maja 2005 roku został mianowany do stopnia generała brygady w stanie spoczynku. Od 2006 roku był członkiem Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari. Od 2008 roku Honorowy Obywatel m.st. Warszawy. Dwukrotnie odznaczony Krzyżem Wojennym Virtuti Militari, dwukrotnie Krzyżem Walecznych, Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą "Polonia Restituta", Warszawskim Krzyżem Powstańczym i wieloma innymi.
Zmarły 3 sierpnia 2018 roku w wieku 101 lat generał został pochowany w grobie rodzinnym na Starych Powązkach. Fundacja Pamięci o Bohaterach Powstania Warszawskiego oraz Związek Powstańców Warszawskich podpisały porozumienie dotyczące budowy w stolicy pomnika generała Zbigniewa Ścibora-Rylskiego. Odsłonięcie pomnika planowane jest na 1 sierpnia 2019 roku - w 75. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego.
WE WTOREK "CZARNO NA BIAŁYM" W TVN24 POŚWIĘCONE BĘDZIE POWSTANIU WARSZAWSKIEMU. POCZĄTEK PROGRAMU O GODZINIE 20.30.
Zobacz też wzruszające przemówienie generała Ścibora-Rylskiego:
kw/PAP/pm