Podczas spacerowania po lasach możemy natknąć się na żmiję zygzakowatą. W maju przypada okres godowy tego gatunku. To jedyny jadowity wąż żyjący w Polsce, w związku z czym może budzić strach. Chociaż liczba ukąszeń jest niewielka, niestety co roku wiele tych chronionych gadów ginie z rąk wystraszonych turystów.
Leśnicy apelują, aby podczas wycieczek do lasu założyć solidne, wysokie buty, które zabezpieczą nas przed ukąszeniami. Spotkanie ze żmiją zygzakowatą jest bowiem możliwe, dlatego należy zachować ostrożność. W miejscach, gdzie gad ten występuje liczniej, leśnicy oznaczają tak zwane żmijowiska. Powinno to zwiększyć czujność wędrujących po lesie.
Żmija zygzakowata
Żmija zygzakowata (Vipera berus) jest pożytecznym stworzeniem, który pełni ważną rolę w ekosystemie. Preferuje siedliska takie jak polanki, podmokłe lasy, stosy kamieni na pograniczu pól i lasów, zwłaszcza w okolicach górzystych. Miejscem rozrodu dla tych gadów mogą być nawet przydomowe ogródki skalne. Szczeliny między kamieniami stanowią dla nich schronienie, z kolei warstwy trocin czy kory stwarzają dobre warunki termiczne.
Żmija ocenia swoje ofiary pod kątem własnych możliwości pokarmowych, dlatego nigdy nie ukąsi ona człowieka, jeśli ten nie da jej powodu ku temu. Atakuje zwykle odruchowo, gdy nie ma jak uciec. Ukąszenie nie jest bolesne, pozostają po nim dwa niewielkie ślady od zębów jadowych. Ból i zawroty głowy pojawiają się po 15-20 minutach od ukąszenia.
Jad żmii działa głównie na układ nerwowy. Zdrowa, dorosła osoba powinna przeżyć ukąszenie bez większych komplikacji. Niebezpieczne mogą być jednak ugryzienia zadane w twarz i szyję, z uwagi na szybkie rozprzestrzenianie się jadu w krwiobiegu. Mogą one być rzeczywistym zagrożeniem życia dzieci. Toksyczność jadu jest odwrotnie proporcjonalna do wagi ciała ofiary. Ponadto jad tego gada jest też bardziej niebezpieczny dla osoby będącej pod wpływem alkoholu. Zaraz po ukąszeniu należy szybko podać antytoksynę w zastrzyku.
Na Podkarpaciu żyją trzy odmiany barwne żmij: brązowe, srebrzyste i czarne. Ich wspólną cechą rozpoznawczą jest zygzak na grzbiecie (tzw. wstęga kainowa) i znak "x" na głowie. Charakterystyczna u żmij jest też pionowa źrenica oka.
Źródło: Lasy Państwowe
Źródło zdjęcia głównego: Edward Marszałek, Lasy Państwowe