Spłonęła w atmosferze Saturna. Misja sondy Cassini dobiegła końca

Cassini od 10 lat bada Saturna
Cassini od 10 lat bada Saturna
NASA
Cassini od 10 lat bada SaturnaNASA

Dzięki niej mogliśmy przeprowadzać badania Saturna. W piątek po południu czasu polskiego sonda Cassini weszła w atmosferę planety, ulegając całkowitemu zniszczeniu.

Misja Cassini-Huygens dobiegła końca. Sonda, dostarczająca nam danych na temat Saturna i okolic (np. jego satelity - Tytana) spłonęła w atmosferze planety. Weszła w nią z prędkością 123 kilometrów na godzinę. Sygnał łączący satelitę z Ziemią został utracony na poziomie około 1500 metrów nad powierzchnią górnej warstwy chmur Saturna. Dzięki tak bliskiej odległości, na jaką udało się dotrzeć Cassiniemu, otrzymaliśmy unikalne dane, dostarczające wiedzy nie tylko o samej badanej planecie.

Przyniosła wiele odpowiedzi

Misję prowadziły wspólnie NASA, Europejska Agencja Kosmiczna (ESA) oraz Włoska Agencja Kosmiczna.

Dzięki niej naukowcy m.in. odkryli aktywne gejzery na Eceladusie (księżycu Saturna), a w latach 2010-2011 mogli obserwować gigantyczną burzę na półkuli północnej, która w ciągu miesięcy okrążyła całą planetę. Ponadto dokładnie zbadali pierścienie planety i udało im się sfotografować pionową strukturę pierścieni. Dane z sondy pozwoliły też rozwiązać zagadkę podwójnej ciemno-jasnej powierzchni Japetusa, kolejnego z księżyców Saturna - okazało się, że po jego jednej stronie lodowa warstwa uległa sublimacji, pozostawiając ciemną bogatą w węgiel powierzchnię, a po drugiej stronie zestalony lód powoduje, że jest ona jaśniejsza. Poza tym sonda sfotografowała także pełną panoramę wiru wokół bieguna północnego i odkryła gigantyczne huragany wiejące wokół obu biegunów.

Tak wygląda ostatnie zdjęcie, które zrobiła Cassini

Ostatnie zdjęcie wykonane przez sondę CassiniNASA
Jak wygląda i tworzy się burza na Saturnie?
Jak wygląda i tworzy się burza na Saturnie?NASA

Jednym z głównych obiektów badanych podczas misji był największy księżyc Saturna - Tytan. W ciągu 13 lat sonda Cassini przeleciała 127 razy obok Tytana, a także dokonała wielu kolejnych obserwacji z dalszej odległości. Dzięki temu wiadomo, że na Tytanie są deszcze, rzeki, jeziora i morza (z ciekłego metanu), a jego gruba atmosfera może być podobna do atmosfery Ziemi w dawnym okresie ewolucji naszej planety. W sumie sonda przesłała na Ziemię setki gigabajtów danych, na podstawie których opublikowano kilka tysięcy artykułów naukowych.

Ekscytujący początek na Przylądku Canaveral

Cassini to największa międzyplanetarna sonda kosmiczna skonstruowana przez NASA. Jej podróż do Saturna rozpoczęła się 15 października 1997 r. na Przylądku Canaveral na Florydzie i trwała siedem lat. Po drodze sonda uzyskała kilka asyst grawitacyjnych podczas przelotów obok kilku planet po odpowiednich trajektoriach: dwa razy od Wenus, jeden raz od Ziemi i jeden raz od Jowisza. Do Saturna sonda dotarła 30 czerwca 2004 roku, wchodząc na orbitę wokół planety. Przeleciała wtedy pomiędzy pierścieniami F i G, pozwalając polu grawitacyjnemu planety na przechwycenie i wejście w rolę sztucznego satelity Saturna.

24 grudnia 2004 r. sonda wypuściła próbnik Huygens, który skierował się w stronę Tytana, największego księżyca Saturna. 14 stycznia 2015 r. Huygens wszedł w atmosferę Tytana i wylądował na jego powierzchni, przesyłają zdjęcia. Było to pierwsze w historii lądowanie na księżycu w zewnętrznym Układzie Słonecznym.

Mapa Tytana - księżyca Saturna
Mapa Tytana - księżyca SaturnaNASA

Misja dłuższa niż zakładano

Misja Cassini-Huygens był zaplanowana na cztery lata podstawowej misji wokół Saturna, do czerwca 2008 r. Pierwsze przedłużenie misji otrzymało nazwę Cassini Equinox Mission i trwało do września 2010 r. Potem misję ponownie przedłużono na kolejne siedem lat jako Cassini Solstice Mission.

W kwietniu br. rozpoczęła się ostatnia faza misji, tzw. Wielki Finał (Grand Finale). W jego trakcie zaplanowano ryzykowne manewry - 22 nurkowania pomiędzy Saturnem, a jego pierścieniami, z których do wykonania zostało już tylko kilka. W piątek, 15 września, sonda ostatecznie skierowała się w stronę Saturna, by spłonąć w jego atmosferze. Taki finał to okazja do uzyskania danych naukowych, których nie da się uzyskać w trakcie wieloletniej misji (bowiem wiąże się to ze zniszczeniem sondy). Naukowcy mieli nadzieję, że zanim Cassini uległaby zniszczeniu, prześle jak najwięcej danych. Takie zakończenie misji wybrano również dlatego, by uniknąć sytuacji, w której pozostawiona sonda rozbiłaby się kiedyś o powierzchnię jednego z księżyców Saturna.

Podczas swoich ostatnich chwil sonda używała silników do utrzymania nakierowania anteny nadawczej w stronę Ziemi tak długo, jak to było możliwe. Naukowcy dzięki temu mogli uzyskać wiele unikatowych danych o atmosferze Saturna.

Saturn jak na dłoni. Najlepsze zdjęcia od lat (NASA)
Saturn jak na dłoni. Najlepsze zdjęcia od lat (NASA)

Autor: map / Źródło: PAP

Źródło zdjęcia głównego: NASA

Pozostałe wiadomości

Nad Polskę nadciągają ogromne opady deszczu. Województwa położone na południu i południowym zachodzie kraju są zagrożone powodziami. Jak przygotować się na tak niebezpieczne warunki pogodowe?

Jak przygotować się na powódź

Jak przygotować się na powódź

Źródło:
tvnmeteo.pl, RCB

Alert RCB. W części Polski prognozowane są niezwykle intensywne opady deszczu, które ma przynieść niż genueński znad południowej Europy. W godzinach popołudniowych Rządowe Centrum Bezpieczeństwa wysłało SMS-owy alert do mieszkańców kolejnych trzech województw zagrożonych podtopieniami.

Nowy alert RCB. "Słuchaj poleceń służb"

Nowy alert RCB. "Słuchaj poleceń służb"

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Niż genueński, a wraz z nim niewidziane od lat ogromne opady deszczu, zmierzają do Polski. W południowej i południowo-zachodniej części kraju poziom rzek prawdopodobnie gwałtownie wzrośnie, może dojść do podtopień i powodzi. Mamy najnowszą prognozę pogody.

Będzie padać, ale "musimy liczyć się też z dostawą wody opadowej z Czech"

Będzie padać, ale "musimy liczyć się też z dostawą wody opadowej z Czech"

Źródło:
tvnmeteo.pl

W rejonie chorwackiej nadmorskiej miejscowości Primoszten pojawiła się trąba wodna. Zjawisko zaobserwował pan Krzysztof, który wysłał nam swoje materiały na Kontakt24.

"Nigdy wcześniej nie widziałem czegoś podobnego"

"Nigdy wcześniej nie widziałem czegoś podobnego"

Źródło:
Kontakt24, tvnmeteo.pl

Pogoda na jutro. W nocy w części kraju będzie deszczowo. Zrobi się chłodno. Piątek 13.09 przyniesie pochmurną aurę w wielu regionach z kolejnymi opadami, miejscami dość intensywnymi. Temperatura wzrośnie do 23 stopni Celsjusza.

Pogoda na jutro - piątek 13.09. W nocy miejscami tylko siedem stopni i więcej deszczu

Pogoda na jutro - piątek 13.09. W nocy miejscami tylko siedem stopni i więcej deszczu

Źródło:
tvnmeteo.pl

Deszczonośny niż genueński przemieszcza się przez Europę. Media w Słowenii informują o zalaniach i podtopieniach, największe opady odnotowano w regionach nadmorskich. Wystąpiły powodzie błyskawiczne, wezbrały rzeki. W całym kraju wydano pomarańczowe ostrzeżenia meteorologiczne przed intensywnymi opadami deszczu.

W Słowenii już leje. W kilka godzin spadło więcej deszczu niż przez całe lato

W Słowenii już leje. W kilka godzin spadło więcej deszczu niż przez całe lato

Źródło:
24ur.com, n1info.si, tvnmeteo.pl

Niż genueński przyniesie intensywne opady w kilku regionach Europy, także w Austrii. Tamtejsze służby postawiono w stan gotowości. W ciągu kilku dni miejscami spaść może nawet 200 litrów deszczu na metr kwadratowy.

Służby w Austrii postawione w stan gotowości

Służby w Austrii postawione w stan gotowości

Źródło:
SerwusTV, ENEX, puls24.at, vienna.at

Synoptycy ostrzegają przed ogromnymi opadami deszczu w Polsce, które ma przynieść niż genueński. Obficie padać zaczęło na południowym zachodzie ostatniej nocy, a w ciągu kolejnych godzin deszczu będzie coraz więcej. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał ostrzeżenia trzeciego, drugiego i pierwszego stopnia. Ogłoszono również alarmy dotyczące gęstej mgły.

Trzeci stopień ostrzeżeń IMGW w kolejnych regionach. Uważajcie

Trzeci stopień ostrzeżeń IMGW w kolejnych regionach. Uważajcie

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Pogoda w kolejnych dniach będzie bardzo niespokojna. Najgroźniejszych zjawisk za sprawą niżu genueńskiego spodziewamy się w weekend na południowym zachodzie kraju, gdzie wystąpią ogromne ulewy. W innych regionach pojawią się silne porywy wiatru, a lokalnie także burze.

Nie tylko ulewy. Silny wiatr, duża różnica temperatury, możliwe burze

Nie tylko ulewy. Silny wiatr, duża różnica temperatury, możliwe burze

Źródło:
tvnmeteo.pl

W czwartek na Śnieżce pojawiły się opady śniegu oraz deszczu ze śniegiem. Poinformował o nich Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW). W Karkonoszach panują bardzo niekorzystne warunki dla turystów. Zimowe opady spodziewane są także w Tatrach.

Na Śnieżce spadł pierwszy śnieg

Na Śnieżce spadł pierwszy śnieg

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl, IMGW

Do Polski nadciągają potężne ulewy. Najgorzej będzie na południu i południowym zachodzie kraju, gdzie w ciągu trzech dób może spaść tyle deszczu, ile pada zwykle przez pół roku. Służby i meteorolodzy ostrzegają przed powodziami. - Osoby, które mieszkają nad rzekami, w takich miejscach, gdzie opady powodują podtopienia, proszę, by już się na to przygotowały - apelował we "Wstajesz i wiesz" w TVN24 rzecznik Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej Grzegorz Walijewski.

Prognozy są mniej optymistyczne "z każdym kolejnym przeliczeniem modelu"

Prognozy są mniej optymistyczne "z każdym kolejnym przeliczeniem modelu"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Ulewy, które nadchodzą do Polski, mogą spowodować podtopienia i powodzie. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ogłosił w tej sprawie specjalny apel do rodziców i nauczycieli.

Apel IMGW. "Prosimy o przekazanie tej informacji dzieciom"

Apel IMGW. "Prosimy o przekazanie tej informacji dzieciom"

Źródło:
tvnmeteo.pl

Do kilku słabych trzęsień ziemi doszło w środę w ciągu niespełna godziny w pobliżu wulkanu Enmedio w archipelagu Wysp Kanaryjskich - poinformował Narodowy Instytut Geograficzny (IGN). Dzień wcześniej ziemia zatrzęsła się w północnej części Gran Canarii.

Seria trzęsień ziemi na Wyspach Kanaryjskich. Sześć w godzinę

Seria trzęsień ziemi na Wyspach Kanaryjskich. Sześć w godzinę

Źródło:
PAP

Ostatnie tygodnie lata oraz wczesna jesień sprzyjają aktywnemu wypoczynkowi na świeżym powietrzu. W wielu regionach Polski właśnie wtedy pejzaże mienią się niesamowitymi barwami, a temperatury sprzyjają uprawianiu przeróżnych sportowych aktywności. Jeśli zastanawiasz się gdzie w ciekawy sposób, bez chwili nudy spędzić przyjemnie sobotę lub niedzielę mamy idealną propozycję. Zapraszamy do lektury! 

Szukasz pomysłu na rodzinny weekend? Spędź go aktywnie! 

Szukasz pomysłu na rodzinny weekend? Spędź go aktywnie! 

Źródło:
Nowa Osada

Czeskie władze wydały w środę ostrzeżenia przed ekstremalnymi opadami, które mogą prowadzić do powodzi. Zagrożony jest praktycznie cały kraj, a pierwsze ulewy mają dotrzeć do wschodnich regionów już po północy w czwartek. Padać ma od czterech do pięciu dni.

Czesi boją się powtórki z 1997 roku

Czesi boją się powtórki z 1997 roku

Źródło:
PAP, tvnmeteo.pl, CT24

Huragan Francine dotarł do Stanów Zjednoczonych i uderzył w Luizjanę. Żywioł przyniósł ulewne opady deszczu, wichury o prędkości do 160 kilometrów na godzinę oraz fale sztormowe. Zamknięto restauracje, kilka uniwersytetów wprowadziło naukę zdalną.

Huragan natarł na Luizjanę. Porywy wiatru do 160 km/h

Huragan natarł na Luizjanę. Porywy wiatru do 160 km/h

Źródło:
Reuters, PAP, NBC

Na skutek powodzi, jaka nawiedziła północną Nigerię, zginęła większość zwierząt z zoo w mieście Maiduguri. Placówka ostrzegła mieszkańców, że te, które przeżyły, wydostały się na ulice.

Po ulewach dzikie zwierzęta uciekły z zoo. "Niektóre śmiertelnie niebezpieczne"

Po ulewach dzikie zwierzęta uciekły z zoo. "Niektóre śmiertelnie niebezpieczne"

Źródło:
Reuters, BBC

Nadal nie wiemy, co to dokładnie jest - przyznaje przedstawiciel węgierskich służb, mówiąc o wraku okrętu odsłoniętego przez niski poziom Dunaju. Podobnych wraków jest w okolicy więcej - podaje agencja Reutera, wskazując powody takiego stanu rzeczy.

"Nie wiemy, co to dokładnie jest". Rzadki widok na słynnej rzece

"Nie wiemy, co to dokładnie jest". Rzadki widok na słynnej rzece

Źródło:
Reuters

Lato wielkimi krokami zbliża się do końca. Czego spodziewać się w pogodzie jesienią i jaki będzie początek zimy 2024/2025? Grudzień i styczeń to mogą być mokre miesiące - wynika ze wstępnej, długoterminowej prognozy Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW).

Co czeka nas jesienią i jak zacznie się zima? Prognoza IMGW

Co czeka nas jesienią i jak zacznie się zima? Prognoza IMGW

Źródło:
IMGW

Z każdym dniem rośnie liczba ofiar supertajfunu Yagi, który uderzył w sobotę w północne regiony Wietnamu. Nie żyją 152 osoby, 140 jest zaginionych. Stolica kraju - Hanoi - zmaga się obecnie z największą od kilkudziesięciu lat powodzią.

"Mój dom jest teraz częścią rzeki". Nie żyje ponad 150 osób

"Mój dom jest teraz częścią rzeki". Nie żyje ponad 150 osób

Źródło:
Reuters

Władze Parku Narodowego Carlsbad Caverns w USA poinformowały o niespodziewanych konsekwencjach wyrzucenia przez jednego z turystów paczki chrupek do tamtejszej jaskini. Niepozorny śmieć miał "ogromny wpływ na ekosystem" tego miejsca. Jak podkreślono, choć dla człowieka może wydawać się błahostką, to "dla życia jaskini może być zmieniające świat".

Paczka chrupek spadła do jaskini i "zmieniła świat"

Paczka chrupek spadła do jaskini i "zmieniła świat"

Źródło:
CNN, tvn24.pl

Północny Wietnam walczy z jednymi z największych powodzi w historii kraju po uderzeniu supertajfunu. Rośnie liczba ofiar śmiertelnych, ewakuowano dziesiątki tysięcy osób. Państwowa telewizja pokazała nagranie, na którym widać, jak w poniedziałek w prowincji Phu To zawalił się most nad wezbraną rzeką. Wciąż trwają poszukiwania ośmiu zaginionych w tym zdarzeniu osób.

Runął most, auta wpadły do rzeki. Nagranie

Runął most, auta wpadły do rzeki. Nagranie

Źródło:
Reuters, PAP, tvnmeteo.pl

Czterech alpinistów zginęło na Mont Blanc - poinformowała we wtorek prefektura departamentu Górna Sabaudia we Francji. Warunki pogodowe utrudniły ratownikom dotarcie w okolice szczytu.

Czterech wspinaczy nie żyje, wszystkich zabiło to samo

Czterech wspinaczy nie żyje, wszystkich zabiło to samo

Źródło:
PAP

Największe od ponad roku ulewy doprowadziły do zejścia lawin błota i kamieni w Norwegii. Osunęły się zbocza gór, a rzeki i potoki wystąpiły z brzegów. W wielu miejscach główna trasa łącząca południe z północą kraju została zablokowana.

W kilka godzin tyle deszczu, co zwykle przez miesiąc. Zablokowane drogi, stanęły pociągi

W kilka godzin tyle deszczu, co zwykle przez miesiąc. Zablokowane drogi, stanęły pociągi

Źródło:
PAP

Ponad 60 brazylijskich gmin zostało objętych stanem klęski żywiołowej z powodu suszy. Ekstremalne upały i brak opadów doprowadziły również do największych masowych pożarów od kilkunastu lat w Amazonii. Na niektórych terenach woda pitna musi być dostarczana przez organizacje pozarządowe.

Ogromna susza i największe pożary od lat. Władze wprowadzają stan klęski żywiołowej

Ogromna susza i największe pożary od lat. Władze wprowadzają stan klęski żywiołowej

Źródło:
PAP

W Kalifornii i Nevadzie dużym zagrożeniem są rozprzestrzeniające się pożary. Żywioł zmusił wydanie nakazów ewakuacji dla kilkudziesięciu tysięcy mieszkańców. Na niektórych obszarach ogłoszono stan wyjątkowy.

W Kalifornii i Nevadzie szaleją pożary. Tysiące zmuszonych do ewakuacji

W Kalifornii i Nevadzie szaleją pożary. Tysiące zmuszonych do ewakuacji

Źródło:
PAP, CNN, CalFire

Gwałtowne powodzie nawiedziły pod koniec ubiegłego tygodnia południowe i środkowe Maroko. Są ofiary śmiertelne i osoby zaginione.

Powodzie w Maroku. Zabici i zaginieni

Powodzie w Maroku. Zabici i zaginieni

Źródło:
PAP, Reuters, tvnmeteo.pl

Śmierć walenia Hvaldimira, który w przeszłości był podejrzewany o wykonywanie zadań szpiegowskich na rzecz Rosji, nie miała związku z działalnością człowieka - poinformowała w poniedziałek norweska policja po przeprowadzeniu sekcji zwłok. Wcześniej dwie grupy obrońców zwierząt twierdziły, że waleń został zastrzelony.

"Szpieg" Hvaldimir nie żyje. Wiadomo, jak zginął słynny waleń

"Szpieg" Hvaldimir nie żyje. Wiadomo, jak zginął słynny waleń

Źródło:
PAP

We Francji rośnie zaniepokojenie w związku z pojawieniem się inwazyjnego gatunku mrówek, który może powodować znaczne szkody w rolnictwie oraz domach. - To nowe zjawisko, nikt nie wie, jak postępować - rozkłada ręce mieszkanka Orvault w północno-zachodniej części kraju. Mrówki, których rozprzestrzenianiu się sprzyja globalne ocieplenie, pojawiły się już także w Niemczech.

Inwazyjny gatunek mrówek gryzie ludzi i wyrządza szkody. "Nikt nie wie, jak postępować"

Inwazyjny gatunek mrówek gryzie ludzi i wyrządza szkody. "Nikt nie wie, jak postępować"

Źródło:
ENEX, TF1 Info, Le Parisien, Le Figaro