Kosmiczne chłodzenie: 1000 stopni w 1/100 s


- Droga poza erę tradycyjnych silników odrzutowych stoi otworem - mówi inżynier Mark Ford z Europejskiej Agencji Kosmicznej. Jego entuzjazm to wynik pozytywnych testów, jakie przeszła technologia ultra-szybkiego schładzania powietrza opracowana przez małą brytyjską firmę. Dzięki niej jesteśmy bliżej zbudowania hybrydowego silnika odrzutowego nowej generacji i samolotu kosmicznego, który podobnie do dzisiejszych samolotów wyniesie nas na orbitę.

Inżynierowie z Wielkiej Brytanii są bliżej stworzenia statku kosmicznego, który na orbitę mógłby wylatywać ze zwykłego lotniskowego pasa startowego. Cała operacja miałaby trwać mniej więcej cztery godziny. W środę Europejska Agencja Kosmiczna (European Space Agency, w skrócie ESA) oznajmiła, że kluczowa dla działania silnika wehikułu technologia zdaje egzamin.

- Jedna z głównych przeszkód została usunięta. Droga poza erę tradycyjnych silników odrzutowych stoi otworem - skomentował Mark Ford, szef inżynierów napędów odrzutowych w ESA. Do zbudowania całego statku, albo chociaż jego silnika jeszcze jednak długa droga.

Na razie w teorii

Powstanie Skylona, bo tak nazywa się istniejący póki co w teorii statek, planuje się od 1982 roku. Wtedy to Alan Bond nakreślił projekt samolotu kosmicznego, który zachwycił British Aerospace i Rolls-Royce'a. Bond otrzymał gigantyczną dotację rządową na rozwijanie koncepcji.

Sześć lat później władze zakręciły kurek z pieniędzmi. Inżynier zdecydował się więc na założenie własnej firmy, Reaction Engines Limited, w nadziei na pozyskanie prywatnego sponsora. Przełomowym dla firmy Bonda rokiem był 2009, kiedy to w prace nad Skylonem zainwestowała ESA. Agencja zdecydowała się także na testowanie rozwiązań dla Skylone'a.

Przełomowy silnik SABRE

Dzięki milionowi funtów dotacji od ESA, można było m.in. ulepszać koncepcję silnika Skylona - SABRE (Synergistic Air-Breathing Rocket Engine). W środę Europejska Agencja Kosmiczna oznajmiła, że kluczowa dla niego technologia wymiany ciepła działa, przez co inżynierowie z Reaction Engines Limited mogą nazywać się już twórcami przełomowego napędu.

Pomysł pilnie strzeżony

Na czym polega oszałamiająca innowacyjność SABRE ? Po pierwsze jest to silnik, który działa i w powietrzu, i w próżni - potrafi przełączać się z trybu odrzutowego na tryb rakietowy. Jak dokładnie tego dokonuje niewiadomo, ponieważ Reaction Engines Ltd. trzyma swoje pomysły w ścisłej tajemnicy. Firma specjalnie nie zdecydowała się na opatentowanie swoich rozwiązań, by nie musieć szczegółowo opisywać rozwiązań technologicznych.

- Nie powiemy wam, jak to działa. To nasz najpilniej strzeżony sekret - powiedział Richard Varvill, główny projektant w Reaction Engines Ltd., który swą karierę zaczynał w oddziale wojskowych silników Rolls-Royce'a.

Silnik Skylona działa (PAP/EPA)SKYLON

Szybko chłodzi gorące powietrze

Wiadomo za to, jak latać miałby napędzany takim silnikiem Skylon. Maszyna startowałaby w trybie odrzutowym, zasilając silnik tradycyjnie - tlenem z powietrza - i w ten sposób rozpędzałaby się do prędkości 5 machów na wysokości ok. 25 km. To znacznie szybciej niż współczesne samoloty, ale i tak za mało, by pokonać ziemską grawitację. Pięciokrotna prędkość dźwięku to zaledwie 20 proc. potrzebnej prędkości, dlatego dalej statek byłby napędzany w trybie rakietowym, czyli przy użyciu tlenu zgromadzonego na pokładzie statku.

Podstawowym problemem konstrukcyjnym był fakt, że przy prędkościach rzędu kilku machów powietrze zasysane do silnika podczas sprężania osiągałoby temperaturę przekraczającą 1000 st. C. Tak gorące powietrze stopiłoby jego elementy, dlatego potrzebny był sposób, żeby bardzo szybko obniżyć jego temperaturę. Jak chwali się firma i ESA, SABRE potrafi zmniejszyć temperaturę powietrza do ponad 100 st. C w zaledwie jedną setną sekundy.

Według wyliczeń obecna konstrukcja rozpędziła by samolot kosmiczny do 2,5 macha, ale inżynierowie z Reaction Engines Ltd. są przekonani, że bez kłopotu będzie to planowane 5 machów.

Potrzebne kosmiczne fundusze

Inżynierowie planują w ciągu trzech lat wybudować mały model silnika, a w ciągu dekady sprzedawać już gotowe silniki.

Tylko do ukończenia tego pierwszego etapu potrzeba 250 mln funtów (ponad 1,2 mld zł), których firma szuka wśród globalnych inwestorów. Z drugiej strony, według szacunków rynek tych technologii jest wart ponad 110 mld dolarów (prawie 350 mld zł), więc jest o co walczyć.

Same oszczędności

SABRE jest rewolucyjny także z innych względów. Podkreśla się fakt, że dzięki niemu udałoby się nawet kilkunastokrotnie zmniejszyć koszty transportu kilograma ładunku na orbitę.

Tę technologię można też wykorzystać w tradycyjnym przemyśle lotniczym. Jak się szacuje, dałaby ona oszczędności rzędu 5-10 proc., co się przekłada na 10-20 mld dol. mniej, jakie linie lotnicze muszą płacić za paliwo.

Autor: map/rs / Źródło: BBC, Reuters

Pozostałe wiadomości

Gdzie jest burza? W poniedziałek 14.07 grzmi w wielu rejonach Polski. Wyładowaniom atmosferycznym towarzyszą przelotne opady deszczu i silny wiatr. Sprawdź aktualną sytuację pogodową w kraju w tvnmeteo.pl.

Gdzie jest burza? Grzmi, pada, mocniej wieje

Gdzie jest burza? Grzmi, pada, mocniej wieje

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej wydał alarmy pierwszego stopnia. Synoptycy ostrzegają przed burzami, którym towarzyszyć będą opady deszczu i silny wiatr.

Tu nadal obowiązują ostrzeżenia IMGW

Tu nadal obowiązują ostrzeżenia IMGW

Aktualizacja:
Źródło:
IMGW

Poniedziałek upływa w części kraju pod znakiem burz. W kilku miejscowościach pojawiły widać było groźnie wyglądający lej kondensacyjny, czyli zalążek trąby powietrznej.

Lej kondensacyjny nad Polską

Lej kondensacyjny nad Polską

Źródło:
tvnmeteo.pl

Sławosz Uznański-Wiśniewski wraca na Ziemię. Już wkrótce będziemy mieli okazję zobaczyć jednocześnie na niebie Międzynarodową Stację Kosmiczną i kapsułę Dragon. To ostatnia możliwość zobaczenia Polaka nad Ziemią, dlatego warto jej nie przegapić.

Zbliża się ta godzina. Może zobaczysz kapsułę Dragon

Zbliża się ta godzina. Może zobaczysz kapsułę Dragon

Źródło:
TVN24

Burze pojawiają się w poniedziałek w części kraju. Towarzyszące im opady deszczu spowodowały, że podtopiło Suwałki, a w powiecie raciborskim zalana została trasa Pawłów-Maków. Na terenie Mazowsza spadł grad.

Suwałki popłynęły po ulewie

Suwałki popłynęły po ulewie

Aktualizacja:
Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl, Kontakt24

W najbliższych godzinach czekają nas zarówno pogodne, jak i nieprzyjemne, a nawet niebezpieczne chwile. W wielu miejscach zagrzmi. Opady towarzyszące burzom będą intensywne, a porywy wiatru - silne.

Pogoda na jutro - wtorek, 15 lipca. Kolejny burzowy dzień, będzie goręcej niż na termometrach

Źródło:
tvnmeteo.pl

Nadchodzące dni przyniosą kontynuację gwałtownej aury. Burze, podczas których będzie obficie padać, pojawią się w wielu regionach kraju. Upragnionego spokoju nie widać.

Niż Gabriel odszedł, ale nadchodzą cyklony atlantyckie

Niż Gabriel odszedł, ale nadchodzą cyklony atlantyckie

Źródło:
tvnmeteo.pl

Kapsuła Dragon Grace, na pokładzie której znajduje się polski astronauta Sławosz Uznański-Wiśniewski, została odłączona od Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Następnym ważnym etapem powrotu na Ziemię będzie wejście w atmosferę, które zostało zaplanowane na wtorek.

Następny przystanek: Pacyfik. Misja Ax-4 opuściła ISS

Następny przystanek: Pacyfik. Misja Ax-4 opuściła ISS

Aktualizacja:
Źródło:
TVN24

Sławosz Uznański-Wiśniewski spędził na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej ponad dwa tygodnie. Na nagraniu udostępnionym w poniedziałek, niedługo po opuszczeniu przez Polaka ISS, widać, jak wyglądało przyrządzanie posiłków w kosmosie.

Przeżyjmy to jeszcze raz. Tak pierogi latały w kosmosie

Przeżyjmy to jeszcze raz. Tak pierogi latały w kosmosie

Źródło:
Axiom Space, Lyofood, tvnmeteo.pl

W niedalekiej odległości od gminy Nijar w andaluzyjskiej prowincji Almeria zatrzęsła się ziemia. Było to najsilniejsze trzęsienie ziemi od 1930 roku, na szczęście - jak poinformowały lokalne władze - nie doprowadziło do poważniejszych szkód.

Trzęsienie ziemi w Andaluzji. Było najsilniejsze od prawie 100 lat

Trzęsienie ziemi w Andaluzji. Było najsilniejsze od prawie 100 lat

Źródło:
ENEX

Kapsuła Dragon Grace z czworgiem członków załogi misji Ax-4, w tym Polakiem Sławoszem Uznańskim-Wiśniewskim, bez komplikacji odłączyła się od Międzynarodowej Stacji Kosmicznej i wyruszyła w drogę powrotną na Ziemię. Podróż potrwa 22 godziny. Statek z będzie można zobaczyć nad Polską dziś późnym wieczorem. Powrót polskiego astronauty relacjonujemy na bieżąco w tvn24.pl. 

O tej godzinie spójrzcie w niebo. "Będziemy mogli na 100 procent zobaczyć kapsułę Dragon"

O tej godzinie spójrzcie w niebo. "Będziemy mogli na 100 procent zobaczyć kapsułę Dragon"

Aktualizacja:
Źródło:
tvn24.pl

Największy znany fragment Marsa na Ziemi, nazwany NWA 16788, zostanie wystawiony na sprzedaż 16 lipca w domu aukcyjnym Sotheby's. To meteoryt, który znaleziony został dwa lata temu na Saharze. Spodziewa się, że cena sprzedaży wyniesie od 2 do 4 milionów dolarów.

Największy znany fragment Marsa idzie na sprzedaż

Największy znany fragment Marsa idzie na sprzedaż

Źródło:
CBS News, ABC news

Sławosz Uznański-Wiśniewski opuszcza ISS i wraca na Ziemię. Wbrew pozorom jest to najniebezpieczniejszy etap misji kosmicznej. Dlaczego? Wyjaśnia to doktor Tomasz Barciński z Centrum Badań Kosmicznych Polskiej Akademii Nauk.

Kapsuła jak meteor. Scenariusze powrotu polskiego astronauty

Kapsuła jak meteor. Scenariusze powrotu polskiego astronauty

Źródło:
PAP

Misja Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej zbliża się do końca. W programie "Wstajesz i wiesz" reporter TVN24 BiS Hubert Kijek i Piotr Dziuban z firmy Creotech opowiadali o tym, jak będzie wyglądał powrót polskiego astronauty na Ziemię i tym, jakie są jego dalsze plany.

Akademia astronautów, może nawet Księżyc. Co po powrocie z ISS?

Akademia astronautów, może nawet Księżyc. Co po powrocie z ISS?

Źródło:
TVN24, PAP

Góra lodowa zagraża portowi w niewielkiej miejscowości Innaarsuit na Grenlandii. Jak poinformował lokalny nadawca KNR, masa lodu znalazła się niebezpiecznie blisko zakładu przetwórstwa ryb i lokalnego sklepu. Służby monitorują sytuację na wypadek pęknięcia lodu.

Góra lodowa utrudnia im pójście do sklepu

Góra lodowa utrudnia im pójście do sklepu

Źródło:
PAP

Burze z gradem przechodziły w niedzielę nad Polską. W południowej części kraju strażacy mieli pełne ręce roboty - na Podkarpaciu doszło do przerw w dostawach prądu, a w Małopolsce wiatr zwiał dach z kościoła. Groźnie wyglądające chmury szelfowe pojawiły się także na północy.

Przerwy w dostawach prądu, podtopienia. Burzowa niedziela w Polsce

Przerwy w dostawach prądu, podtopienia. Burzowa niedziela w Polsce

Aktualizacja:
Źródło:
tvnmeteo.pl

Turcja walczy z pożarami lasów. Ogień ponownie pojawił się w zachodniej części kraju, która płonęła jeszcze niecałe dwa tygodnie temu. Służby walczą z żywiołem z ziemi i powietrza.

Ugasili śmiertelnie groźny pożar, po dwóch tygodniach ogień wrócił

Ugasili śmiertelnie groźny pożar, po dwóch tygodniach ogień wrócił

Źródło:
Reuters, aa.com.tr

Zaraz po weekendzie temperatura zbliży się do 30 stopni. Co czeka nas w kolejnych dniach? Sprawdź najnowszą autorską długoterminową prognozę pogody na 16 dni, przygotowaną przez prezentera tvnmeto.pl Tomasza Wasilewskiego.

Pogoda na 16 dni: idzie duża zmiana

Pogoda na 16 dni: idzie duża zmiana

Źródło:
tvnmeteo.pl

W poniedziałek ma rozpocząć się powrót załogi Axiom-4 z Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Kapsuła Dragon wejdzie w atmosferę z prędkością 27 tysięcy kilometrów na godzinę. Sprawdź, jak będą przebiegały poszczególne etapy powrotu Polaka na Ziemię.

Powrót Polaka z kosmosu krok po kroku

Powrót Polaka z kosmosu krok po kroku

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Hubert Kijek mówił na antenie TVN24, że powrót załogi misji Axiom-4 na Ziemię będzie niebezpiecznym i skomplikowanym manewrem. - Osłona termiczna nagrzeje się nawet do dwóch tysięcy stopni Celsjusza i stracimy łączność z nimi na sześć minut. Nie będziemy wiedzieli, co się będzie działo - opowiadał.

"Osłona nagrzeje się do dwóch tysięcy stopni, stracimy łączność na sześć minut"

"Osłona nagrzeje się do dwóch tysięcy stopni, stracimy łączność na sześć minut"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Polski astronauta doktor Sławosz Uznański-Wiśniewski szykuje się na powrót na Ziemię. W niedzielę na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (ISS) odbyła się ceremonia pożegnania załogi Axiom-4. - Niebo nie jest poza naszym zasięgiem - powiedział Polak.

"Jestem smutny, że misja dobiega końca"

"Jestem smutny, że misja dobiega końca"

Źródło:
TVN24, tvnmeteo.pl

Sławosz Uznański-Wiśniewski zrealizował już prawie wszystkie cele misji IGNIS i powoli przygotowuje się do opuszczenia Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. W sobotę Polak otwierał listy od bliskich. Ten wzruszający moment poprzedził pożegnanie polskiego astronauty z kosmosem, które nastąpi już dziś. Na transmisję ze stacji kosmicznej zapraszamy o 15.55 do TVN24 I TVN24+.

Otwiera listy od bliskich i żegna się z kosmosem. Ostatnie chwile Polaka na ISS

Otwiera listy od bliskich i żegna się z kosmosem. Ostatnie chwile Polaka na ISS

Źródło:
PAP, POLSA

W ostatnich dniach w Skandynawii panują wyjątkowo wysokie temperatury. Gorąco jest zwłaszcza w Norwegii - w sobotę w wielu rejonach kraju słupki rtęci pokazały ponad 30 stopni, a noc była miejscami tropikalna.

Upał i noc tropikalna w Norwegii

Upał i noc tropikalna w Norwegii

Źródło:
nettavisen.no, vg.no

W ostatnim czasie nad Bałtykiem mocno wiało. Piasek zasypał jeden z barów na plaży w Jantarze, a wideo stamtąd obiegło media społecznościowe.

Piasek zasypał bar na plaży w Jantarze

Piasek zasypał bar na plaży w Jantarze

Źródło:
tvnmeteo.pl, Na Mierzeję

Jest już 129 ofiar śmiertelnych powodzi w Teksasie. Zwiększył się także bilans osób zaginionych - poinformowały w sobotę amerykańskie media, powołując się na władze.

Więcej zabitych. Nadciągają kolejne ulewy

Więcej zabitych. Nadciągają kolejne ulewy

Źródło:
USA Today

Hiszpania mierzy się ze skutkami ulew związanych ze zjawiskiem DANA, które nawiedziły kraj w piątek i sobotę. W Katalonii trwają poszukiwania dwóch osób, które mogły zostać porwane przez rzekę.

Rzeka mogła porwać dwie osoby. DANA namieszała

Rzeka mogła porwać dwie osoby. DANA namieszała

Aktualizacja:
Źródło:
PAP, Reuters, tvnmeteo.pl

Wraz z wielkim deszczem przyszedł wielki chłód. Choć lato termiczne w Polsce się trzyma, bo średnia dobowa temperatura nie spada na nizinach poniżej 15 stopni, to w najwyższe partie Tatr wkroczyła na chwilę zima. Wierzchołki Karpat przyprószył niedawno śnieg i w weekend również zrobi się tam biało. Kropla chłodu, w której znalazła się Europa Środkowa, zostanie wkrótce wyparta przez napierające od południa masy ciepłego powietrza.

Jak może wyglądać reszta wakacji. Prognoza

Jak może wyglądać reszta wakacji. Prognoza

Źródło:
TVN24+

17-letni chłopak zginął na plaży we włoskim Montalto di Castro. Został zasypany przez piasek po tym, jak położył się w wykopanym przez siebie tunelu.

Tragedia na włoskiej plaży. 17-latek zginął pod piaskiem

Tragedia na włoskiej plaży. 17-latek zginął pod piaskiem

Źródło:
PAP

Alert przed tornadem zakłócił w piątek wyścigi samochodowe w stanie Iowa. Na nagraniach z miejsca zdarzenia widać ciemne chmury i słychać syreny alarmowe. Wszystkie wydarzenia sportowe zaplanowane tego dnia na torze zostały odwołane.

Tornado przerwało wyścigi. "Natychmiast znajdź schronienie"

Tornado przerwało wyścigi. "Natychmiast znajdź schronienie"

Źródło:
Reuters, NWS, Des Moines Register

Trudno uwierzyć w te zniszczenia - powiedział Donald Trump po wizycie w Teksasie, gdzie doszło do ogromnej powodzi, która zabiła co najmniej 121 osób. Prezydent USA odwiedził miejsca, w których odnotowano największe zniszczenia, i spotkał się z rodzinami ofiar.

Donald Trump: nigdy nie widziałem czegoś takiego, a widziałem wiele złego

Donald Trump: nigdy nie widziałem czegoś takiego, a widziałem wiele złego

Źródło:
PAP