"Opinia OBWE ma w sprawie zmian w polskim prawie wyborczym szczególne znaczenie"

Biuro Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE wydało opinię na temat ustawy dotyczącej głosowania korespondencyjnego w zaplanowanych na maj wyborach prezydenckich w Polsce. "W ocenie Biura Instytucji Demokratycznych i Praw Człowieka OBWE projekt ustawy wymaga znaczących zmian, by stał się zgodny z zaleceniami OBWE oraz innymi międzynarodowymi standardami demokratycznych wyborów" - napisano.

Jak dodano, wprowadzenie projektu w terminie umożliwiającym przeprowadzenie wyborów 10 maja mogłoby zagrażać ważnym zasadom demokratycznych wyborów. Opinia do ustawy, którą obecnie zajmuje się Senat, powstała na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich Adama Bodnara.

OGLĄDAJ TVN24 W INTERNECIE NA TVN24 GO >>>

Dyrektor Zespołu Prawa Konstytucyjnego, Międzynarodowego i Europejskiego Biura Rzecznika Praw Obywatelskich Mirosław Wróblewski wyjaśniał w programie "Koronawirus. Raport" w TVN24, że RPO "zwrócił się właśnie o opinię OBWE z uwagi na wieloletnią współpracę z tą instytucją, a także z powodu prestiżu tej instytucji i dogłębnej znajomości problematyki prawa wyborczego".

- W ostatnich latach OBWE poza prawem wyborczym miało okazje wypowiadać się na temat polskiego systemu sądownictwa, zmian, które następowały w obszarze praworządności - dodał. Wyjaśniał, że "OBWE jest organizacją paneuropejską, która zrzesza znacznie większą liczbę członków niż tylko Unia Europejska", w związku z czym standardy, o których mówi, "są powszechne dla bardzo dużej liczby krajów".

- Doświadczenia nie tylko prawnicze, ale doświadczenia związane z przeprowadzonymi misjami w wyborach, powodują, że opinia OBWE ma w sprawie zmian w polskim prawie wyborczym dzisiaj szczególne znaczenie - przekonywał.

Wróblewski wskazywał, że "OBWE monitoruje wybory w bardzo wielu różnych krajach". - W przypadku Polski, jeżeli te misje monitoringowe miały miejsce, były bardzo w wąskim zakresie przeprowadzone. Takie misje były o wiele bardziej intensywne w państwach Kaukazu, a państwach centralnej Azji - zwrócił uwagę.

Jak mówił, "OBWE bardzo skutecznie przeprowadza te misje, ma w tym zakresie bardzo duże doświadczenie, ale właśnie w naszym przypadku to jest analiza prawna, analiza ustawodawstwa". - Trzeba docenić, że OBWE przygotowało tę opinię w bardzo krótkim czasie tak, aby jeszcze Senat miał szansę wziąć ją pod uwagę i dokonać ewentualnych poprawek w ustawie - przekonywał ekspert z Biura RPO.

Jego zdaniem przyjęta w Sejmie ustawa dotyczący głosowania korespondencyjnego, którą obecnie zajmuje się Senat, "budzi dużo wątpliwości i zawiera wiele bardzo wątpliwych prawnie rozwiązań".

Wróblewski odniósł się także do faktu, że w związku z epidemią COVID-19 i rozprzestrzenianiem się koronawirusa, w tym roku przedstawiciele OBWE nie będą obserwowali wyborów prezydenckich w Polsce. - To, że eksperci nie przyjadą do Polski z powodu obostrzeń i epidemii, nie jest niczym dziwnym - komentował.

Jak mówił, obecnie "jest czas, w którym wszystkie kraje nastawiają się na walkę z koronawirusem, na ochronę zdrowia i życia obywateli".

- To nie jest naprawdę najlepszy czas na przeprowadzanie jakichkolwiek wyborów - ocenił. - Wiemy o tym, że wiele krajów europejskich i nie tylko (…), zdecydowało się odwołać bądź przesunąć wybory z uwagi na potencjalne zagrożenia - zauważył.

Dyrektor Zespołu Zespołu Prawa Konstytucyjnego Międzynarodowego i Europejskiego Biura RPO przyznał, że "powtarza się ten argument", że w czasie epidemii COVID-19 w Bawarii przeprowadzono wybory korespondencyjne. - On oczywiście jest do pewnego stopnia zgodny z prawdą, wybory się odbyły. (…) W Bawarii jednak te wybory odbywają się od ponad 60 lat, a więc ta procedura wyborcza jest ustabilizowana, a nie wprowadzona w istocie na kilka dni przed dniem wyborów - zaznaczył Wróblewski.

- Po drugie, jeżeli poczytać prasę niemiecką, to chyba Niemcy żałują przeprowadzenia tych wyborów, ponieważ Bawaria jest dzisiaj landem, w którym odnotowano największy skok i wzrost zachorowań. Nie wiem oczywiście, czy z tego powodu, trudno wysnuwać takie wnioski - kontynuował.

Wróblewski zauważył także, że "to były wybory w bardzo ograniczonym zakresie, w jednym landzie, a nie na terenie całego kraju". Podkreślił przy tym, że "w Polsce mamy do czynienia z ponad 30 milionami wyborców uprawnionych do głosowania".