- Powstańcy cenią wkład Lecha Kaczyńskiego w budowę muzeum, ale oczekują, by podczas apelu poległych hołd oddano tylko tym, którzy zginęli w zagładzie miasta - tłumaczył w studiu TVN24 Jarosław Jóźwiak.
Wiceprezydent Warszawy jest członkiem Rady Muzeum Powstania Warszawskiego, która kilka dni temu zaapelowała do Ministerstwa Obrony Narodowej, by w czasie tegorocznych obchodów rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego Apel Poległych był odczytywany "po staremu", a więc bez nazwisk ofiar katastrofy smoleńskiej.
Nie chcą powtórki z Poznania
To pokłosie decyzji Antoniego Macierewicza. Minister obrony narodowej zdecydował, że każda uroczystość z udziałem wojska, na której czytany jest apel poległych, ma być uzupełniona o te właśnie nazwiska. Do żenującego sporu o treść apelu i przebieg uroczystości doszło w Poznaniu. Prezydent miasta nie zgodził się na odczytanie nazwisk ofiar katastrofy podczas apelu w czasie uroczystości 60. rocznicy Czerwca 1956. Minister zagroził z kolei, że nie będzie honorowej asysty wojska. Ostatecznie do odczytania nazwisk ofiar z 10 kwietnia doszło, ale na uroczystościach, których organizatorem był Związek Kombatantów i Uczestników Powstania Poznańskiego Czerwca 1956.
Dla powstańców warszawskich rocznicowe uroczystości są świętością. - To jest dla wszystkich ważny dzień. To nawet nie trzeba rozmawiać, wystarczy być i widzieć te twarze - podkreśla Halina Jędrzejewska, wiceprezes Związku Powstańców Warszawskich, która o zamieszaniu wokół apelu rozmawiała z Pauliną Chacińską, reporterką "Polska i Świat".
Treść czytanego co roku apelu poległych nie zmieniła się od ćwierćwiecza. Powstańcy chcą, by tak zostało, pomimo wytycznych Macierewicza. - Jeżeli ludzie giną w tej walce z myślą o tym, że to jest dla naszego kraju, nie można tego łączyć z grupą ludzi, która zginęła w wypadku lotniczym - tłumaczy Jędrzejewska.
"Za duża presja"
Związek wysłał w tej sprawie pismo do MON. Odpowiedzi nie otrzymał, stąd uchwała Rady Muzeum Powstania Warszawskiego, podjęta na wniosek powstańców. Czy odniesie skutek? Nie zanosi się na to - Prawo i Sprawiedliwość uchwałę bagatelizuje. Ryszard Czarnecki podważa jej wiarygodność, wskazując, że w radzie - oprócz powstańców, muzealników i historyków - zasiadają politycy.
- Podpisała się pod tym pani Malinowska-Grupińska, bardzo aktywna działaczka na szczeblu warszawskiej Platformy Obywatelskiej - zwraca uwagę.
Na pytania dziennikarki TVN24 MON także nie odpowiedziało. Rozmawiać o dokumencie nie chciało też kilkunastu radnych PiS. Jeden z nich umówił się na spotkanie, po czym je odwołał. Tłumaczył się SMS-em. "Chyba jednak zbyt duża presja. Dziękuję. Przepraszam za zawracanie głowy" - napisał.
Co więcej, MON nie odpowiedziało też na pytanie warszawskiego ratusza o to, czy uroczystości w ogóle będą miały wojskową asystę, jak zawsze. - Nie mamy odpowiedzi ani w kontekście apelu, ani potwierdzenia udziału wojska - mówi Jarosław Jóźwiak
W studiu "Wstajesz i Wiesz" w TVN24 tłumaczył, że kombatanci zwrócili się do MON z prośbą o przekazanie treści apelu poległych. Chcieli sprawdzić, czy żadne oddziały powstańcze ani dowódcy nie zostali pominięci.
- Oni bardzo cenią wkład Lecha Kaczyńskiego w powstanie muzeum i przypomnienie o Powstaniu Warszawskim, ale jednocześnie oczekują, aby podczas apelu poległych hołd oddano tylko tym, którzy zginęli w zagładzie miasta - tłumaczył wiceprezydent.
I podkreślił, że ma nadzieję, że minister obrony uwzględni głos tych, którzy 1 sierpnia są najważniejsi. - Niektórzy politycy przekonują, że uchwała rady to głos polityków. Tak nie jest. To jest przede wszystkim głos kombatantów - dodał.
Skład Rady Muzeum Powstania Warszawskiego: Ewa Malinowska-Grupińska - przewodnicząca Rady m.st. Warszawy Edmund Baranowski - zastępca prezesa Związku Powstańców Warszawskich Andrzej Kunert - sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Ligia Krajewska - działaczka samorządowa i społeczna, była wiceprzewodnicząca Rady m. st. Warszawy. Grzegorz Nowik - redaktor naczelny "Przeglądu Historyczno-Wojskowego" Renata Wiśniewska - dyrektor Gabinetu Prezydenta m.st. Warszawy Halina Jędrzejewska - zastępca prezesa Związku Powstańców Warszawy Wojciech Barański - członek Związku Powstańców Warszawy Joanna Mytkowska - dyrektor Muzeum Sztuki Nowoczesnej Andrzej Paczkowski - historyk, Członek Kolegium IPN Maria Poprzęcka - prezes Stowarzyszenia Historyków Sztuki Stanisław Krakowski - prezes Okręgu Warszawa Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej Piotr Jakubowski - dyrektor Domu Spotkań z Historią Agnieszka Morawińska - dyrektor Muzeum Narodowego Jarosław Jóźwiak - zastępca dyrektora Gabinetu Prezydenta m.st. Warszawy
Paulina Chacińska, TVN24/kw/r